Την ψήφο εμπιστοσύνης της Chevron και της ExxonMobil στους ελληνικούς υδρογονάνθρακες τονίζει σε συνέντευξή του στο Liberal, ο καθηγητής Γεωλογίας και διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Υδρογονανθράκων, Αβραάμ Ζεληλίδης. Ο ίδιος τονίζει ωστόσο πως πρέπει να γίνουν αρκετά βήματα προκειμένου να αναπτυχθούν τα κοιτάσματα και σημειώνει ορισμένα εμπόδια στη λήψη επενδυτικής απόφασης από τους αμερικανικούς κολοσσούς.
Συνέντευξη στη Μαργαρίτα Ασημακοπούλου
Τι σηματοδοτεί για την ενεργειακή σκακιέρα της Μεσογείου το ενδιαφέρον της Chevron για τη νότια Κρήτη; Πέρα από την ψήφο εμπιστοσύνης στα εγχώρια δυνητικά κοιτάσματα, δημιουργείται και μια «ασπίδα» για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Ποια η άποψη σας; Πώς επηρεάζεται το τουρκολυβικό μνημόνιο από την κίνηση της Chevron;
Όπως όταν ήρθε η EXXON στην Ελλάδα και ουσιαστικά οριοθετήσαμε την ΑΟΖ με την Λιβύη, και μάλιστα δεχόμενοι τον κόλπο της Σύρτης «ανοιχτό» με αποτέλεσμα η μέση γραμμή με την Λιβύη να μεγαλώσει την περιοχή των δικαιωμάτων μας, έτσι και η εκδήλωση ενδιαφέροντος της Chevron για νότια της Κρήτης, στην ουσία αποδέχεται την ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου και καταργεί στην πράξη το ψευδό Τούρκο-Λιβυκό μνημόνιο.
Η παρουσία των δύο μεγάλων κολοσσών πράγματι σηματοδοτεί έμπρακτα πως τα κοιτάσματα που αναμένεται να βρουν και να αξιοποιήσουν είναι τεράστια. Η ΝΑ Μεσόγειος είναι η πιο πολλά υποσχόμενη περιοχή σε κοιτάσματα, αλλά και η πιο απαραίτητη γεωστρατηγικά περιοχή για την Ελλάδα και για όλο τον Πλανήτη. Όποιος θα ελέγχει τα κοιτάσματα της ΝΑ Μεσογείου θα ελέγχει και όλη τη περιοχή.
Το καλοκαίρι αναμένουμε την απόφαση του άλλου αμερικανικού «κολοσσού», της Exxon Mobil, για το αν θα προχωρήσει τελικά σε γεώτρηση στο νησί. Πόσο θα επηρεάσει η λήψη της απόφασης αυτής τα δεδομένα; Τα σενάρια περί αναβίωσης του αγωγού East Med ενισχύουν τις πιθανότητες, για να δοθεί το «πράσινο φως»;
Πράγματι, η EXXON-Mobil έχει ανακοινώσει ότι μέσα στο καλοκαίρι θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε γεώτρηση σε ένα από τα δύο οικόπεδα της. Το τι θα κάνει η Chevron, τόσο νότια της Πελοποννήσου όσο και νότια της Κρήτης, δηλαδή αν τελικά υποβάλει φάκελο ενδιαφέροντος, θεωρώ ότι θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις της EXXON στα δικά της οικόπεδα.
Όμως, για το αν θα αποφασιστεί η γεώτρηση της EXXON και για το αν θα παραμείνει στο «παιχνίδι» η Chevron εξαρτόνται από δύο ενδιάμεσες αποφάσεις. Τι θα κάνει ή τι δεσμεύτηκε να κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση όταν προσφύγουν στο ΣτΕ οι περιβαλλοντικοί σύλλογοι; Αν κάνει ότι και με την EXXON, δηλαδή να καθυστερήσει για 3 χρόνια την έκδοση απόφασης, τότε η Chevron θα φύγει. Έχοντας την εμπειρία της EXXON η Chevron θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει την ταχύτητα έκδοσης απόφασης από το ΣτΕ. Τι δεσμεύτηκαν να κάνουν EXXON και Chevron αν βρουν και πετρέλαιο; Δεν μπορώ να φανταστώ ότι οι δύο μεγαλύτεροι κολοσσοί του κόσμου στην αναζήτηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αν θα βρουν και πετρέλαιο θα το αφήσουν εκεί, επειδή οι κυβερνόντες δεν το θέλουν! Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι δύο αυτές εταιρείες έχουν υπογράψει ή θα υπογράψουν τέτοιες συμβάσεις. Μην ξεχνάμε ότι με την απόφαση της Κυβέρνησης «θέλουμε μόνο φυσικό αέριο και όχι πετρέλαιο» οδηγήθηκαν τα ΕΛΠΕ να εγκαταλείψουν τον Πατραϊκό, με πιστοποιημένα 200 εκατ. βαρ. πετρελαίου, και η Energean από τα Γιάννενα. Στην περίπτωση που δεν ανακοινωθεί η γεώτρηση από την EXXON, μάλλον θα σημαίνει ότι δεν την αφήνουν να αξιοποιήσει και το πετρέλαιο που πιθανά να βρει. Αν δεν ανακοινωθεί η γεώτρηση τότε και η Chevron πιστεύω ότι δεν θα προχωρήσει σε υποβολή φακέλου για τις δύο περιοχές.
Στην περίπτωση που ανακοινωθεί η γεώτρηση τότε την ίδια χρονική περίοδο θα ανακοινωθεί και η κατασκευή και του EastMed, τουλάχιστον για το τμήμα που θα ξεκινάει από την Κρήτη και θα φτάνει στην Ευρώπη, γιατί δεν νοείται να βρούμε υδρογονάνθρακες και να μην μπορούμε να τους «πουλήσουμε».
Το Ισραήλ προχωρά ταχύτατα στην αξιοποίηση υδρογονανθράκων ενώ και η Ιταλία κάνει, επίσης, γρήγορα βήματα. Γιατί στην Ελλάδα μας φτάσαμε στο 2025 για να ενεργοποιηθούν «μεγάλοι παίκτες» και ποιες οι προκλήσεις για την ανάπτυξη του κλάδου της έρευνας και της εξόρυξης υδρογονανθράκων;
Δεν είναι μόνο το Ισραήλ και η Ιταλία, είναι όλος ο πλανήτης. Μόνο εμείς δεν θέλουμε τα ορυκτά καύσιμα. Αν δείτε λίγο πίσω χρονικά θα βρείτε δηλώσεις υπουργών όπως «όσο είμαι εγώ υπουργός δεν θα γίνουν γεωτρήσεις στην Ελλάδα». Δεν είναι μόνο η EXXON και η Chevron, ήρθαν και άλλες αλλά τις διώξαμε, όπως η TOTAL και η REPSOL. Ευτυχώς ή δυστυχώς για την Ελλάδα μας έπρεπε να κάνει την δήλωση «drill baby drill» ο πλανητάρχης για να αρχίσουμε να αλλάζουμε το αφήγημα και ξαφνικά να θυμηθούμε την ύπαρξη κοιτασμάτων στην Ελλάδα.
Αλλά μήπως είναι η πρώτη φορά που κάνουμε «κυβίστηση»; Εμένα δεν με ενοχλεί η αλλαγή στάσης αρκεί να μην είναι για το θεαθήναι και βρούμε τρόπους για να τους διώξουμε. Το σίγουρο είναι πως είτε το θέλουμε πλέον είτε όχι η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα γίνει. Η εξερεύνηση της λεκάνης του Ηροδότου (μεταξύ Κύπρου-Αιγύπτου και Ελλάδας) θα προχωρήσει και θα αποκτήσουμε ΑΟΖ με την Κύπρο. Πότε; Ίσως, αμέσως μετά την πρώτη επιτυχημένη γεώτρηση στην ελληνική ΑΟΖ.
Πολιτική σταθερότητα, σαφές φορολογικό πλαίσιο και επενδυτικά κίνητρα. Είναι ορισμένα από όσα ζητά η αγορά για να εντείνει τις επενδύσεις της στη χώρα. Ποια τα ζητούμενα για την ενεργειακή αγορά και γιατί;
Το μόνο που εμποδίζει ή καθυστερεί τις εταιρείες, είναι οι διαχρονικές ολιγωρίες και καθυστερήσεις της πολιτείας, ανεξάρτητα από το ποιος είναι κυβέρνηση. Αυτό, μάλλον, το έχουν αποδεχτεί και για το λόγο αυτό άλλος αποφάσισε ότι πρέπει να προχωρήσουμε και εμείς χαιρόμαστε ότι αποδεχόμαστε το αίτημα. Το φορολογικό πλαίσιο είναι πλέον καθορισμένο από τον υφιστάμενο νόμο, και συνεπώς γνωρίζουν οι εταιρείες τις υποχρεώσεις τους, ενώ τα επενδυτικά κίνητρα φαίνεται ότι σήμερα υποστηρίζονται τουλάχιστον στα λόγια, μένει να δούμε αν υποστηρίζονται και στην πράξη. Το τι θα γίνει τελικά θα φανεί το καλοκαίρι όταν θα πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία της πρώτης γεώτρησης.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ρωτήσω για την ενεργειακή - γεωπολιτική κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα. Διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ, έρευνες υδρογονανθράκων από πολυεθνικούς «κολοσσούς», GREGY, FSRU Αλεξανδρούπολης κ.ο.κ. Μετατρεπόμαστε τελικά σε ενεργειακό «παίχτη»; Και αν όχι, τι πρέπει να συμβεί για να αναβαθμιστεί ο ρόλος της χώρας;
Βρισκόμαστε σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον μια ευνοϊκή συγκυρία που μπορούμε να γίνουμε ο τροφοδότης της Ευρώπης με ενέργεια αρκεί να εκμεταλλευτούμε τις συνθήκες. Πρέπει άμεσα να αξιοποιήσουμε τα κοιτάσματα μας και να κατασκευαστεί ο EASTMED, μετά θα ακολουθήσουν βήματα που δεν θα μπορούμε να φανταστούμε. Η γεωστρατηγική μας θέση στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα αναβαθμιστεί και θα αποτελέσουμε την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
