Του Χοσέ Ντε Σίλβα
Η έκθεση «Electronic Superhighway (2016-1966)» η οποία γίνεται στην Whitechapel Gallery από τις 29 Ιανουαρίου έως 15 Μαΐου, αναζητά τον αντίκτυπο των υπολογιστών και διαδικτυακών τεχνολογιών στην τέχνη, τα τελευταία 50 χρόνια. Και όπως το διαδίκτυο, είναι μια υπερφορτωμένη φλύαρη χαοτική έκθεση. Στημένη με ανάποδη χρονολογική σειρά, περιλαμβάνει έργα από 50 καλλιτέχνες, από τα σχέδια μέσω εκτυπωτή χαμηλής ακρίβειας της δεκαετίας του '60, στο σεξουαλικού περιεχομένου βίντεο ενός βιντεοπαιχνιδιού φαντασίας που έφτιαξε ο Τζάκολμπι Σάτεργουάιτ το 2016.
Η σύγχρονη επιτροπή (η οποία περιέχει σχεδόν όλους τους νέους δημοφιλείς καλλιτέχνες, όπως η Χίτο Στέγιερλ, ο Κόρι Αρκέντζελ, ο Ράιαν Τρέκαρτιν κ.λπ.) γέμισαν το ισόγειο της γκαλερί με άπειρα φωτάκια, προβολές, εικόνες, φλερταδόρικες διαδικτυακές συζητήσεις και έναν γυμνό πισινό που μιλάει. Σαν να κάνεις αναζήτηση στο διαδίκτυο. Παρόλο που μπορεί να γίνει δύσκολη η παρακολούθηση και μόνο λόγο του μεγάλου αριθμού έργων , ανάμεσά τους υπάρχουν κάποια διαμάντια για τα οποία αξίζει να σπαταλήσει κάποιος τον χρόνο του.
Το Grosse Fatigue (2013), της Καμίλ Χενρότ, ένα βίντεο που τράβηξε τα βλέμματα επάνω του στην Μπιενάλε της Βενετίας του 2013, ακόμα κάνει εντύπωση με το πολύχρωμο κολάζ από παράθυρα της επιφάνειας εργασίας με υλικό τραβηγμένο στα αρχεία του Smithsonian Institution, συνοδευόμενα με ένα σαγηνευτικόρυθμό και μια φωνή που διηγείται την ιστορία του σύμπαντος. Το «Η Γενιά Μου» (My Generation, 2010)των Έβα και Γράνκο Ματέ, μια σειρά από προσκοπικά βίντεο εφήβων που σπάνε οργισμένοι της κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών τους, είναι μια έντονη υπενθύμιση του γεγονότος ότι όταν κάτι «υπάρχει» στον ψηφιακό κόσμο έχει φυσικέςσυνέπειες στον πραγματικό κόσμο, είτε αυτό είναι η οργή ενός έφηβου, είτε τα καλώδια με τα οποία ασχολείται το έργο του Τρέβορ Πάγκλεν τα οποία βρίσκονται κάτω από τον ωκεανό για να μεταδώσουν δεδομένα.
Το όνομα της έκθεσης είναι εμπνευσμένο από ένα όρο που επινόησε ο Ναμ Τζούν Πάικ, ο Κορεοαμερικάνος πρωτοπόρος του videoart. Το έργο «Διαδικτυακό Όνειρο» (Internet Dream, 1994) είναι το ίδιο μαγευτικό όπως παλιά, αλλά παρά την προφητικότητα του έργου του, είναι το «Παπούτσι Επιτήρησης» (Surveillance Shoe, 2000) της Τζίλ Μαγκίντ το οποίο είναι εκτεθειμένο δίπλα, που είναι πιο αντιπροσωπευτικό του Big Brother που ζούμε σήμερα. Η έκθεση τελειώνει με έργα ηλικίας 50 χρονών με αρχειακό υλικό από τα «Πειράματα στην Τέχνη και την Τεχνολογία» (Experiments in Art and Technology, E.A.T.), τα οποία ήταν μια συνεργασία καλλιτεχνών, όπως ο Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ, και επιστημόνων σε μια σειρά από περφόρμανς που έγινε το 1966, αλλά και με τους πολυτελείς, φωτεινούς OpArtπίνακες «στόχους» του Πίτερ Σέντζλεϊ.
Η έκθεση εγείρει σημαντικάερωτήματα. Το πρώτο από αυτά είναι ο τρόπος έκθεσης ενός έργου δημιουργημένου στο διαδίκτυο. Εικόνες από το «Διακρίσεις και Τελειοποιήσεις» (Excellences& Perfections 2014), φτιαγμένες για το Instagram, έχουν μεγεθυνθεί σε μέγεθος αληθινού καμβά, καταργώντας την οικειότητα του αρχικού της οράματος. Δείτε τα στο κινητό σας για το οποίο είναι ούτως η άλλως φτιαγμένα.
Μετά έρχεται η δυσκολία της εξερεύνησης της ιστορίας της τεχνολογίας, η οποία έχει πτυχές που δεν δένουν απαραίτητα. Αυτό δεν το βοηθάνε τα κείμενα το οποία έχουν κρεμαστεί στους τοίχους για να οδηγούν τους επισκέπτες, μιας και στην πραγματικότητα μπερδεύουν (το κείμενο ενός έργου ουσιαστικά «υπονοεί ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα σε αυτό να ανακαλύψεις») η πατρονάρουν (σου λένε ότι μια φωτογραφία «δημιουργήθηκε σε σκοτεινό θάλαμο»).
Αλλά παρά τα ελαττώματά της, η φιλόδοξη αυτή έκθεση είναι ένα μεγάλο βήμα προς την κατανόηση του δρόμου των πληροφοριών που φαίνεται να ακολουθούν πολλοί από τους πιο ενδιαφέροντες σύγχρονους καλλιτέχνες.
Απόδοση: Χρόνης Μούγιος
