Του Μάρτιν Μπέιλι
Στην Μαδρίτη άνοιξε στις 31 Μαΐου η πιο ολοκληρωμένη έκθεση πάνω στην δουλειά του Ιερώνυμου Μπος. Εκτίθενται εικοσιτέσσερα έργα του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου (από το 1450 έως το 1516), επτά παραπάνω από αυτά που εκτίθονταν στο Noordbrabants Museum του Ντεν Μπος πριν λίγο καιρό. Πιθανότατα να μην ξαναμαζευτούν ποτέ τόσα πολλά από τα έργα του στο ίδιο σημείο.
Μια έντονη αντιπαλότητα αναπτύχτηκε ανάμεσα στις ολλανδικές και τις ισπανικές γκαλερί που οργάνωσαν έκθεση προς τιμήν της 500ης επετείου του θανάτου του Μπος. Στην συνέντευξη τύπου στην Μαδρίτη, το Museo Nacional del Prado δικαιολόγησε με έντονο τρόπο την παρουσία πολλών πινάκων οι οποίοι είχαν απορριφτεί από το Noordbrabants. Οι περισσότεροι εκθεσιακοί κατάλογοι αρχίζουν με έντονες ευχαριστίες σε πολλούς εμπειρογνώμονες, αλλά ο τόμος του Prado εκφράζει ελάχιστη ευγνωμοσύνη στους Ολλανδούς ειδικούς.
Η αναδρομικές του Μπος οργανώθηκαν ανεξάρτητα, αλλά τουλάχιστον τα δύο μουσεία συντόνισαν τις ημερομηνίες τους με ένα κενό τριών εβδομάδων ανάμεσα στις εκθέσεις, ώστε τα δανεικά έργα να μπορούν να εκτεθούν στα δύο μουσεία. Οι κανονισμοί για την μεταφορά ήταν ομαλοί, και τα έργα του Μπος μετακινήθηκαν από το Ντεν Μπος στην Μαδρίτη στα μέσα του Μαΐου. Ο κάθε πίνακας μεταφέρθηκε ξεχωριστά και, παρόλο το επιπρόσθετο κόστος, με αυτόν τον τρόπο αποφεύχθηκε ο κίνδυνος να καταστραφούν όλα σε ένα μόνο ατύχημα.
Το Prado επίσης κατάφερε να δανειστεί τρεις πίνακες τους οποίους απέτυχε να έχει για την έκθεσή του το Noordbrabants Museum. Το τρίπτυχο του Αγίου Αντωνίου ήρθε από το Lisbon's Museu Nacional de Arte Antiga της Λισαβόνας, το οποίο ως αντάλλαγμα δανείστηκε την αυτοπροσωπογραφία του Ντύρερ (1498) έως τις 18 Σεπτεμβρίου. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου έστειλε τον «Εμπαιγμό του Ιησού» στη Μαδρίτη (περιέργως δεν τον είχε δανείσει στο Ντεν Μπος, την γενέτειρα του καλλιτέχνη. Παρά την περσινή διαμάχη μεταξύ του Prado και του Patrimonio Nacional για το ποιός θα εκθέσει τον «Κήπο των Γήινων Απολαύσεων», οι σχέσεις του μουσείου με την κυβερνητική υπηρεσία της πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν βελτιωθεί και το Escorial τους δάνεισε το έργο «Ο Χριστός που φέρει το Σταυρό».
Μόνο τρία έργα του Μπος λείπουν από το Prado. Το τρίπτυχο «Η Τελική Κρίση» η οποία βρίσκεται στην Σχολή Καλλών Τεχνών της Βιέννης και η «Σταύρωση» η οποία βρίσκεται στο Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, δεν μπορούσαν να αποσταλθούν για λόγους συντήρησης. Η γκαλερί της Σχολής Καλών Τεχνών της Βιέννης δεν δάνεισε το τρίπτυχο «Ερημίτες Άγιοι» (το οποίο πήγε στο Noordbrabants) αλλά έστειλε τα άλλα έργα του Μπος που είχε στην κατοχή της, τα «Οράματα» και την «Μετά Θάνατον Ζωή».
Οι δύο εκθέσεις του Μπος ενδέχεται να είναι ανάμεσα στις πιο δημοφιλείς φέτος. Η έκθεση στο Noordbrabants Museum (Ιανουάριο με Απρίλιο) προσέλκυσε 422.000 επισκέπτες, έναν εντυπωσιακό αριθμό για μια πόλη με λιγότερο από τον μισό αριθμό σε πληθυσμό. Στην έκθεση του Prado αναμένονται πάνω από 500.000. ΟΙ δύο εκθεσιακοί χώροι ενδέχεται να προσελκύσουν συνολικά τουλάχιστον ένα εκατομμύριο επισκέπτες. Την έκθεση στο Prado χρηματοδοτεί το Fundacion BBVA.
Απόδοση: Χρόνης Μούγιος
