Σχεδόν επτά μήνες (Μάρτιος 2022) έχουν περάσει από τότε που οι καλλιτέχνες της Εθνικής Όπερας της Οδησσού ερμήνευσαν στην κεντρική πλατεία της ουκρανικής πόλης, απόσπασμα από την όπερα «Ναμπούκο» του Τζουζέπε Βέρντι, ως μορφή αντίστασης μετά τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, ζητώντας τη βοήθεια της Δύσης. Η επιλογή του οπερατικού έργου είχε τη δική της σημασία, καθότι αποτελεί μια ιστορία αγάπης και αντίστασης που εκτυλίσσεται στην Ιερουσαλήμ, η οποία έχει κατακτηθεί από το βασιλιά της Βαβυλώνας, Ναβουχοδονόσορα. Το έργο, επίσης, περιλαμβάνει το χορωδιακό «Va, pensiero» («Πέτα σκέψη»), που αποτελεί το θρήνο των Εβραίων σκλάβων για την «όμορφη και χαμένη πατρίδα» τους. Ομοίως και οι καλλιτέχνες της Εθνικής Όπερας της Οδησσού, θρηνούσαν για την εισβολή του Ρώσου προέδρου στη δική τους πατρίδα και αιτούνταν παγκόσμια ειρήνη, αποδεικνύοντάς μας ότι «όπλο» τους είναι η μουσική και η διάδοσή της υπερέχει του πολέμου.
Επανήλθαμε στο παραπάνω γεγονός με αφορμή την παράσταση κλασικού μπαλέτου σε δύο πράξεις «Ζιζέλ» (1841) του Αντόλφ Αντάμ (μουσική), που παρουσιάζουν σήμερα, 1η Οκτωβρίου, στο Ηρώδειο, το Μπαλέτο και η Ορχήστρα της Εθνικής Όπερας της Οδησσού, σε πλήρη σύνθεση με 150 συντελεστές, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής τους περιοδείας που ξεκίνησε τον Ιούλιο από την Ολλανδία. Η πεμπτουσία του ρομαντισμού –όπως έχει χαρακτηρισθεί η «Ζιζέλ»– έρχεται σε αντίστοιξη με τον πόλεμο. Ενώ το γεγονός ότι παρουσιάζεται από καλλιτέχνες των οποίων η χώρα βομβαρδίζεται μας κάνει να σκεφτούμε το ψυχικό τους απόθεμα σε κουράγιο, το βάλσαμο που τους προσφέρει η τέχνη, την αποστολή τους ως καλλιτέχνες αλλά και τη λειτουργία της Όπερας της Οδησσού όσο και εάν η χώρα περικλείεται εχθρικά.
Αναφορικά με την υπόθεση, η Ζιζέλ είναι μια χωριατοπούλα από την περιοχή του Ρήνου, ερωτευμένη με τον Άλμπρεχτ, χωρίς να γνωρίζει ότι είναι δούκας και αρραβωνιασμένος με την κόρη του δούκα του Κούρλαντ. Ο Άλμπρεχτ ανταποκρίνεται στον έρωτα της Ζιζέλ, αλλά εκείνη σύντομα μαθαίνει για τον αρραβώνα του· μην αντέχοντας το βάρος της αποκάλυψης, χάνει τα λογικά της και πεθαίνει. Αργότερα, όταν ο Άλμπρεχτ επισκέπτεται τον τάφο της και ζητεί μετανιωμένος συγχώρεση, παγιδεύεται από τα πνεύματα των προδομένων από την αγάπη γυναικών, ώσπου σώζεται και συγχωρείται από τη Ζιζέλ.
Πρόκειται για ένα από τα πλέον δημοφιλή έργα με συναισθηματικές διακυμάνσεις, ιδανικά χορογραφικά ανοίγματα και με υψηλές απαιτήσεις τεχνικής από τους χορευτές. Αποθεώνει την άδολη αγάπη και θρηνεί τις απελπισμένες από τον έρωτα καρδιές.
Θα λέγαμε ότι η παρουσίαση της «Ζιζέλ» από την Εθνική Όπερα της Οδησσού (ανοικοδόμηση κτιρίου 1809) είναι ένα μήνυμα αισιοδοξίας ενάντια στον παραλογισμό του πολέμου. Κοινό στοιχείο του «Ναμπούκο» και της «Ζιζέλ», ο θρήνος –σαν ο άνθρωπος να μην παύει να θρηνεί στη ζωή, γεμάτη απώλειες, εμφανείς και μη.
*Η «Ζιζέλ» παρουσιάζεται σε λιμπρέτο των Ζιλ-Ανρί Βερνουά ντε Σεν Ζορζ και Θεόφιλου Γκοτιέ, χορογραφία των Ζαν Κοραλί και Ζιλ Περό με νεότερη επεξεργασία των Μαριούς Πετιπά και Λεονίντ Λαβρόφσκι και διασκευή της Νάντιας Φεντόροβα. Τη διοργάνωση της παρουσίασης στο Ηρώδειο έχει το Christmas Theater. Εισιτήρια πωλούνται στον ιστότοπο της viva (https://www.viva.gr) και του Christmas Theater (https://ct.gr).
