Το έκανε πάλι το θαύμα της η απλή αναλογική. Και μάλιστα την ώρα που η Ευρώπη αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη μεταπολεμική κρίση με την πανδημία να μην έχει τελειώσει και έναν πόλεμο να μαίνεται στη γειτονιά μας.
Στην Ιταλία ο πρωθυπουργός Ντράγκι υπέβαλε την παραίτησή του. Στη Γαλλία ο κοινοβουλευτικός πολυκερματισμός προκαλεί αλλεπάλληλους κλυδωνισμούς. Στη Βουλγαρία η κυβέρνηση έπεσε στις 22 Ιουνίου και έκτοτε δεν βρίσκεται πλειοψηφία στη Βουλή. Στην Σουηδία η κυβέρνηση μειοψηφίας κινδυνεύει κάθε τόσο. Και στην Ισπανία οι Podemos συγκάλεσαν την επιτροπή παρακολούθησης του κυβερνητικού συνασπισμού.
«Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση», που έλεγε ο Μάο και επαναλαμβάνει κάθε τόσο ο Τσίπρας. Αυτά αρέσουν στον ΣΥΡΙΖΑ. Κυβερνήσεις που κινούνται συνεχώς στο χείλος του γκρεμού, κυβερνητικούς εταίρους σε διαρκή διαπραγμάτευση εκβιάζοντας ό ένας τον άλλο, συγκρούσεις, υποχωρήσεις και στο βάθος κυβερνητική αστάθεια.
Αλλά όταν τα επισημαίνεις όλα αυτά, απαντούν «κοιτάξτε γύρω σας στην Ευρώπη πόσες κυβερνήσεις συνεργασίας»! Κοιτάμε λοιπόν και βλέπουμε τα εξής:
Ιταλία: Πάνε για την 68η κυβέρνηση σε 77 χρόνια
Η τύχη της ιταλικής κυβέρνησης θα κριθεί την προσεχή Τετάρτη κατά την ψηφοφορία σε Βουλή και Γερουσία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Ο Ντράγκι αντέδρασε μεν στα τελεσίγραφα και τους εκβιασμούς – όπως ο ίδιος ανέφερε - των 5 Αστέρων που δεν έλαβαν μέρος στην τελευταία ψηφοφορία. Αλλά ο Πρόεδρος Ματαρέλα δεν έκανε δεκτή την παραίτησή του, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να διατηρηθεί ο παρών κυβερνητικός σχηματισμός, ο αποκαλούμενος «Ούρσουλα» - σε ανάμνηση του γεγονότος ότι όλα τα ιταλικά κόμματα είχαν υπερψηφίσει στην ευρωβουλή την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
Ο Ντράγκι, λοιπόν, συγκάλεσε το υπουργικό του συμβούλιο και τους δήλωσε:
«Θέλω να σας ανακοινώσω ότι απόψε πρόκειται να υποβάλω την παραίτησή μου στον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Οι σημερινές ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο είναι πολύ σημαντικό γεγονός από πολιτικής απόψεως. Δεν υφίσταται πλέον η σχέση εμπιστοσύνης που αποτελεί βάση της κυβερνητικής δράσης. Η πλειοψηφία εθνικής ενότητας η οποία στήριξε αυτήν την κυβέρνηση από την πρώτη ημέρα της δημιουργίας της δεν υφίσταται πλέον». Και εξήγησε ότι θα συνέχιζε ως πρωθυπουργός «μόνο αν υφίστατο η προοπτική υλοποίησης του κυβερνητικού προγράμματος για το οποίο είχε λάβει την αρχική ψήφο εμπιστοσύνης».
Είχε προηγηθεί, στις 14 Ιουλίου, η ψηφοφορία στην Γερουσία, όταν ο πρόεδρος των 5 Αστέρων και πρώην πρωθυπουργός Τζιουζέππε Κόντε ανακοίνωσε πως το κόμμα του δεν θα συναινέσει στην δημιουργία νέου αποτεφρωτηρίου απορριμμάτων στην περιοχή της Ρώμης. Οι βουλευτές τους δεν προσήλθαν να ψηφίσουν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Είχαν διαφωνίες και όσον αφορά στα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, καθώς οι «πεντάστεροι» αποφάσισαν να πλειοδοτήσουν και στις παροχές. Διότι δεν βρήκαν αρκετό ένα πακέτο 26 δις ευρώ! Δηλαδή μετέχουν στην κυβέρνηση, γνωρίζουν τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας και σφυρίζουν αδιάφορα παριστάνοντας ότι είναι περισσότερο φιλολαϊκοί από τους υπόλοιπους.
Λογικό, αφού από πρώτο κόμμα το 2018, όταν εξασφάλισαν το 32% των ψήφων, τώρα εμφανίζονται δημοσκοπικά στο 10%.
Ωστόσο ο Ντράγκι, ως μη εκλεγμένος, δείχνει πως δεν έχει πρόθεση να παραμείνει αν δεν έχει μια ευρεία στήριξη.
Η ουσία είναι πως ό,τι και να συμβεί την Τετάρτη η χώρα μπαίνει σε νέο κύκλο περιπετειών, με σοβαρό το ενδεχόμενο νέων πρόωρων εκλογών μέσα στην κρίση.
Μιλάμε για την 67η ιταλική κυβέρνηση σε 77 χρόνια! Και πάνε για την 68η! Ελέω απλής αναλογικής!
Κι’ αυτό διότι και τα άλλα κόμματα δηλώνουν πως δεν σκοπεύουν να παραμείνουν στην κυβέρνηση εφόσον ένα κυβερνητικό κόμμα βγάζει έξω την ουρά του. Όχι μόνο επειδή δεν πρόκειται για οποιαδήποτε κυβέρνηση συνεργασίας, αλλά για κυβέρνηση εθνικής ενότητας που σχηματίστηκε στις αρχές του 2021 για να αντιμετωπιστεί από κοινού η κρίση της πανδημίας. Αλλά και επειδή με αυτόν τον τρόπο κάποιος που έλαβε μέρος σε συμφωνία για κυβέρνηση εθνικής ενότητας, τώρα θέλει να φύγει και να πετροβολά απ’ έξω, προσπαθώντας να αυξήσει τα ποσοστά του.
Βέβαια, πολλοί είχαν τότε αναρωτηθεί πώς είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μια… σταθερή κυβέρνηση οκτώ κομμάτων, όταν δεν στάθηκε δυνατόν να συμβεί αυτό με τέσσερα κόμματα!
Ο γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Ενρίκο Λέττα υπήρξε ξεκάθαρος: Είτε ο Ντράγκι θα συνεχίσει με την ίδια πλειοψηφία, είτε θα προκηρυχθούν εκλογές. Ο Μπερλουσκόνι, αρχηγός της « Forza Italia», στην αρχή τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της κυβέρνησης, τώρα λέει πως δεν είναι πρόβλημα οι κάλπες. Ο Σαλβίνι της Λέγκα από την αρχή τάχθηκε υπέρ της προσφυγής στις κάλπες, αναζητώντας μια κεντροδεξιά συμμαχία και υποστηρίζοντας πως «αντί να χάσουμε μήνες με ανώφελα πήγαιν’ έλα, καλύτερα να δώσουμε τον λόγο στον λαό». Στο ίδιο μήκος κύματος και η αρχηγός του κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» Τζόρτζια Μελόνι.
Στην άλλη όχθη ο πρώην πρωθυπουργός Ματτέο Ρέντσι, επικεφαλής του κόμματος «Ζωντανή Ιταλία», ζήτησε η κυβέρνηση να συνεχίσει την πορεία της. Κάλεσε, όμως, τον Ντράγκι να αποπέμψει τους προερχόμενους από τα 5 Αστέρια υπουργούς. Διότι είναι πράγματι αδιανόητο να μετέχουν σε κυβέρνηση από την οποία οι ίδιοι έχουν αποσύρει την εμπιστοσύνη τους.
Χάνουν μαζικά βουλευτές
Είχε προηγηθεί η παραίτηση από τα 5 Αστέρια του υπουργού των Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο, που τώρα λέει πως «οι επικεφαλής των 5 Αστέρων σχεδίαζαν επί μήνες μια κρίση που θα έβαζε τέλος στην κυβέρνηση Ντράγκι». Φεύγοντας, ο Ντι Μάιο πήρε μαζί του και το ένα τρίτο της κοινοβουλευτικής ομάδας, δηλαδή περί τους πενήντα βουλευτές.
Την ίδια ώρα, τα 5 Αστέρια συνέχισαν να φυλλορροούν, χάνοντας άλλη μια έδρα – έχουν πια κατέβει στις 61 - στην Γερουσία, με την αυτονόμηση της Τσίντσια Λεόνε, που υπερψήφισε την κυβέρνηση. Σημειώστε ότι τα 5 Αστέρια είχαν ήδη χάσει, επί διακυβέρνησης Κόντε, 52 βουλευτές και γερουσιαστές. Άλλοι διεγράφησαν, άλλοι αποχώρησαν και βρέθηκαν σε διαφορετικά κόμματα – στη Λέγκα, στον Μπερλουσκόνι, στο αριστερό LEU, στα Αδέλφια της Ιταλίας και ένας στο Δημοκρατικό Κόμμα.
Προσέξτε τώρα! Τον Ιανουάριο του 2021, η κυβέρνηση Κόντε έπεσε, όταν ο Ματτέο Ρέντσι απέσυρε την εμπιστοσύνη του – ουσιαστικά χωρίς σπουδαίο λόγο και ενώ η χώρα βρισκόταν ακόμη στη δίνη της πανδημίας και ήδη θρηνούσε πάνω 80.000 νεκρούς.
Η κυβέρνηση Κόντε, που ορκίστηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2019, ήταν ήδη η 66η ιταλική κυβέρνηση από το 1946. Από αυτές, μόνο οι 15 έμειναν στην εξουσία για πάνω από 1,5 χρόνο (οι έξι κάτω από 2 χρόνια), 19 από 1 ως 1,5 χρόνο, 18 από 6 μήνες ως 1 χρόνο, 12 από τρεις ως έξι μήνες, 2 για λιγότερο από 3 μήνες.
Παρ’ όλα αυτά, κάθε φορά που η χώρα άλλαζε εκλογικό σύστημα, αυτό γινόταν περισσότερο αναλογικό. Και αυτό πρόσφερε την δυνατότητα στον Σαλβίνι να ρίξει την κυβέρνηση στην οποία ο ίδιος συμμετείχε τον Αύγουστο του 2019, επειδή στις προηγηθείσες ευρωεκλογές είχε λάβει, με όχημα την αντιμεταναστευτική πολιτική, το τεράστιο 34% των ψήφων, κυριαρχώντας από τον Νότο ως τον Βορρά.
Αυτό συνέβη ενώ μόλις τον Μάρτιο του 2018 είχαν διεξαχθεί εκλογές, από τις οποίες προέκυψε μια ακόμη (υπό τον Κόντε) ετερόκλητη συμμαχία – εννέα υπουργοί από τα Πέντε Αστέρια, επτά από τη Λέγκα, τρεις τεχνοκράτες, σχεδόν όλοι χωρίς κυβερνητική εμπειρία. Στα τέλη Αυγούστου του 2019, το Δημοκρατικό Κόμμα συμφώνησε να μπει στην κυβέρνηση, δηλαδή σε κυβέρνηση των άκρων – την 66η κατά σειρά μεταπολεμική ιταλική κυβέρνηση. Στηριζόταν από το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, το Κίνημα Πέντε Αστέρων, την Ιταλική Αριστερά και από το κόμμα Ζωντανή Ιταλία, που είχε ιδρύσει τον προηγούμενο χρόνο ο Ρέντσι, όταν αποχώρησε από το Δημοκρατικό Κόμμα, προκαλώντας διάσπαση.
Και μετά συνέβη το ανήκουστο: Στις 18 Σεπτεμβρίου ο Ρέντσι απέσυρε τους υπουργούς του και στις 19 Φεβρουαρίου, εν μέσω κρίσης κορονοϊού, ανακοίνωσε ότι αν δεν άλλαζε ο νόμος για την παραγραφή των αδικημάτων ως το Πάσχα των Καθολικών, θα προκαλούσε ψήφο δυσπιστίας και θα αποχωρούσε από την κυβέρνηση! Πράγμα το οποίο και έπραξε στις αρχές του 2019. Έτσι σχηματίστηκε η 67η μεταπολεμική κυβέρνηση.
Ισπανία: Σύγκρουση Σάντσεθ και Podemos
Πάμε λίγο και στην Ισπανία.
Ως γνωστόν ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός Σάντσεθ στέλνει αβέρτα πολεμικό υλικό στην Ουκρανία. Οι συνεταίροι του, οι Podemos, δεν συμφωνούν, αλλά κάνουν το παγώνι. Απλά μετά από κάθε τέτοια απόφαση δεν σηκώνονται όρθιοι για να χειροκροτήσουν.
Όταν, όμως, ο Σάντσεθ αποφάσισε την αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού της χώρας κατά 1 δις ευρώ – ώστε να φθάσει στο 2% του ΑΕΠ – οι Podemos διαφώνησαν με «δαπάνες για όπλα για να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις μιας ξένης δύναμης, αντί να τα επενδύουμε σε καλύτερη δημόσια υγεία, καλύτερη εκπαίδευση και κοινωνική προστασία δεν ανταποκρίνεται στον προϋπολογισμό που χρειάζεται η χώρα μας», όπως είπε η γενική γραμματέας τους Ιόνε Μπελάρα.
Έτσι, οι Podemos συγκάλεσαν εσπευσμένα την επιτροπή παρακολούθησης του κυβερνώντος συνασπισμού, ένα όργανο που ελέγχει εάν τηρούνται οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση συνεργασίας όταν σχηματίστηκε τον Ιανουάριο του 2020. Διαμαρτυρήθηκαν μάλιστα οι Podemos ότι έμαθαν από τον Τύπο για την αποδέσμευση αυτών των κεφαλαίων για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Αλλά το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε τελικά τις νέες στρατιωτικές δαπάνες – δέσμευση του Σάντσεθ κατά την Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη.
Ένα άλλο σημείο τριβής μεταξύ των εταίρων είναι και τα γεγονότα στη Μελίγια, όπου έχασαν τη ζωή τους 23 μετανάστες που προσπαθούσαν να αναρριχηθούν στον φράχτη. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι Podemos έχουν διαφωνήσει και με την αλλαγή στάσης του Σάντσεθ έναντι του Μαρόκου.
Στο πλευρό του Σάντσεθ το Λαϊκό Κόμμα για τους εξοπλισμούς
Το κερασάκι στην τούρτα ήταν οι ψηφοφορίες μετά την τριήμερη συζήτηση για την «Κατάσταση του Έθνους» που έληξε στις 14 Ιουλίου με μια… μεγαλοπρεπή συμφωνία μεταξύ του Σοσιαλιστικού και του Λαϊκού Κόμματος για την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Και όχι μόνο αυτό: Το Λαϊκό Κόμμα απείχε από την ψηφοφορία για τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, διευκολύνοντας έτσι την υπερψήφισή τους και καταψηφίζοντας μόνο τους νέους φόρους σε τράπεζες και ενεργειακές εταιρίες.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, ο Σάντσεθ δεν δέχθηκε άλλους φόρους, παρά τις πιέσεις των Podemos, των οποίων οι προτάσεις πήγαν στον κάλαθο των αχρήστων. Και τελικά οι Σοσιαλιστές αποδέχθηκαν μόνο τρεις από τις δεκαπέντε προτάσεις των Podemos.
Γαλλία: Όχι στα μέτρα του κορονοϊού
Στη Γαλλία, το πολιτικό σκηνικό μετά τις τελευταίες εκλογές είναι εντελώς κατακερματισμένο. Έτσι, στις 13 Ιουλίου η κυβέρνηση γνώρισε την πρώτη κοινοβουλευτική της ήττα όταν απορρίφθηκε η πρότασή της για την επαναφορά των μέτρων της προστασίας από τον κορονοϊό, καθώς αυτόν τον καιρό στην Γαλλία βρίσκεται σε αναζωπύρωση.
Κατά την ψηφοφορία την κυβερνητική πρόταση καταψήφισαν 219 βουλευτές ενώ την υπερψήφισαν 195, με αποτέλεσμα την απόρριψή της. Κατά της πρότασης τάχθηκαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, κάτι που σχολιάστηκε ως «συμμαχία της ακροδεξιάς με την ακροαριστερά».
Και πράγματι, η «ανίερη συμμαχία» φάνηκε σε όλα τα εκλογικά αποτελέσματα στην τελευταία κάλπη.
Βουλγαρία: Τέσσερις εκλογές σε έναν χρόνο
Στην Βουλγαρία, η κυβέρνηση του Κίριλ Πέτκοφ έπεσε στις 22 Ιουνίου μετά από πρόταση δυσπιστίας, έξι μόλις μήνες μετά τον σχηματισμό της. Ο κυβερνητικός συνασπισμός διαλύθηκε λόγω διαφωνιών για δαπάνες και του βέτο για τα Σκόπια. Είχε προηγηθεί, στις 8 Ιουνίου, η αποχώρηση από την τετρακομματική κυβέρνηση του κόμματος «Υπάρχει τέτοιος λαός», που κατήγγειλε υποχωρήσεις στο θέμα της διένεξης με τα Σκόπια.
Μέχρι στιγμής, οι εντολές επιστρέφονται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καθώς δεν εξασφαλίζεται η Δεδηλωμένη και η χώρα μοιάζει να οδεύει προς την τέταρτη εκλογική αναμέτρηση από τον Απρίλιο του 2021. Και μάλιστα σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο, καθώς θα κινδυνέψουν τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα ανακοπεί η πορεία της χώρας προς την ευρωζώνη, καθώς η υιοθέτηση του ευρώ έχει προγραμματιστεί για το 2024.
Και αυτές είναι μόνο οι τελευταίες εξελίξεις από το μέτωπο της απλής αναλογικής, που μας κουβάλησε ο ΣΥΡΙΖΑ για να μην βγάζουμε ποτέ άκρη…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
