Στέκει ακίνητη και επιβλητική. Προ(σ)καλεί τον αμφιβληστροειδή μας να την παρατηρήσει εξονυχιστικά, από το έδαφος όπου έχει στηρίξει τα οκτώ λεπτεπίλεπτα πόδια της έως το υπογάστριό της, όπου διακρίνουμε μαρμάρινα αυγά. H ύπαρξή τους ενισχύει την άποψη ότι η γιγαντιαία αράχνη ενσωματώνει ιδέες μητρικής προστασίας, και η όλη στάση της απαντά στην ετοιμότητά της να προστατέψει τα αυγά της, όταν ο κίνδυνος πλησιάσει.
Πρόκειται για το γλυπτό «Maman» (1999), ύψους πάνω από 10 μ., της Λουίζ Μπουρζουά (1911-2010), το μεγαλύτερο έργο της
σειράς γιγαντιαίων αραχνών της Αμερικανογαλλίδας γλύπτριας, χυτευμένο σε μπρούντζο και χάλυβα.
Το γλυπτό υποδέχεται τους επισκέπτες στο χώρο της Εσπλανάδας του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, όπου παρουσιάζεται από τον Μάρτιο του 2022 έως τις 6 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο συνεργασίας του ΚΠΙΣΝ και του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ. Εστιάζοντας στην κοιλιά-κλωβό του γλυπτού και στη φροντίδα που αυτή η αράχνη αλλά και κάθε μητέρα είναι πρόθυμη να προσφέρει στα παιδιά της, ανακαλούμε γραφόμενα του Έριχ Φρομ για τη μητρική αγάπη· «η σχέση της μητέρας και του παιδιού είναι από την ίδια της τη φύση σχέση ανισότητας.
Ο ένας έχει ανάγκη απ’ όλη τη βοήθεια και ο άλλος την προσφέρει. Γι’ αυτόν τον αλτρουιστικό και ανιδιοτελή χαρακτήρα της, η μητρική αγάπη έχει θεωρηθεί σαν το ανώτερο είδος της αγάπης και ο πιο ιερός συναισθηματικός δεσμός. Φαίνεται ωστόσο πώς το πραγματικό κατόρθωμα της μητρικής αγάπης βρίσκεται όχι στην αγάπη της μητέρας για το νήπιο αλλά στην αγάπη της για το παιδί που μεγαλώνει» (από το βιβλίο «Η τέχνη της αγάπης», εκδ. «Μπουκουμάνης», σελ. 64).
Η γλύπτρια είχε δηλώσει ότι το «Maman» συμβολίζει τη μητέρα της, μια υφάντρια και συντηρήτρια ταπισερί, με την οποία αισθανόταν μεγάλη εγγύτητα και της οποίας ο πρόωρος θάνατος την ώθησε να χρησιμοποιήσει την τέχνη για να εξερευνήσει αισθήματα απώλειας και εγκατάλειψης. «Η καλύτερη μου φίλη ήταν η μητέρα μου, και ήταν προσεκτική, έξυπνη, υπομονετική, καθησυχαστική, λογική, λεπτεπίλεπτη, διακριτική, απαραίτητη, τακτική και χρήσιμη όπως μια αράχνη», είχε σημειώσει. Θα μπορούσε να λεχθεί ότι η δημιουργία έργων τέχνης συνδέεται τρόπον τινά με τη μητρότητα ή την πατρότητα.
Ο/Η καλλιτέχνης «κυοφορεί» ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα τα οποία μετουσιώνονται σε έργα τέχνης, οπότε και αποκόπτεται ο ομφάλιος λώρος. Κατόπιν, τα έργα αυτά θεωρούνται «παιδιά» των δημιουργών, τα παρατηρεί το κοινό και κάνει τους δικούς του συνειρμούς και υποθέσεις. Μία από αυτές αναφορικά με το «Maman», δημιουργήθηκε όταν σταθήκαμε κάτω από την περίκλειστη μήτρα, περιτριγυρισμένοι από τα πανύψηλα πόδια του αρθρόποδου. Δίνεται μία αίσθηση εγκλωβισμού ενώ δημιουργείται μια αρχιτεκτονική εμπειρία που δρα ως μεταφορά για το σπίτι, τον περίκλειστο ιστό των ανθρωπίνων σχέσεων και τις διαπλεκόμενες αλληλεξαρτήσεις τους.
