«Γινόταν πόλεμος και πολλές από τις οικοδομές που είχα σχεδιάσει παρέμειναν άθικτες. Τα κτίριά μου μελετήθηκαν για ν’ αντέχουν τη διάβρωση από την ακτή» απαντά ο Ουγγροεβραίος επιζών στρατοπέδου συγκέντρωσης και αρχιτέκτονας Λάζλο Τοτ (Έιντριεν Μπρόντι) στον μεγιστάνα Χάρισον Λι Βαν Μπιούρεν (Γκάι Πιρς) ενώ η κάμερα στην ταινία «The Brutalist» εστιάζει σε φωτογραφίες αρχιτεκτονικών κτιρίων εντασσόμενα στο κίνημα του μπρουταλισμού. Γραμμικότητα, διακριτά σχήματα και εμφανή υλικά με εκτεταμένη χρήση του σκυροδέματος χαρακτηρίζει τα εν λόγω αρχιτεκτονικά κτίρια τα οποία ενέχουν επίσης στιβαρότητα και επιβλητικότητα. Τέτοια που, αν αντιστοιχούσαν σε ανθρώπινο χαρακτήρα, αυτός θα ήταν κάθετος και σκληρός, όπως ο Χάρισον Λι Βαν Μπιούρεν.
Τα αρχιτεκτονικά κτίρια που σχεδίασε ο Τοτ και τα οποία βλέπουμε στην ταινία είναι μεγαλεπήβολα, σχεδιασμένα δε από έναν χαρακτήρα ευαίσθητο διότι μέσω της τέχνης του καθείς δημιουργός προσπαθεί – μεταξύ άλλων – (και) να αντισταθεί στη φθορά. Ακόμη κι αν ο χαρακτήρας του πολεμιέται λόγω της σπανιότητάς του, και βάλλεται, τα κτίριά του μένουν άκαμπτα. Μάλιστα, στην περίπτωση του Λάζλο Τοτ παρατηρούμε το αντίθετο εκείνου που αναφέρει ο Καβάφης στο ποίημά του «Ιθάκη», μιας και στην ταινία υπογραμμίζεται ότι «σημασία δεν έχει το ταξίδι, αλλά ο προορισμός». Πόσω μάλλον εάν το ταξίδι αυτό έχει συνεχή προσκόμματα και ο προορισμός επιφέρει μία κάποια «δικαίωση», απαλύνοντας τον όποιο πόνο.
Πλάνα κατά την κινηματογραφική αφήγηση καταγράφουν δρόμους τους οποίους ο βασικός χαρακτήρας διασχίζει ενώ το κοινό έχει εισαχθεί στην αφήγηση από την αρχή της ταινίας με ένα μονοπλάνο διαρκείας κατά το οποίο ο Τοτ αναδύεται από πλήθος κόσμου. Έχοντας επιζήσει από την κράτησή του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης εγκαταλείπει την ταραγμένη Ευρώπη και ταξιδεύει από τη Νέα Υόρκη στην Πενσιλβάνια για να βρει τον ξαδερφό του. Η κατασκευή μιας βιβλιοθήκης στο αρχοντικό του Βαν Μπιούρεν φέρει την αγανάκτηση του τελευταίου με αποτέλεσμα την απόλυση του Λάζλο από τον ξάδερφό του και τη φυγή του στη Φιλαδέλφεια.
«Τι δουλειά έχει ένας καταξιωμένος αρχιτέκτονας να φτυαρίζει κάρβουνα στη Φιλαδέλφεια;» τον ρωτά ο Βαν Μπιούρεν, αναθέτοντάς του, αργότερα, την κατασκευή ενός μεγάλων διαστάσεων πολιτιστικού κέντρου και συμβάλλοντας ώστε να έρθουν στις ΗΠΑ η σύζυγός του Ερζέμπετ (Φελίσιτι Τζόουνς) και η ανιψιά του Ζοφία, οι οποίες είχαν επιβιώσει από το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο οποίο κρατούντο.
A colossal cinematic achievement. The Brutalist — nominated for 10 Academy Awards including Best Picture — is now playing in theaters, including @IMAX, nationwide. pic.twitter.com/Wq4facdbOB
— A24 (@A24) January 24, 2025
Η ταινία που σκηνοθέτησε ο Μπρέιντι Κορμπέ υπάγεται στο είδος του δράματος, για την κατασκευή του χαρακτήρα του Λάζλο Τοτ δανείζονται βιογραφικά στοιχεία από τον αρχιτέκτονα Μαρσέλ Μπρούερ και άλλους συναδέλφους του. Ο Τοτ «χτυπιέται» μετά την επιβίωσή του από στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξακολουθεί να βάλλεται από έναν μεγιστάνα ο οποίος παρά ταύτα θαυμάζει τη δουλειά του.
Η εξουσία έχει ποικίλα πρόσωπα και επιφέρει πληγή σε εκείνους στους οποίους ασκείται. Μπορεί ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος να είχε τελειώσει αλλά ο πόλεμος ανάμεσα στους χαρακτήρες δεν παύει να υφίσταται. Με την ταυτόχρονη εξερεύνηση καινούργιων χωρικών και τεχνικών δυνατοτήτων που επιχειρείται στον μπρουταλισμό μέσα στην αρχιτεκτονική σύγχυση της μεταπολεμικής περιόδου, γίνεται και μία προσπάθεια ο άνθρωπος - σύμβολο Τοτ να αντέξει στο παρόν, διότι, όπως τονίζει «δεν μας θέλουν εδώ, οι άνθρωποι δεν μας θέλουν».
* Η ταινία «The Brutalist» έχει κερδίσει τις Χρυσές Σφαίρες καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και Α' Ανδρικού Ρόλου (Έιντριεν Μπρόντι) και έχει στη φαρέτρα της δέκα υποψηφιότητες στα Όσκαρ.
Κεντρική φωτ.: Στιγμιότυπο από την ταινία «The Brutalist». Πηγή φωτ.: X (πρώην Twitter)/ Film Updates
