Είναι γεγονός πως οι πρώτες σαράντα μέρες της κυβέρνησης είχαν πολλά αρνητικά. Δεν είχαμε κάποια έκτακτα και μη προβλέψιμα γεγονότα, ώστε να αναζητηθούν ελαφρυντικά. Μπορεί να μην ευθύνεται ο αρμόδιος υπουργός αν ο διοικητής μιας αεροπορικής βάσης δεν έχει φροντίσει για την πυρασφάλεια του χώρου, όμως οι πολίτες ρίχνουν τις ευθύνες πάντα στην εκάστοτε κυβέρνηση. Είχαμε και τον νεκρό Μιχάλη στη συμπλοκή με Κροάτες χούλιγκαν, κάτι για το οποίο οι ευθύνες διατρέχουν καθέτως ολόκληρο το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Αν σε αυτά προσθέσουμε και ολίγον Μηταράκη έχουμε μια εικόνα διόλου ικανοποιητική για την κυβέρνηση.
Μια συνταγή υπάρχει για να βγει από αυτό το τέλμα στο οποίο έπεσε πολύ νωρίς. Άμεση φυγή προς τα εμπρός. Από σήμερα, από τις 16 Αυγούστου, ο πρωθυπουργός οφείλει να ανασυντάξει ολόκληρο το κυβερνητικό σχήμα, συντονίζοντας το έργο του και κυρίως θεραπεύοντας τις όποιες αβελτηρίες παρατηρήθηκαν αυτές τις ημέρες. Διαφορετικά, κινδυνεύει να παγιδευτεί στις εσωκυβερνητικές αντιφάσεις που απλώς θα επιβεβαιώσουν πως η δεύτερη συνεχόμενη κυβερνητική θητεία αποβαίνει καταστροφική για την κυβέρνηση.
Το έργο που έχει ο πρωθυπουργός δεν είναι εύκολο καθώς, όπως αποδείχτηκε από τις κρίσεις του καλοκαιριού, το περίφημο επιτελικό κράτος δεν μπορεί να αποδώσει αν δε βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της μεσαίας βαθμίδας του κρατικού μηχανισμού. Ο τελειότερος επιτελικός σχεδιασμός θα αποτύχει, αν αυτοί που θα τον υλοποιήσουν σε όλα τα διοικητικά επίπεδα δεν έχουν τις υποκειμενικές δυνατότητες προς τούτο.
Συνεπώς, η κυβέρνηση οφείλει πρωτίστως να δει πώς θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα της δημόσιας διοίκησης, κάτι ιδιαίτερα δύσκολο, για να μην πω ακατόρθωτο. Το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα θα τραυματιστεί όχι λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης, αλλά λόγω ανεπάρκειας αυτών που θα κληθούν να το φέρουν σε πέρας. Και μπροστά στο φάσμα μιας καθολικής αποτυχίας αρχίζουν οι υπαναχωρήσεις, οι συμβιβασμοί, τα μπαλώματα που τελικά ακυρώνουν τη μεταρρύθμιση.
Έχει ο πρωθυπουργός τα στελέχη για να δώσει αυτή τη δύσκολη μάχη της αναμόρφωσης της δημόσιας διοίκησης; Εκτιμώ πως, σε γενικές γραμμές, τα έχει. Και εννοώ πως έχει υπουργούς που είναι διατεθειμένοι να συγκρουστούν για να αλλάξουν ριζικά κάποια πράγματα στην κρατική μηχανή. Άλλωστε, υπάρχουν πολιτικές προσωπικότητες, εκτός κυβερνητικού σχήματος, που θα μπορούσαν να προσφέρουν σε αυτή την προσπάθεια.
Αυτή η κυβέρνηση έχει ιδεολογικό μπούσουλα. Και έχει και έναν κόσμο –40,5% έλαβε στις εκλογές– που τη στηρίζει, εφόσον βλέπει έργο στο πλαίσιο των κυβερνητικών εξαγγελιών. Γιατί ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του πρωτίστως δίνουν λόγο σε αυτούς που τους ψήφισαν, σε αυτούς που τους στηρίζουν.
Η δουλειά της αντιπολίτευσης είναι να φωνάζει, κάτι που δε θα πρέπει να απασχολεί την κυβέρνηση. Απεναντίας, όσο πιο πολύ φωνάζει, αυτό σημαίνει πως τόσο πιο ικανοποιητικά προχωρεί το κυβερνητικό έργο.
Παράδειγμα: Η κυρία Μενδώνη έκανε το καθήκον της προχθές απέναντι στη διαφύλαξη των συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου. Ελπίζω η κυβέρνηση στην πορεία να μην υπαναχωρήσει υπό την πίεση περιθωριακών ομάδων του 0,3%. Το «μέχρι τέλους», αν μη τι άλλο, φανερώνει μιαν αποφασιστικότητα.
