Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για απλή θεσμική απαξία. Δεν πρόκειται καν για κοινωνική απονομιμοποίηση των θεσμών. Πρόκειται για καταβαράθρωση της ηθικής βάσης τους: Κυβέρνηση, κοινοβούλιο, κόμματα, Προεδρία της Δημοκρατίας, Δικαιοσύνη κατ’ εξοχήν, εν τέλει τα περισσότερα από τα θεσμικά θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπως μας αποκαλύπτουν πρόσφατες δημοσκοπήσεις, γίνονται αντιληπτά στην κοινωνική συνείδηση ως σαθρά, ως βαθιά και «θεμελιακά» αποσαθρωμένα, ως ανάξια κάθε εμπιστοσύνης.
Η δε αναζήτηση της αιτίας για τη δραματική αυτή εξέλιξη, που είναι δυνητικά επικίνδυνη ακόμη και για την υγεία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: Είτε με μια θεωρητική, θεωρητικώς «βαθυστόχαστη», διερεύνηση των κοινωνικοπολιτικών παραγόντων και εξελίξεων που δίνουν φτερά ή αέρα στα πανιά του πιο χυδαίου αντισυστημισμού… Είτε με παράθεση εναργών παραδειγμάτων…
Με την πρώτη προσέγγιση να προσφέρεται περισσότερο για μια κατά το μάλλον ή ήττον εκτεταμένη μονογραφία, εν προκειμένω νομίζω πως θα γινόμασταν περισσότερο κατανοητοί, ακολουθώντας τη δεύτερη μέθοδο: την παραδειγματική. Όθεν (και αφήνοντας κατά μέρος τη σήμερα τόσο επίκαιρη και τόσο συζητούμενη υπόθεση των Τεμπών…).
Όταν κόμματα και κυβερνήσεις «ομνύουν» στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, ωστόσο την επομένη της αφυπηρέτησης κορυφαίων δικαστικών λειτουργών σπεύδουν να τους τοποθετήσουν είτε σε υψηλοαμειβόμενες προεδρίες «ανεξάρτητων αρχών» πληθωριστικά παραγόμενων, ακόμη και χωρίς συνταγματική πρόβλεψη, ή σε ακόμη περισσότερο κομματικά χρωματισμένες θέσεις… (Π.χ. αμέσως μετά τη συνταξιοδότησή τους ο μεν Τσίπρας τοποθέτησε την πρόεδρο του Αρείου Πάγου ως προϊσταμένη του νομικού γραφείου του πρωθυπουργού, ο δε Μητσοτάκης έδωσε υπουργικό αξίωμα στον αντιπρόεδρο του ιδίου δικαστηρίου…).
Όταν ο τότε 1ος αντιπρόεδρος του ΑΠ και προεδρεύων του 1ου τμήματος, αυτού που επικυρώνει τη συμμετοχή των κομμάτων στις εκλογές, δήλωσε – τη στιγμή που «έπρεπε» να αποκλειστεί ο Κασιδιάρης, χωρίς τη συνταγματικά απαιτούμενη αμετάκλητη καταδίκη του – πως «κάποιος παράγων» τού είπε: «υπάρχουν και ανεξάρτητες αρχές»… (Ουδείς δε εισαγγελεύς τον κάλεσε για διευκρινίσεις και αποσαφηνίσεις…).
Όταν επί μακρόν οι πάντες αδιαφορούσαν για τέτοια φαινόμενα, μόνο δε πολύ πρόσφατα κάποια πολιτικά κόμματα και πολιτικοί ηγέτες, όπως ο κ. Ανδρουλάκης, υιοθετούν την παλιά αναθεωρητική του Συντάγματος πρότασή μου, να απαγορευθεί επί κάποια χρόνια μετά την αφυπηρέτησή τους οι δικαστές να καταλαμβάνουν αμειβόμενη δημόσια θέση… (Ενώ ανάλογη υπήρξε και η τύχη της επίσης παλιάς πρότασής μου, η αρμοδιότητα για επιλογή των δικαστικών ηγεσιών να μεταφερθεί στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, αποφασίζουσα με πλειοψηφία 3/5 των μελών της, ώστε να εκριζωθεί η υποψία για συναλλαγή της εκάστοτε κυβέρνησης με τους υποψήφιους προέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων ή τον υποψήφιο εισαγγελέα του ΑΠ…).
Όταν η τότε εν ενεργεία ανώτατη δικαστής της χώρας δηλώνει πως, μπορεί ο Καταστατικός Χάρτης να προβλέπει ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ συνταξιοδότηση των ομολόγων της σε κάποια ηλικία, ωστόσο, εννοεί προαιρετική, δηλαδή πως είναι δικαίωμά τους αν θα αποχωρήσουν ή όχι…
Όταν είναι αντιστρόφως ανάλογος από τον χρόνο, τον απαιτούμενο για εκδίκαση υποθέσεων των «κοινών θνητών», ο χρόνος εντός του οποίου το «Μισθοδικείο» κρίνει, συνήθως γενναιόδωρα, τις προσφυγές των δικαστών για αναδρομικά, καθώς και άλλες ανάλογες απαιτήσεις τους, βασιζόμενες σε αδιανόητες ερμηνείες του Συντάγματος…
Όταν η νυν ανώτατη εισαγγελέας της χώρας απείλησε με προκαταρκτική εξέταση ανακρίτρια και εισαγγελέα που, με ελεύθερη συνείδηση, αρχικά δεν είχαν κρίνει προφυλακιστέο κάποιον δικηγόρο κατηγορηθέντα για βιαιοπραγία κατά της συζύγου του…
Όταν οι δικαστικοί λειτουργοί, οι αμετακλήτως καταδικασθέντες σε βαρύτατες κακουργηματικές ποινές για την εμπλοκή τους στο παραδικαστικό κύκλωμα, αποφυλακίστηκαν σε συντομότατο διάστημα… (Ενώ, εκτός πολλών άλλων, η ώσμωση δικαστικής τηβέννου και εκκλησιαστικών ράσων είχε λειτουργήσει κατά τρόπον ώστε η δύσμοιρη Γιαννοπούλου - που πρωτοβαθμίως είχε καταδικαστεί σε ελαφρότατη ποινή για τη δολοφονία του αρχιμανδρίτη εραστή-εκμεταλλευτή της, λόγω αποδοχής ως ελαφρυντικού της κακής συμπεριφοράς του θύματος - να καταδικαστεί ισόβια στη δευτεροβάθμια δίκη, με το ακυρωτικό δικαστήριο να απορρίπτει την αναίρεσή της και να καθιστά τα ισόβια αμετάκλητα…).
Όταν η αστυνόμος, την οποία η «νοήμων» ηγεσία του Σώματος είχε επανειλημμένα επιλέξει ως κορυφαία αστυνομικό της χρονιάς, αποδεικνύεται -ή πάντως παρουσιάζεται ακόμη και από την εκπρόσωπο της αστυνομίας ως- βαθιά διεφθαρμένη…
Όταν ο σημερινός ηγέτης του κόμματος που στις τελευταίες κάλπες αναδείχτηκε αξιωματική αντιπολίτευση υπαινίσσεται την ύπαρξη πολιτικών ευθυνών για τον θάνατο του τέκνου της εισαγγελέως Λάρισας, πριν καν «μιλήσουν» οι ιατροδικαστές και οι τοξικολογικές εξετάσεις…
Όταν μια καθαρίστρια τουαλετών και ένας διακομιστής του ΕΚΑΒ σάπισαν στις φυλακές -ο δεύτερος, μάλιστα, επί πολλά χρόνια, για την καθαρίστρια προλάβαμε- γιατί πλαστογράφησαν η μία απολυτήριο δημοτικού, ο άλλος γυμνασίου… ενώ αθωώθηκε -και προφανώς επανήλθε στη θέση της- δικαστική υπάλληλος, η οποία πλαστογράφησε πτυχίο Νομικής, λαμβάνοντας, έως ότου αποκαλυφθεί, και το αναλογούν σε πτυχιούχους επίδομα… (Με το σκεπτικό πως δεν το έκανε από οικονομική ιδιοτέλεια, αλλά λόγω «συμπλέγματος κατωτερότητας» έναντι των διπλωματούχων συναδέλφους της…).
Όταν αυτά και πολλά άλλα επί χρόνια συμβαίνουν ή έχουν συμβεί και ουδεμία από ουδένα υπεύθυνο φορέα λαμβάνεται θεσμική πρωτοβουλία, ώστε αυτά να καταστούν αδύνατα ή, έστω, πιο δύσκολα…
Παραμένουν ακόμη πολλές αμφιβολίες για τους λόγους της απαξίωσης κάθε θεσμού, για τους λόγους της κοινωνικής αναβάθμισης κάθε αντισυστημισμού;
