Τα τελευταία χρόνια βγαίνουν στους εγχώριους οίκους δημοπρασιών σχέδια του Χαλεπά, θέματα που τον απασχόλησαν και θέλησε να μεταφέρει στο γλυπτικό του έργο. Ένα τέτοιο ελεύθερο σχέδιο μας φανερώνεται στην έκθεση που παρουσιάζει αυτές τις μέρες η γκαλερί «Kalfayan » στη Χάρητος (με τίτλο «Blast from the Past»).
Πρόκειται για σπουδή τραβηγμένη με ελάχιστες μολυβιές όπως ο γλύπτης το συνήθιζε, όπου μεταφέρει όλο τον δυναμισμό μιας Νίκης στις πτυχώσεις ενός ενδύματος. Λιτό, χωρίς την παρουσία του σώματος, το σχέδιο αυτό υψώνεται ως μια ισχυρή μεταφορική επιτομή και μια απτή μαρτυρία όχι μόνο του αρχαίου κόσμου αλλά και της περιοδικής και ρυθμικής του ανάτασης σε μια νέα ζωή.
Το νήμα από το ρούχο του Χαλεπά μοιάζουν να φοράνε δύο «ιέρειες» που ανύψωσαν την τεχνική της φωτογραφίας σε τέχνη. Έχουμε την σπάνια ευκαιρία να συναντήσουμε από κοντά, δύο εικόνες με ισχυρό συμβολικό φορτίο στον δυτικό κόσμο: την Ισιδώρα Ντάνκαν, την ιδρυτική φιγούρα του σύγχρονου χορού μέσα από τον φωτογραφικό φακό του εμβληματικού Έντουαρντ Στάιχεν και την επίσης χορεύτρια Νικόλσκα, όπως την απαθανάτισε ο φακός της Νέλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραιδάρη, που έγινε διεθνώς γνωστή με το όνομα Nelly’s. Και οι δύο φωτογραφίες τραβήχτηκαν την ίδια περίπου εποχή στον Παρθενώνα της αρχαιότητας.
Η Ισιδώρα Ντάνκαν
Η Ντάνκαν, με τη μυθιστορηματική ζωή και το τέλος της, γίνεται κι αυτή μια Καρυάτιδα που δεν γνωρίζει τη φθορά του χρόνου. Είμαστε στο 1921 και η Ισιδώρα είναι 44 χρόνων. «Η χορεύτρια του μέλλοντος αισθάνομαι πως είναι κοντά. Θα χορέψει για το σώμα που ξυπνάει από αιώνες λήθης σε μια νέα μορφή, όχι πλέον σε πόλεμο με την πνευματικότητα και τη διανόηση, αλλά για να τις ενώσει σε μια υπέροχη αρμονία», έγραφε.
Ο Στάιχεν τράβηξε και μία από τις πιο διάσημες φωτογραφίες της καριέρας του, αυτή τη φορά με τη θετή κόρη της Ντάνκαν, Τερέζα, να χορεύει σαν αρχαία νύμφη, στην πόζα που έμεινε γνωστή ως «Ανεμος Φωτιάς».
Λίγα χρόνια αργότερα, η Nelly’s έντονα επηρεασμένη από το πνεύμα των Δελφικών Εορτών (1927-1930), στη διάρκεια των οποίων φωτογράφησε με ανάθεση τότε της Εύας Πάλμερ και του Αγγελου Σικελιανού, ανεβαίνει στην Ακρόπολη – αρχικά με τη Μόνα Πάιβα (διάσημη χορεύτρια της Κομεντί Φρανσέζ) – και τον επόμενο χρόνο (1929) με την Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα.
Οι φωτογραφίες με τις χορεύτριες έγιναν αφίσες και παρουσιάστηκαν στο περίπτερο του ελληνικού τουρισμού στην έκθεση του Παρισιού το 1936, αφήνοντας εποχή.
Εκτός από τις δύο περίφημες φωτογραφίες, ο επισκέπτης θα βρει στην αίθουσα έργα από σύγχρονους δημιουργούς, αλλά και συνθέσεις από καλλιτέχνες που είναι πια κλασικοί στα εικαστικά μας πράγματα. Δεκαέξι έργα που συνθέτουν μια εναλλασσόμενη και περιοδική αναφορά στις μορφές του «κλασικού», τόσο για την κατανόηση του παρελθόντος όσο και σε σχέση με το παρόν.
Έργο του Νίκου Εγγονόπουλου
Ο νεότερος ελληνισμός συγκρότησε την υπόστασή του υποστηρίζοντας και καλλιεργώντας τη λατρεία του παρελθόντος, αλλά και ο Ευρωπαϊκός κόσμος έχει ένα ιστορικό χαρακτηριστικό τόσο ιδιαίτερο ώστε ο Ernst Howald (Die Kultur der Antike, 1948 – Ο πολιτισμός της Αρχαιότητας) έφτασε να προσδιορίσει την αναγέννηση του «κλασικού» ως μια «ρυθμική μορφή» της ευρωπαϊκής πολιτισμικής ιστορίας.
Με τον κλασικό κόσμο ο Ευρωπαίος μπαίνει στο χώρο της ιστορίας. Του παρέχει τη δυνατότητα να μαθαίνει από αυτό που έγινε χθες, κι ακόμη περισσότερο, να θεωρεί το χθες δικό του. Ακόμη, διευρύνει τον ορίζοντα του χρόνου του: γνωρίζοντας ότι το χθες εμπίπτει μέσα σε αυτό που του ανήκει, αισθάνεται ότι και το μέλλον εμπίπτει επίσης στο ανήκον.
Ειδικά στις δύο φωτογραφίες αντικρίζουμε ένα παρελθόν που η δόξα του βρίσκεται όχι στο θείο κλέος και τις ηρωικές πράξεις, αλλά απολύτως στα ανθρώπινα. Δύο εικόνες από το παρελθόν που φανερώνουν τι είναι ιδανικό, αλλά όχι ξένο: είναι το παρελθόν του μέλλοντος.
Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα των: Ελένης Βερναδάκη, Lynda Benglis, Christo, Νίκου Εγγονόπουλου, Βλάση Κανιάρη, Christoph Keller, Καρολίνας Κρασούλη, Μαρίας Λοϊζίδου, Brice Marden, Ράνιας Μπέλλου, Δημήτρη Νεβεσκιώτη, Nelly’s, Edward Steichen, Αλέκου Φασιανού, Γιαννούλη Χαλεπά.
Kalfayan Galleries (Χάρητος 11, Κολωνάκι, Αθήνα). Έως 11 Μαρτίου
* Κεντρική φωτογραφία: Τραβήχθηκε από τη Nelly’s.
