Η State of Concept παρουσιάζει από 21 Οκτωβρίου στο ίδρυμα KADIST στο Παρίσι την ομαδική έκθεση "State (in) Concepts", η οποία, όπως μας είπε η επιμελήτρια Ηλιάνα Φωκιανάκη το καλοκαίρι, θα είναι μια ρετροσπεκτίβα της τετραετούς εκθεσιακής δραστηριότητας της State of Concept Athens, με νέα έργα από τους Μαργαρίτα Μποφιλίου, Αλέξανδρο Τζάννη και Jonas Staal & Laure Prouvost, στην πρώτη συνεργασία των δύο εικαστικών.
Ξεκινώντας από την ερώτηση «τι θα μπορούσε να είναι ένα ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό πρόγραμμα;» το KADIST καλεί την Ηλιάνα Φωκιανάκη, ιδρύτρια και διευθύντρια της State of Concept, για μια αναδρομική παρουσίαση του προγράμματος του ιδρύματος που ξεκίνησε το 2013. Η State of Concept από την ίδρυσή της έχει επικεντρωθεί σε ατομικές εκθέσεις διεθνών και Ελλήνων καλλιτεχνών (όπως η έκθεση "After Europe" από τον Jonas Staal το 2016, "Everything /s wrong Xerxes" της Μαργαρίτας Μποφιλίου το Μάιο του 2015, "C'est l'est not ouest" της Laure Prouvost τον Απρίλιο του 2016 κ.ά), ενώ ταυτόχρονα καλεί διεθνείς επιμελητές να σχολιάσουν το επίκαιρο κοινωνικοπολιτικό τοπίο της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, το πρόγραμμα έχει επικεντρωθεί στις πολυάριθμες ευρωπαϊκές κρίσεις. Η Φωκιανάκη έχει ως στόχο οι εκθέσεις της να λειτουργούν ως «πράκτορες» που τοποθετούνται μεταξύ πολιτικού και καλλιτεχνικού πεδίου, δημιουργώντας μια κατάσταση (state) εν τη γεννέσει (in concept), όπου οι βασικές έννοιες που ορίζουν την κατανόησή μας για τον κόσμο μπορούν να αμφισβητηθούν και να επαναπροσδιοριστούν. Ποιοι άλλοι ορισμοί της αγγλικής λέξης “State” πέρα από ή παράλληλα με τις έννοιες του κράτους, του έθνους, της πόλης ή της κοινότητας μπορούν να υπάρξουν; Το ερώτημα που διερευνάται μέσα από την έκθεση στο KADIST είναι εάν μπορεί ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός τέχνης, γεννημένος σε μια περιοχή κρίσης να θεωρείται μια κυρίαρχη οντότητα. Τι θα συμβεί αν θεωρούσαμε ένα ίδρυμα τέχνης ως ένα Κράτος/κατάσταση από μόνο του;
Η Φωκιανάκη επανεξετάζει το έργο των Deleuze και Guattari, ιδιαίτερα την έννοια του Urstaat, «το αιώνιο μοντέλο όσων θέλει να είναι το Κράτος και επιθυμεί». Κατά κύριο λόγο το Κράτος επιθυμεί να υφίσταται διαρκώς και να αναφέρεται στην προηγούμενη ύπαρξή του και ταυτόχρονα δημιουργείται μια συλλογική επιθυμία για την ύπαρξή του από τους υποκειμένους του. Οι Deleuze και Guattari αποσαφηνίζουν: «Πάντα επιστρέφουμε στην ιδέα του Κράτους που έρχεται στον κόσμο πλήρως σχηματισμένο και εγείρεται μονομιάς το απόλυτο Urstaat». Για αυτούς, η υπόθεση του Urstaat, δημιουργεί μια θεωρία της Κρατικής μορφής που προσδιορίζει τον τρόπο λειτουργίας της, μέσω της κοινωνικής και ασυνείδητης παραγωγής, ταυτόχρονα.
Στην έκθεση, οι καλλιτέχνες καλούνται να σκεφτούν το ίδρυμα τέχνης ως ένα κυρίαρχο Κράτος. Η μπροστινή αίθουσα του KADIST θα γίνει η έδρα του Κράτους, το Κοινοβούλιό του, λειτουργώντας ως ο πυρήνας της έκθεση και φιλοξενώντας συζητήσεις: ένα νέο έργο σε συνεργασία του Jonas Staal και της Laure Prouvost, το Aube's cure Parle Ment (πρόταση της Prouvost για μια νέα φωνητική προφορά του "Obscure Parliament" - χαρακτηριστική πρακτική της το παιχνίδι με τα λόγια – επιθυμεί να επισημάνει στα γαλλικά τις λέξεις "μιλώ" και"ψέμα". Το Aube's cure Parle Ment είναι ένα εναλλακτικό κοινοβούλιο για υποκειμενικότητες -που δεν είναι ούτε άνθρωποι ούτε αντικείμενα- και ως τέτοιες, δεν αναγνωρίζονται μέσα στις υπάρχουσες πολιτικές συζητήσεις.
Σε διάλογο με την εγκατάσταση αυτή, η Μαργαρίτα Μποφιλίου και ο Αλέξανδρος Τζάννης παρουσιάζουν δυο νέα έργα. Η ζωγραφική της Μποφιλίου κυριολεκτικά σχεδιάζει τις δομές που ορίζουν τις καθημερινές μας συνθήκες ως πολίτες των εθνών-κρατών, αλλά επίσης αναστέλλει τη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουμε απεικονίζοντας με χιούμορ καθημερινά αστικά τελετουργικά ή κοσμικές συνήθειες. Ο Τζάννης δημιουργεί περιβάλλοντα που προκαλούν τα σύνορα της ζωής του στην πόλη. Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την έννοια της χαρτογράφησης και μέσα από το έργο του θα επανεξετάσει την αναπαράσταση των banlieues του Παρισιού, και των πολιτικά χαρακτηρισμένων τους σημαδιών.
Η έκθεση "State (in) Concepts" στοχεύει στην επανεξέταση του πώς κατανοούμε το Κράτος -και όλα όσα το διαμορφώνουν: ταυτότητα, ιθαγένεια/ιδιότητα του πολίτη και κοινωνική τάξη- μέσα από τις δομές των θεσμικών εξουσιών που μας περιβάλλουν. Εδώ οι καλλιτέχνες αμφισβητούν την αντίληψή μας για το πραγματικό και απεικονίζουν τις διαφορετικές μορφές βίας που προέρχονται από αυτές τις δομές.
Αυτές οι ερωτήσεις θα διερευνηθούν επίσης στον εκθεσιακό χώρο μέσω ενός προγράμματος προβολών που θα συμπεριλαμβάνουν δύο μέρη: το «Obscure States» θα απεικονίσει την πόλη ως έναν χαρακτήρα με έργα του Basim Magdy και της Cao Fei, και το «Concepts of States» θα επικεντρωθεί στις διαφορετικές αντιλήψεις της ιδιότητας του πολίτη με έργα των Filipa Cesar, Zbynek Baladran και Keren Cytter.
Περφόρμανς της Laure Prouvost στη State of Concept στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2016
Λίγα λόγια για τους καλλιτέχνες
Η Laure Prouvost (1986, Γαλλία) ζει και εργάζεται μεταξύ Swansea και Molenbeck. Η καλλιτεχνική της παραγωγή περιλαμβάνει τη δημιουργία βίντεο, γιών, ήχων, κόρης, αντικειμένων και εγκαταστάσεων. Κάπου εδώ μπαίνει ένας μακρύς κατάλογος με μουσεία και ιδρύματα που έχει εκθέσει η καλλιτέχνιδα, μια γραμμή, κι άλλα ενδιαφέροντα πράγματα, ένα κόμμα εδώ, μια άλλη γραμμή, ακολουθεί μια λίστα με residencies και βραβεία. Μια επιλογή από ατομικά έργα της Prouvost περιλαμβάνει: το Νέο Μουσείο για τον Παππού στο Μιλάνο, μια αίθουσα τσαγιού για την Γιαγιά στο Derry, μια αίθουσα καραόκε στις Βρυξέλλες, ένα νέο μπαρ με Vodka με μελάνι χταποδιού για τον Gregor στο Ρόττερνταμ, ένα ταξιδιωτικό γραφείο για έναν θείο στη Φρανκφούρτη, ένα λόμπι για την αγάπη ανάμεσα στους καλλιτέχνες στη Χάγη και τη Λουκέρνη ...φακελάκια τσαγιού και υγρά δάπεδα.
Ο Jonas Staal (1981, Zwolle, Ολλανδία) ζει και εργάζεται στο Ρόττερνταμ της Ολλανδίας. Το έργο του περιλαμβάνει παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο, εκθέσεις, θεατρικά έργα, δημοσιεύσεις και διαλέξεις που εστιάζουν στη σχέση ανάμεσα στην τέχνη, τη δημοκρατία και την προπαγάνδα. Ο Staal είναι ιδρυτής της καλλιτεχνικής και πολιτικής οργάνωσης New World Summit, για την οποία προσκάλεσε μέλη από την μαύρη λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων ή μη αναγνωρισμένων κρατών μαζί με τους δικηγόρους και τους εκπροσώπους τους, για να συγκροτήσουν εναλλακτικά κοινοβούλια. Μαζί με το ίδρυμα τέχνης ΒΑΚ (Basis voor Actuele Kunst) που βρίσκεται στην Ουτρέχτη (NL), ίδρυσε την New World Academy. Ο Jonas Staal έχει σπουδάσει Μνημειακή Τέχνη στο Enschede (NL) και στη Βοστώνη (ΗΠΑ) και επί του παρόντος εργάζεται πάνω στην διδακτορική του έρευνα με τίτλο «Τέχνη και Προπαγάνδα στον 21ο αιώνα» στο πρόγραμμα PhDArts του Πανεπιστημίου του Leiden (NL). Πρόσφατες εκθέσεις του είναι: "After Europe", State of Concept, Αθήνα (2016), Oslo Architecture Triennial (2016), "Art of the Stateless State", Moderna Galerija, Λουμπλιάνα (2016), "New World Academy", Centraal Museum, Ουτρέχτη (2016).
Η Μαργαρίτα Μποφιλίου (1979, Αθήνα) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το έργο της χρησιμοποιεί τα σύμβολα, τις κοινωνικές πρακτικές, την εμπειρία και την μνήμη, τον πρωταρχικό μυστικισμό και τη σύγχρονη εσωτερικότητα ως εργαλεία για την πρακτική της. Η καλλιτέχνιδα διερευνά τον τρόπο με τον οποίο το κοινωνικοπολιτικό σύστημα διαμορφώνει σύμβολα που μπορούν να περιλαμβάνουν στερεότυπα, συμπεριφορές και ρόλους προς όφελός του. Η κατασκευή και επεξεργασία του ανθρώπινου και του περιβαλλοντικού χαρακτήρα, σε συνάφεια με μια πιο προσωπική εμπειρία, προκαλεί επίσης ενδιαφέρον στην καλλιτέχνιδα. Η Μαργαρίτα Μποφιλίου είναι κάτοχος πτυχίου Φωτογραφίας από το Royal College of Arts, Λονδίνο (2005). Επιλεγμένες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις: "Sensual Abstraction", ReMap 4, Αθήνα (2013), "Innate memories", Art Athina, State of Concept, Αθήνα (2013), Parnassos, Literary Society Parnassos, Αθήνα (2012), "The Forgotten Bar", Galeria Utopia, ReMap 3, Αθήνα (2011).
Ο Αλέξανδρος Τζάννης (1979, Αθήνα) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Η δουλειά του συνδυάζει παραστατικά και αφαιρετικά στοιχεία, ιδεαλιστικά και συμβολικά χαρακτηριστικά, διακοσμητικούς και αλληγορικούς συνειρμούς ενώ παραπέμπει ταυτόχρονα στην ιερογλυφική γραφή και την εικονογραφία της επιστημονικής φαντασίας. Βασικό πυρήνα της δουλειάς του αποτελεί η αντίληψη πως η σύγχρονη ιστορική κατάσταση απαιτεί αρχαιολογίες για το μέλλον και όχι προφητείες του παρελθόντος. Ο Αλέξανδρος Τζάννης σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και στην Akademie der Bildenden Kunste, στην Βιέννη, Αυστρία. Κατέχει MFA από το Goldsmiths College, Λονδίνο. Επιλεγμένες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις του περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις: "Blue-black layers over the White city", State of Concept, Αθήνα (2017), Christina Michalis, Arthur Ou, Αλέξανδρος Τζάννης, Γκαλερί Ελένη Κορωναίου, Αθήνα (2014), "Sensual Abstraction", ReMap 4, Αθήνα (2013), "Flying", Kunstlerhouse Bethanien, Βερολίνο (2012), "Garden of Eden", Palais de Tokyo, Παρίσι (2012).
Ο Basim Magdy (1977, Αίγυπτος) ζει και εργάζεται μεταξύ Βασιλείας και Κάιρο. Έχει δημιουργήσει ένα πολύπλευρο έργο που συμπεριλαμβάνει ταινία, φωτογραφία, προβολές διαφανειών, εγκαταστάσεις και έργα σε χαρτί. Στο κέντρο των έργων του είναι οι δομές της όρασης, της ανάμνησης και της αρχειοθέτησης. Πολλά από τα έργα του, τα οποία βασίζονται στην απλή παρατήρηση της πραγματικότητας, μοιάζουν με σουρεαλιστικές ιστορίες γεμάτες από αινιγματικό χιούμορ. Με πίνακες και συναθροίσεις να καυχιούνται για τα ψυχεδελικά τους χρώματα, ο καλλιτέχνης διερευνά συλλογικές ουτοπίες και διατυπώνει τις αμφιβολίες του σε δόγματα και ιδεολογίες. Ο Basim Magdy έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες διεθνείς ομαδικές εκθέσεις, όπως Sharjah Biennal (2017), Jeu de Paume, Παρίσι (2016), "Surround Audience", New Museum Triennial (2015), "Lest The Two Seas Meet", Museum of Modern Art,Βαρσοβία (2015), La Biennale de Montreal και "MEDIACITY" Seoul Biennial (2014).
Η Cao Fei (1978, Guangzhou, Κίνα) ζει και εργάζεται στο Πεκίνο. Συνδυάζει στις ταινίες και τις εγκαταστάσεις της τα κοινωνικά σχόλια, την ποπ αισθητική, παραπομπές στο σουρεαλισμό και πρακτικές από ντοκιμαντέρ. Τα έργα της αντικατοπτρίζουν τις ταχείς και χαοτικές αλλαγές που συμβαίνουν στην κινεζική κοινωνία σήμερα. Η Cao Fei σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Guangzhou. Επιλεγμένες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις της περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: "Diorama", Palais de Tokyo, Παρίσι (2017), ".com / .cn", K11 Art Foundation και MoMA PS1, Χονγκ Κονγκ (2017), "Cao Fei", MoMA PS1, Νέα Υόρκη (2016), "Cao Fei: Shadow Plays", The Mistake Room, Λος Άντζελες (2015), "Cao Fei: Splendid River", Secession, Βιέννη (2015). Το 2016 η Cao Fei έλαβε το Βραβείο του Καλύτερου Καλλιτέχνη από το Κινέζικο Βραβείο Σύγχρονης Τέχνης (CCAA).
Η Filipa Cesar (1975, Πόρτο, Πορτογαλία) ζει και εργάζεται στο Βερολίνο. Είναι μια καλλιτέχνιδα και σκηνοθέτης που ενδιαφέρεται για τις φανταστικές πτυχές του ντοκιμαντέρ, τα πορώδη σύνορα μεταξύ του κινηματογράφου και της υποδοχής του, της πολιτικής και της ποιητικής που ενυπάρχουν στην κινούμενη εικόνα. Από το 2011, εξετάζει την προέλευση του κινηματογράφου του Κινήματος της Αφρικανικής Απελευθέρωσης στη Γουινέα Μπισσάου ως ένα εργαστήριο αντίστασης στις κυβερνητικές επιστημολογίες. Η Cesar πραγματοποίησε την πρώτη της μεγάλη ταινία-δοκίμιο Spell Reel στο τμήμα Forum του 67ου Berlinale, 2017. Επιλεγμένες εκθέσεις και προβολές πραγματοποιήθηκαν στην 29η Μπιενάλε του Σάο Πάολο (2010), Manifesta 8, Cartagena (2010), Haus der Kulturen der Welt, Βερολίνο (2011-15), Jeu de Paume, Παρίσι (2012), Khiasma, Παρίσι (2011-2015), Kunstwerke, Βερολίνο (2013), SAAVY Contemporary, Βερολίνο (2014-15), Tensta konsthall, Spanga (2015), Mumok, Βιέννη (2016), Contour 8 Biennaal, Mechelen και Gasworks, Λονδίνο, MoMA, Νέα Υόρκη (2017).
Ο Zbynek Baladran ζει και εργάζεται στην Πράγα, όπου γεννήθηκε. Στα έργα του, διερευνά εδάφη που καταλαμβάνονται από το δυτικό πολιτισμό. Χρησιμοποιώντας μεθοδολογίες παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιούν οι ανθρωπολόγοι και οι κοινωνιολόγοι, αυτός ο μετα-ανθρωπιστής “Αρχαιολόγος" ανασκάπτει τα υπολείμματα ενός όχι τόσο μακρινού παρελθόντος. Ψάχνει για χωρικές "τσέπες" όπου ένας τρόπος ζωής αντικατοπτρίζεται στα συστήματά της και για αντικείμενα μέσω των οποίων η ανθρωπότητα οργανώνει την εικόνα του παρελθόντος και του μέλλοντός της. Ο Zbynek Baladran σπούδασε ιστορία της τέχνης στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Καρόλου και της Ακαδημίας Καλών Τεχνών, και τα δύο στην Πράγα. Το 2001 ίδρυσε το Display, ένα χώρο για την σύγχρονη τέχνη, ο οποίος το 2007 έγινε Tranzitdisplay όπου είναι υπεύθυνος για το εκθεσιακό πρόγραμμα. Συμμετείχε στην 56η Μπιενάλε της Βενετίας (2013). Το 2008, μαζί με τον Vit Havranek, επιμελήθηκε το "Monument to Transformation", ένα τριετές ερευνητικό έργο για τους κοινωνικούς και πολιτικούς μετασχηματισμούς μετά την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος.
Η Keren Cytter (1977, Τελ Αβίβ, Ισραήλ) ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Δημιουργεί ταινίες, βίντεο εγκαταστάσεις και σχέδια που αντιπροσωπεύουν την κοινωνική πραγματικότητα μέσω πειραματικών τρόπων αφήγησης. Χαρακτηρισμένες από μια μη γραμμική, κυκλική λογική, οι ταινίες της Cytter αποτελούνται από πολλαπλά στρώματα εικόνων, συνομιλία, μονόλογο, και αφήγηση που συστηματικά γίνεται με σκοπό να υπονομεύσει τις γλωσσικές συμβάσεις και τα παραδοσιακά σχήματα ερμηνείας. Η Keren Cytter σπούδασε στο Ινστιτούτο Avni στο Τελ Αβίβ και έλαβε το πτυχίο της από το Ateliers στο Άμστερνταμ. Επιλεγμένες ατομικές εκθέσεις περιλαμβάνουν: "Ocean", Pilar Corrias, Λονδίνο (2016), "Panorama", Mathew Gallery, Νέα Υόρκη (2016), "Keren Cytter Selection", Kunstlerhaus Halle fur Kunst & Medien, Graz (2016), "Keren Cytter", Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Σικάγο (2015), Here and There, Noga Gallery, Τελ Αβίβ (2015), Rose Garden, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ινδιανάπολης, Ινδιανάπολις (2015).
Διάρκεια έκθεσης: 21 Οκτωβρίου - 17 Δεκεμβρίου 2017
Περισσότερες πληροφορίες: www.stateofconcept.org, kadist.org/paris/
