Ποιητής της εικόνας καθότι στις ταινίες του απέδωσε τις σκέψεις και τα αισθήματά του με εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς, ο Ρώσος κινηματογραφιστής Αντρέι Ταρκόφσκι (1932-1986) είναι αυτός στον οποίο είναι αφιερωμένη η παράσταση ήχου «Αντρέι: Ρέκβιεμ σε οκτώ σκηνές» της Δήμητρας Τρυπάνη. Η παράσταση είχε ανεβεί τον φθινόπωρο του 2022 στην Εθνική Λυρική Σκηνή και μπορούμε να την παρακολουθήσουμε, από τις 12 Απριλίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, στην οθόνη μας, από την διαδικτυακή πλατφόρμα της ΕΛΣ, GNO TV.
Η παράσταση –όπως προκύπτει και από τον τίτλο της– αναφέρεται στις ισάριθμες ταινίες του Ταρκόφσκι, παρακολουθώντας τα γεννήματα της ισχυρής καλλιτεχνικής συνείδησής του από τα «Παιδικά χρόνια του Ιβάν» (1962) έως τη «Θυσία» (1986). Οι επτά σκηνές του έργου αντιστοιχούν στα επτά μέρη του κειμένου του Γερμανικού Ρέκβιεμ αλλά και –κυρίως– στις επτά ταινίες που δημιούργησε ο Ταρκόφσκι στη διάρκεια της σύντομης ζωής του.
Στην ιδιότυπη αυτή «παράσταση ήχου», ο ήχος –κείμενο και μουσική αυστηρά συνδεδεμένα μέσα στην παρτιτούρα– είναι το κατεξοχήν αφηγηματικό μέσο. «Η Τρυπάνη στη σύνθεσή της αξιοποιεί εντυπωσιακά τις χρωματικές ετεροφωνικές πολυφωνίες, την πολυστιλιστικότητα και τα σωματικά κρουστά. Παράλληλα, με τη χρήση της τεχνικής του κολάζ, τα διαλογικά θραύσματα από τις ταινίες του Ταρκόφσκι εγκιβωτίζονται στο συνολικό λειτουργικό κείμενο», αναφέρει σε ανακοίνωσή της για την παράσταση, η ΕΛΣ.
Τις επί σκηνής ισάριθμες εκδοχές του Αντρέι, πρόσωπα υπαρκτά ή φανταστικά, κομβικούς χαρακτήρες από τις επτά ταινίες του, ερμηνεύουν οι Σαβίνα Γιαννάτου, Φάνης Ζαχόπουλος, Νίκος Ζιάζιαρης, Χρήστος Θάνος, Μαριάννα Καβαλλιεράτου, Βάλια Καράγιωργα, Γιώργος Κασαβέτης, Δήμητρα Κοκκινοπούλου, Νάντια Κοντογεώργη, Χαρά Κότσαλη, Χριστίνα Μαξούρη, Ηρώ Μπέζου, Ειρήνη Μπιλίνη-Μωραΐτη, Γιώργος Νικόπουλος, Καλλιόπη Σίμου, Αλίκη Σιούστη, Φώτης Σιώτας και Αλέξανδρος Ψυχράμης, λειτουργώντας είτε ως μονάδες είτε ως ενιαίο «χορικό» σύνολο.
Στιγμιότυπο από την παράσταση «Αντρέι: Ρέκβιεμ σε οκτώ σκηνές». Φωτ.: Α. Σιμόπουλος. Πηγή: ΕΛΣ
Η παράσταση ανεβαίνει σε πρωτότυπο ποιητικό κείμενο του ποιητή, δοκιμιογράφου και δημοσιογράφου Παντελή Μπουκάλα. Εκτός από τη σύνθεση του έργου, η Δήμητρα Τρυπάνη υπογράφει την σκηνοθεσία και τη –σχεδόν επί σκηνής– πυρακτωμένη μουσική διεύθυνση του εννεαμελούς μουσικού συνόλου και των δεκαοκτώ ερμηνευτών.
Η σκηνική εγκατάσταση είναι της Έλενας Σταυροπούλου, τα κοστούμια επιμελήθηκε ο Νίκος Κόκκαλης, την κινησιολογία η Ερμίρα Γκόρο, τους φωτισμούς σχεδίασε η Βαλεντίνα Ταμιωλάκη.
Υπενθυμίζεται ότι, παράλληλα με την παράσταση για τον Ταρκόφσκι, στην GNO TV οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν (έως 31/12) το ρεσιτάλ που είχε δώσει η μεσόφωνος Ανίτα Ρατσβελισβίλι στην Ρωμαϊκή Αγορά, ερμηνεύοντας άριες από όπερες των Βέρντι, Τσιλέα, Γκουνό, Σαιν-Σανς και Μπιζέ. Περισσότερα για το ρεσιτάλ, στο σημείωμα «Η Ανίτα Ρατσβελισβίλι ερμηνεύει Μπιζέ στη Ρωμαϊκή Αγορά».
Κεντρική φωτογραφία: Στιγμιότυπο από την παράσταση «Αντρέι: Ρέκβιεμ σε οκτώ σκηνές». Φωτ.: Α. Σιμόπουλος. Πηγή: ΕΛΣ
