Η μη δογματική Αριστερά πάντα συζητούσε - πολλές φορές μέχρις εξαντλήσεως - όλα τα ζητήματα που απασχολούσαν την ατζέντα της. Υπήρχαν διαφωνίες, ενστάσεις, αποχωρήσεις, διασπάσεις, νέες ομαδοποιήσεις. Αυτός ήταν ένας κύκλος που την κράτησε ζωντανή, αλλά μικρή. Ένα κόμμα του περιθωρίου. Σήμερα, αν δε θέλει να κατρακυλήσει σε μονοψήφιο νούμερο θα πρέπει να συζητήσει ένα πράγμα: γιατί έχασε πρωτίστως το 2019 και γιατί συνετρίβη φέτος. Αν δεν υπάρξει μια κοινή θέση -χωρίς στρογγυλεύσεις - επάνω στα αίτια των δύο ηττών, δε θα μπορέσει η νέα ηγεσία, όποια και αν είναι αυτή, να σηκώσει κεφάλι.
Αναμφίβολα θα είναι ένας επώδυνος διάλογος γιατί, σε τελευταία ανάλυση, θα αναδειχθούν και συγκεκριμένες πολιτικές ευθύνες, με πρώτη και καλύτερη την ευθύνη του Α. Τσίπρα. Όπως δαφνοστεφανώθηκε γιατί ένα μόρφωμα διαφόρων συνιστωσών το έκανε κόμμα και το οδήγησε στην εξουσία, έτσι θα υποστεί και την κριτική για τα όσα έπραξε ο ίδιος ή επέτρεψε να συμβούν όσο κυβερνούσε αλλά και μετά, χωρίς να παρέμβει.
Φαίνεται όμως πως στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν έναν τέτοιο διάλογο, διότι δε γνωρίζουν πού θα τους οδηγήσει. Δε γνωρίζουν την έκταση της κριτικής και κυρίως πόσοι - πλην του Α. Τσίπρα - θα μπουν στο στόχαστρο των στελεχών και των μελών του κόμματος. Προς το παρόν ασχολούνται με το τι κάνει και τι λέει ένας «φελλός» που αφίχθηκε από τις ΗΠΑ. Αντιλαμβάνομαι πως αυτό είναι κάτι το ανώδυνο, όμως δεν αποτελεί πολιτική συζήτηση.
Πέραν από τις αυταπόδεικτες ευθύνες του Α. Τσίπρα και του περιβάλλοντος του, ευθύνες έχει ή δεν έχει και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος; Δικής του εμπνεύσεως δεν ήταν η «ταξική» πολιτική της υπερφορολόγησης; Ας εξηγήσουν, όχι μόνον στους ψηφοφόρους τους, γιατί το 2015 δύο φορές απευθύνθηκαν στους ΑΝΕΛ για τον σχηματισμό κυβέρνησης και όχι στο ΚΙΝΑΛ και στο Ποτάμι; Ήταν συλλογική απόφαση ή την έλαβε μόνος του ο Α. Τσίπρας; Μια απόφαση που τους κυνηγά και τους αφοπλίζει κάθε φορά που μιλούν για την «ακροδεξιά» στροφή της Νέας Δημοκρατίας.
Για να μην περπατούμε στα σύννεφα τέτοιες συζητήσεις στην Αριστερά γίνονται μόνον όταν πρόκειται να αποκαθηλωθεί ένας ηγέτης. Του τα φορτώνουν όλα και τελείωσε. Σήμερα, δε γνωρίζω τι κλίμα επικρατεί τόσο σε επίπεδο στελεχών όσο και μελών για τον Α. Τσίπρα. Μέχρι στιγμής τον προστατεύουν άπαντες και για αυτόν τον λόγο δεν πρόκειται να κάνουν μια ενδελεχή πολιτική συζήτηση για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Αν δεν εξετάσουν και δεν ερμηνεύσουν το τι έγινε από το 2015 ως το 2023 θα βαδίζουν, όποιον αρχηγό και αν εκλέξουν, στα τυφλά.
Η Κεντροδεξιά αυτά τα ζητήματα τα έχει λυμένα εδώ και πολλές δεκαετίες. Χωρίς πολλές κουβέντες, όποιος χάνει, φεύγει. Άλλωστε και η βάση της Νέας Δημοκρατίας δεν είναι εκπαιδευμένη σε πολύωρες συνεδριάσεις και ψυχοφθόρες συζητήσεις. Και η συνταγή αυτή, πάντα εκ του αποτελέσματος κρινόμενη, είναι επιτυχημένη. Άλλο όμως η Κεντροδεξιά και άλλο η Αριστερά και μάλιστα η ριζοσπαστική.