Η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου κανονιστικού πλαισίου, η περαιτέρω εμβάθυνση σε επίπεδο ακαδημαϊκής έρευνας και η καλύτερη και πιο οργανωμένη ενημέρωση των επιχειρήσεων και οργανισμών είναι τα «όπλα» που διαθέτει η ανθρωπότητα, για να ανακόψει την επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης στα εργασιακά.
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο επικεφαλής του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν (ELTRUN) του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Δουκίδης, σε συνέντευξή του στο Liberal.gr και τον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο.
Σε πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ αναφέρεται ότι περισσότερες από το ένα τέταρτο των θέσεων εργασίας βασίζονται σε δεξιότητες που θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν εύκολα με την επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Σε αντίστοιχη έρευνα της Goldman Sachs επισημαίνεται ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να αντικαταστήσει 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, με τους εργαζόμενους να φοβούνται ότι θα μπορούσαν να χάσουν τις δουλειές τους εξαιτίας της. Ποια η δική σας άποψη;
Το μέλλον της εργασίας όσον αφορά το περιεχόμενο και την ποσότητα είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο και δύσκολο να προβλεφθεί επακριβώς. Για παράδειγμα, το World Economic Forum αναλύει ότι στα επόμενα πέντε χρόνια παγκοσμίως θα δημιουργηθούν 69 εκατ. και θα χαθούν 83 εκατ. θέσεις εργασίας, ενώ στην Ευρώπη έχουμε ήδη έλλειψη ενός εκατομμυρίου θέσεων με προχωρημένες ψηφιακές δεξιότητες. Προβλέπεται ότι διεθνώς, λόγω των ψηφιακών τεχνολογιών, θα έχουμε 26 εκατ. λιγότερες θέσεις σε διοικητική υποστήριξη και τήρηση αρχείων.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη, τουλάχιστον μέχρι τώρα, βοηθάει στη λήψη αποφάσεων σε πολύπλοκα προβλήματα από τους χώρους της υγείας, των επιχειρήσεων αλλά καΙ άμυνας/ασφάλειας. Άρα χρειαζόμαστε άμεσα ειδικούς που να δημιουργούν αυτές τις τεχνολογικές λύσεις αλλά και αναβάθμιση των σχετικών δεξιοτήτων των εργαζομένων αυτών που θα παίρνουν τις αποφάσεις με την υποστήριξη των μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης.
Μελλοντικά, με την τελειοποίηση των αλγορίθμων επεξεργασίας φυσικής γλώσσας και πολύπλευρης σημασιολογικής ανάλυσης κειμένων αλλά και αναβάθμισης της αναγκαίας υπολογιστικής δύναμης, σίγουρα θα επηρεαστούν αρνητικά θέσεις εργασίας που αφορούν την ανάλυση και δημιουργία περιεχομένου καθώς και την τεχνική υποστήριξη και γενικά τις πληροφοριακές διεργασίες. Άρα μια τάση αλλαγών στο εργασιακό περιβάλλον που είχαμε εδώ και τουλάχιστον 25 χρόνια λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων θα τη δούμε σε μεγαλύτερη ένταση και ταχύτητα.
Tην περασμένη εβδομάδα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είχε την πρώτη επίσημη συνεδρίασή του στη Νέα Υόρκη για το ζήτημα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Πώς βλέπετε εσείς το γεγονός ότι ήδη αρκετές χώρες του πλανήτη εγείρουν ανησυχίες ως προς τη χρήση της A.I.;
Αρκετοί θεωρούν ότι σε μερικά χρόνια η κατάσταση θα είναι ανεξέλεγκτη με τις δυνατότητες αυτό-μάθησης των αλγορίθμων ΤΝ που μπορεί να αξιοποιηθούν από λίγους για πόλωση και παραπληροφόρηση των πολιτών μέσω Διαδικτύου, για ανεξέλεγκτες κυβερνοεπιθέσεις, για έλεγχο ιατρικών συσκευών, σημαντικών υποδομών και συστημάτων άμυνας κλπ. Άρα είναι λογικό να δημιουργηθούν διεθνή πλαίσια/πρωτόκολλα διαχείρισης των νέων εφαρμογών ΤΝ που θα εξετάζουν ενδελεχώς όλες τις πιθανές επιπτώσεις τους, όπως ακριβώς γίνεται εδώ και χρόνια στο χώρο της υγείας με τα νέα φάρμακα.
Βραχυπρόθεσμα αυτό πιθανόν να θεωρηθεί ότι συγκρατεί την πρόοδο, αλλά μακροπρόθεσμα είναι προς όφελος των πολιτών, της κοινωνίας και οικονομίας. Υπάρχουν επίσης και γεωπολιτικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για την παγκόσμια τεχνολογική πρωτοπορία λόγω της ΤΝ.
Ενώ στην Ευρώπη η πρόκληση είναι η ομογενοποίηση των διαφόρων θεσμικών πλαισίων των χωρών μελών αλλά και η δυνατότητα συμπόρευσης τους στην τεχνολογική ανάπτυξη. Άρα θεωρώ πολύ θετικό την ενεργή εμπλοκή διεθνών οργανισμών όπως ΟΗΕ, Ο.Ο.Σ.Α, ΕΕ. Αναφερόμαστε σε παγκόσμιες προκλήσεις που είναι χρήσιμο να αντιμετωπισθούν συλλογικά και με τη διεθνή συλλογική τεχνογνωσία.
Πρόσφατα, μια εταιρεία με έδρα την Ινδία, ανακοίνωσε στο twitter ότι έχει αντικαταστήσει το 90% του προσωπικού εξυπηρέτησης με ένα chatbot Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Με βάση την επιστημονική σας εμπειρία, αυτός ο συναγερμός περί «επέλασης της Τεχνητής Νοημοσύνης και κατάλυσης του ανθρώπινου παράγοντα» είναι δικαιολογημένος ή υπερβολικός;
Οι τεχνολογίες chatbot Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν φτάσει σε προχωρημένο επίπεδο ωριμότητας και ήδη γνωστές τεχνολογικές εταιρίες και start-ups δημιουργούν τυποποιημένες υπηρεσίες που μπορούν να αξιοποιηθούν από τις εταιρίες χρήστες για να στήσουν τις δικές τους αυτόματες υπηρεσίες εξυπηρέτησης. Άρα στις σχετικές λειτουργίες θα δούμε σύντομα σημαντικές ανατροπές και πιθανή αντικατάσταση των εργαζομένων που έκαναν αυτές τις εργασίες.
Αυτό πιθανόν να απελευθερώσει χρόνο από εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό να κάνει πιο δύσκολες εργασίες με σημαντική προστιθέμενη αξία. Βέβαια αυτός ήταν πάντα ο στόχος της Τεχνητής Νοημοσύνης, δηλαδή να μιμηθεί και να αντικαταστήσει τους εμπειρογνώμονες που βρίσκονται σε έλλειψη, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950. Χρειάστηκαν όμως πάνω από 60 χρόνια συστηματικής έρευνας για να φτάσουμε στις εύχρηστες πλέον τεχνολογίες μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM). Άρα δεν είμαι σίγουρος ότι τόσο γρήγορα θα καταλυθεί ο «ανθρώπινος παράγοντας».
Σήμερα έχουμε συστήματα και υπηρεσίες που αφορούν μόνο την «περιορισμένη ευφυία» (που αφορά κυρίως τη μηχανική μάθηση, δήλωση την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων με σκοπό να δημιουργηθούν μοντέλα πρόβλεψης ή να βρεθούν πρότυπα) και όχι με την «υπέρ-ευφυία» που αφορά μηχανές που να έχουν πραγματικό συλλογισμό και συνείδηση. Δεν είμαι σίγουρος αν τις επόμενες δεκαετίες φθάσουμε σε αυτά τα πολύ προχωρημένα επίπεδα ευφυΐας ή θα παραμείνουν κινηματογραφικά σενάρια.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης και να μπει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο; Είναι αναγκαία η θεσμοθέτηση συγκεκριμένων κανόνων για την ορθή ανάπτυξή της;
Συνεργαζόμαστε με τον Καθηγητή Ευγενίου από το INSEAD σε θέματα σύγχρονης διακυβέρνησης, ο οποίος προτείνει για την Τεχνητή Νοημοσύνη ένα σύστημα διακυβέρνησης αντίστοιχο με αυτό στο χώρο της υγείας για την ορθή ανάπτυξη των φαρμάκων και γενικά των μηχανημάτων υγείας. Νομίζω ότι σε μερικούς μήνες θα συζητάμε συγκεκριμένα πλαίσια με κανόνες για τη σωστή αξιοποίηση της Τεχνητής.
Βέβαια, ως χώρα θα πρέπει να δώσουμε τώρα μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη της έρευνας και προτύπων συστημάτων/εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης. Ας μην ξεχνάμε ότι η Τεχνητή επιλύει άλυτα προβλήματα, βελτιώνει την ποιότητα ζωής και δημιουργεί νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Μας παρουσιάζεται μια σημαντική ευκαιρία να βρεθούμε μπροστά σε αυτό τον τεχνολογικό/κοινωνικό/οικονομικό αγώνα ταχύτητας.
Ήδη λειτουργούν στην Ελλάδα 10 μεταπτυχιακά προγράμματα στον επιστημονικό χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης και μεγάλων δεδομένων. Όμως χρειάζεται να ενισχυθούν περαιτέρω οι σχετικές ερευνητικές ομάδες και τα start-ups, να αξιοποιήσουμε το ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό, να εισαχθούν σχετικά μαθήματα σε πολλά πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών και να ξεκινήσει μια οργανωμένη ενημέρωση των επιχειρήσεων και οργανισμών για τη σωστή και αποτελεσματική αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
