Του Τάσου Ευαγγελίου
Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ιερώνυμος επιχείρησαν να φέρουν εις πέρας μια συμφωνία πολιτικού – οικονομικού χαρακτήρα, αφού ο Πρωθυπουργός εξέλαβε ως ευκαιρία τη σύμφωνη γνώμη του Αρχιεπισκόπου, προκειμένου να στριμώξει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Ν.Δ. και ταυτόχρονα να εντάξει στις προεκλογικές του παροχές την ανακοίνωση 10.000 νέων προσλήψεων. Η ιστορική όμως συμφωνία μετατρέπεται σε φιάσκο εκθέτοντας και τους δύο.
Η νέα προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να εμφανιστεί ως ο ηγέτης που «λύνει προβλήματα» βρήκε μεν υποστήριξη στο πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου της Ελλαδικής Εκκλησίας εν τούτοις για μια ακόμη φορά δεν κατόρθωσε να πετύχει τον τελικό του στόχο με αποτέλεσμα να σύρεται πλέον σε μια ρήξη βάζοντας απέναντί του το σύνολο του κλήρου αλλά και ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Ο Πρωθυπουργός αγνόησε το λαϊκό αίσθημα, κυρίως σε αυτή την περίπτωση το θρησκευτικό, αλλά και μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που έχουν άμεση επαφή με μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού του ιερείς. Τα βρήκε με την Ιεραρχία υποσχόμενος οικονομικά ανταλλάγματα όπως η αξιοποίηση της αμφισβητούμενης εκκλησιαστικής περιουσίας, μοίρασε «προβλεπόμενα» έσοδα και έταξε επιδοτήσεις που θα αξιοποιούνται κατά το δοκούν για τη μισθοδοσία του κλήρου.
Όπως και στη συμφωνία των Πρεσπών, κινήθηκε εν κρυπτώ με στόχο και πάλι να χτυπήσει τη Ν.Δ. και τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε ένα σημείο που εκτίμησε ότι θα του δημιουργούσε πρόβλημα και εσωκομματικές ρήξεις. Όπως ακριβώς έπραξε με το Σκοπιανό θεώρησε ότι η Ν.Δ. θα έρθει σε σύγκρουση με ένα τμήμα της, έχοντας ο ίδιος λάβει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις από τον Αρχιεπίσκοπο σχετικά με την επιτυχή έκβαση του συνόλου της μεταξύ τους συμφωνίας.
Απέτυχε και αυτή τη φορά. Η Ν.Δ. εμφανίσθηκε με συγκεκριμένες θέσεις και όπως και στην περίπτωση της συμφωνίας των Σκοπίων ανέδειξε εξ αρχής την πραγματικότητα. Δηλαδή ότι πρόκειται για μια οικονομική συμφωνία που συμφέρει την εκκλησία και ταυτόχρονα επιτρέπει στον Αλέξη Τσίπρα να τη χρησιμοποιήσει για προεκλογικούς σκοπούς.
Ο πρωθυπουργός πλέον αναγκάζεται να οδηγηθεί σε ρήξη όχι τόσο με τους Ιεράρχες όσο με το σύνολο των 10000 κληρικών για τους οποίους δηλώνει τώρα ότι θα αποφασίσουν ο ίδιος και η κυβέρνηση του και θα νομοθετήσουν προκειμένου να τεθούν εκτός δημοσίου.
Ο Ιερώνυμος
Το έτερο μέλος της συμφωνίας ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος βγαίνει βαθύτατα πληγωμένος από την υπόθεση αυτή. Εμφανίζεται να έχει αποδεχθεί μια οικονομική συναλλαγή με βάση κυρίως την αμφισβητούμενη εκκλησιαστική περιουσία σε βάρος του κλήρου που αντιδρά στην προσπάθεια να τεθεί εκτός δημοσίου.
Οι αντιδράσεις σημαντικές ενώ ο ίδιος με τις εν κρυπτώ συνομιλίες ακόμη και από την πλειοψηφιά των Μητροπολιτών είναι εκτεθειμένος για τους χειρισμούς του αλλά και για το γεγονός ότι καταγράφεται να βάζει «πλάτη» προεκλογικά στον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ συνολικά.
Υπερεκτιμώντας μάλιστα τις δυνάμεις του διαβεβαίωσε τον Πρωθυπουργό πως η συμφωνία θα περάσει από την ιεραρχία και ως εκ τούτου θα την αποδεχθεί και ο κλήρος. Φευ. Οι αντιδράσεις ήταν και ειναι τέτοιες που είναι άγνωστο κατά πόσο θα μπορέσει να τις διαχειριστεί.
Είναι ενδεικτικό πως είναι η πρώτη φορά που αμφισβητήθηκε μέσα στην Ιερά Σύνοδο τα τελευταία δέκα χρόνια από μεγάλη μερίδα των Μητροπολιτών ο αριθμός των οποίων ήταν τέτοιος που τον απέτρεψε από τον να βάλει σε ψηφοφορία την πρότασή του.
Αναγκάστηκε δε να αποδεχθεί στο τέλος της χθεσινής συνεδρίασης την πρόταση να μη τεθεί καν προς συζήτηση με την πολιτεία το ζήτημα της μισθοδοσίας των κληρικών αν και αρχικά είχε δηλώσει πως αποτελεί βασικό παράγοντα στο πλαίσιο της συμφωνίας προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα.
Ο Ιερώνυμος κινήθηκε με γνώμονα μια συναλλαγή δίνοντας όμως στον Πρωθυπουργό προεκλογικό βήμα. Και αυτό επιβεβαιώνεται από Μητροπολίτες, προσκείμενους σε αυτόν, που εμφανίσθηκαν να βάλουν κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος επέκρινε τη συμφωνία και κυρίως τον τρόπο που αυτή έγινε μέσα από μυστικές συνεργασίες και συναντήσεις στενών συνεργατών των δύο πλευρών.
Το γεγονός είναι ότι για μια ακόμη φορά ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε χωρίς να ενημερώσει κανέναν, χωρίς να ζητήσει τη συναίνεση έστω των λοιπών πολιτικών δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου, να ανοίξει ένα μείζονος σημασίας θέμα όπως αυτό των σχέσεων Κράτους Εκκλησίας. Δεν ζήτησε συναίνεση, δεν κάλεσε σε διάλογο και απλά ανακοίνωσε μια «ιστορική» συμφωνία με τη στήριξη του Αρχιεπισκόπου που οδηγήθηκε όμως σε ναυάγιο.
«Σχίσμα» στην Εκκλησία
Η χθεσινή σύνοδος της Ιεραρχίας αποτελεί την πρώτη αλλά μεγάλη ήττα του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου. Οι Ιεράρχες της Εκκλησίας αντέδρασαν για πρώτη φορά και μάλιστα άσκησαν κριτική στο πρόσωπο του πρώτου μεταξύ ίσων Ιερώνυμου κατηγορώντας τον ακόμη και για στήριξη του Αλέξη Τσίπρα μέσα στην προεκλογική περίοδο.
Οι διάλογοι ήταν έντονοι αλλά αυτό που προκάλεσε την εξέγερση των Ιεραρχών ήταν η προσπάθεια του Ιερώνυμου να θέσει τους δικούς του όρους στη συζήτηση για την... πρόθεση συμφωνίας με την κυβέρνηση.
Τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητα είναι ενδεικτικά εν τούτοι οι Μητροπολιτες στην πλειοψηφία τους εμφανίσθηκαν στην πορεία της συνόδου έτοιμοι για όλα. Ο Αρχιεπίσκοπος έδειξε να αντιλαμβάνεται πως οι εξελίξεις θα μπορούσαν να είναι απρόβλεπτες αφού η κριτική που ασκήθηκε στο πρόσωπό του αλλά και σε στενούς του συνεργάτες όπως ο νέος διοικητής του Αγίου Όρους και επικεφαλής της Αποστολής, Κωστής Δήμτσας, ήταν έντονες.
Οι κατηγορίες αφορούσαν τις εν κρυπτώ συνομιλίες, την ανακοίνωση της συμφωνίας χωρίς να έχουν ενημερωθεί, εκτός από αυτούς που ανήκουν στο στενό του περιβάλλον, αλλά και θέματα όπως το γεγονός ότι δεν ελήφθη υπόψη η θέση των 10000 κληρικών.
Μάλιστα δεν έλειψαν και αναφορές περί μιας οικονομικής συναλλαγής μεταξύ Κράτους Εκκλησίας που πλήττει επί της ουσίας το λειτούργημα των ιερέων δημιουργώντας μια άκρως αρνητική εικόνα.
Ενδεικτικό της κατάστασης που δημιουργήθηκε κυρίως μετά την αποχώρηση του Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομου είναι το γεγονός πως ο Ιερώνυμος αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει και να αποδεχθεί χωρίς να τεθεί σε ψηφοφορία το ζήτημα της μισθοδοσίας των κληρικών.
Σε κάθε περίπτωση δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως αν ο Αλέξης Τσίπρας νομοθετήσει, όπως ανακοίνωσε, το σύνολο της κατ αρχήν συμφωνίας, ο Αρχιεπίσκοπος θα κατηγορηθεί ευθέως από συγκεκριμένους Μητροπολίτες που πλέον έχουν στο πλευρό τους και τους κληρικούς.
