Την εκτίμηση ότι η άφιξη και ενσωμάτωση των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα θα αναβαθμίσει συνολικά την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, καθιστώντας τη χώρα μας σημαντικό πόλο έλξης στον τομέα της Παιδείας, εκφράζει ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), Γιώργος Δουκίδης, σε συνέντευξή του στο Liberal.gr και τον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο.
Σύμφωνα με τον κ. Δουκίδη, η παρουσία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων του εξωτερικού στη χώρα μας οδηγεί στην ουσιαστική αναβάθμιση των ελληνικών ΑΕΙ.
Παράλληλα, εκτιμά ως θετική την πιθανή εμπλοκή της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) στη διαδικασία αξιολόγησης νέων εκπαιδευτικών δομών από ξένα πανεπιστήμια μέσω διακρατικών συμφωνιών.
Σε ό,τι αφορά δε τα κολέγια που υπάρχουν ήδη στην Ελλάδα, ο καθηγητής Δουκίδης υπογραμμίζει πως η μεταρρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση θα ωθήσει τέτοιες εκπαιδευτικές δομές στο να δημιουργήσουν σοβαρές ερευνητικές υποδομές και να έχουν δομές αξιοποίησης της έρευνας προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Τι σηματοδοτεί, κατά την άποψή σας, η εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή για την είσοδο και λειτουργία των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα; Υπάρχουν οφέλη για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και ειδικότερα για το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο και ποια είναι αυτά;
Αρκετά Ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια ήδη έχουν εξαιρετικές συνεργασίες με ξένα πανεπιστήμια σε κοινά ερευνητικά προγράμματα και ανταλλαγή φοιτητών. Για παράδειγμα, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών δεχόμαστε περίπου 400 φοιτητές το χρόνο από δεκάδες Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια. Ήδη σταδιακά ξεκινούν και κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα ακόμη και με πανεπιστήμια των ΗΠΑ.
Αυτή η συνεργασία αναβαθμίζει τα ελληνικά ΑΕΙ. Γενικά θεωρώ ότι είναι θετικό αν έρθουν καλά ξένα Πανεπιστήμια στη χώρα μας και στήσουν ολοκληρωμένες εκπαιδευτικές/ερευνητικές υποδομές με μόνιμο ακαδημαϊκό προσωπικό υψηλού επιπέδου, ερευνητικά εργαστήρια, εκπαιδευτική αριστεία κλπ. Θα αναβαθμιστεί συνολικά η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας λόγω των βέλτιστων πρακτικών που θα υιοθετηθούν, ενώ θα φέρουν και άλλα οφέλη γιατί θα προσελκύσουν φοιτητές από άλλες χώρες (όπως για παράδειγμα γίνεται στην Κύπρο) κάτι που θα βοηθήσει και τα ελληνικά ΑΕΙ λόγω των νέων αγγλόφωνων προγραμμάτων σπουδών τους.
Βάσει της επιστημονικής σας εμπειρίας, πώς μπορεί να υλοποιηθεί τεχνικά η διασύνδεση και εν τέλει η συνύπαρξη δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας; Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν;
Διάβασα για την πιθανή εμπλοκή της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) στη διαδικασία αξιολόγησης τέτοιων νέων εκπαιδευτικών δομών από ξένα πανεπιστήμια μέσω διακρατικών συμφωνιών, που το βρίσκω σωστό. Η ΕΘΑΑΕ έχει εξαιρετική τεχνογνωσία με την αξιολόγηση και Πιστοποίηση των ελληνικών ΑΕΙ, των ακαδημαϊκών τμημάτων και των μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Έχει δημιουργήσει ένα πλέγμα πολλαπλών κριτηρίων στην αξιολόγηση όπως η ύπαρξη υψηλής ποιότητας ακαδημαϊκό προσωπικό, σοβαρές ερευνητικές υποδομές και ερευνητικό έργο διεθνώς αναγνωρισμένο, προγράμματα δια βίου μάθησης, πολλαπλάσιο διοικητικό προσωπικό, σοβαρές υποδομές διακυβέρνησης, σύνδεση με την κοινωνία κλπ.
Καταλαβαίνουμε ότι το στήσιμο τέτοιων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων κοστίζει ακριβά, η φιλοσοφία τους δεν είναι μόνο η διάδοση της γνώσης αλλά κυρίως η δημιουργία γνώσης, χρειάζεται αρκετός χρόνος για την πλήρη ανάπτυξη τους, ενώ είναι αναγκαία η συνεχής αξιολόγηση τους.
Τι θα σημάνει η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση για το παρόν «οικοσύστημα» συνεργασίας μη πανεπιστημιακών εκπαιδευτικών οργανισμών (π.χ. κολέγια) με πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού;
Νομίζω ότι αυτά τα κολέγια έχουν συμφωνίες δικαιόχρησης και λειτουργούν ως παραρτήματα των ξένων ΑΕΙ. Με βάση αυτή την υπόθεση, φαίνεται ότι δεν συμπεριλαμβάνονται στα σχέδια της κυβέρνησης για τα μη κρατικά ΑΕΙ όπως ανακοινώθηκαν στις προγραμματικές δηλώσεις.
Με την ευρύτερη αναβάθμιση, όμως, που προγραμματίζει η κυβέρνηση, τα κολέγια αυτά για να παραμείνουν στην υπό διαμόρφωση αγορά θα πρέπει να αναπτυχθούν ακαδημαϊκά από μόνα τους με το να προσλάβουν μόνιμους ακαδημαϊκούς υψηλού επιπέδου, να εφαρμόσουν τις γνωστές διεθνώς διαδικασίες επιλογές του ακαδημαϊκού προσωπικού, να στήσουν σοβαρές ερευνητικές υποδομές, να έχουν δομές αξιοποίησης της έρευνας προς όφελος της κοινωνίας και οικονομίας κλπ.
Αυτά χρειάζονται πολλά κεφάλαια και σοβαρή ακαδημαϊκή τεχνογνωσία. Αφού το επιτύχουν αυτό και αξιολογηθούν αποτελεσματικά από εξειδικευμένο ανεξάρτητο φορέα, τότε θα μπορέσουν να παίξουν ενεργό ρόλο στο υπό διαμόρφωση νέο ανταγωνιστικό μεταλυκειακό εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Ποια θα είναι συμβολή της σύμπραξης και συνύπαρξης δημοσίων και ιδιωτικών πανεπιστημίων σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο προσωπικό της Ελλάδας;
Λειτουργούμε ήδη στην οικονομία της γνώσης και των προχωρημένων τεχνολογιών όπου οι εργαζόμενοι, λόγω των συνεχών εξελίξεων των επαγγελμάτων τους και των πολλών αλλαγών εργασίας, θα πρέπει να είναι σε μια συνεχή εκπαιδευτική διαδικασία σε όλο τον εργασιακό τους βίο. Πριν λίγες ημέρες οργανώσαμε ένα διεθνές συνέδριο στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο (σε συνεργασία με το Stevens Institute of Technology των ΗΠΑ) για το αντικείμενο αυτό και είδαμε το προβληματισμό που υπάρχει στο φλέγον αυτό θέμα σε πολλές χώρες. Σε αυτό το υπό διαμόρφωση νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον δεν είμαστε σίγουροι ακόμη τι ρόλο θα παίξει η «επίσημη» (formal) εκπαίδευση και τι η «ανεπίσημη» και πιο προσωποποιημένη με βάση τις εργασιακές ανάγκες.
Επίσης θα έχουν μεγάλη σημασία οι εξειδικευμένες πιστοποιήσεις γνώσεων από ιδιωτικούς φορείς σε σύμπραξη με τα ΑΕΙ, ενώ οι μεγάλες ηλεκτρονικές πλατφόρμες γνώσεων και εκπαίδευσης ίσως σε κάποιες περιπτώσεις αντικαταστήσουν τους γνωστούς φορείς εκπαίδευσης.
Οι εκπαιδευτικοί φορείς στην Ελλάδα (ασχέτως δημόσιο ή ιδιωτικό) θα πρέπει να παρακολουθούν στενά αυτές τις εξελίξεις, να συμμετέχουν ενεργά στις νέες λύσεις - υπηρεσίες και πρωτίστως να δημιουργούν συνεχώς τη νέα αναγκαία γνώση και να τη προσφέρουν με ένα εύκολο και σωστά παιδαγωγικό τρόπο στους εκπαιδευόμενους. Όσοι το καταφέρουν αυτό (ασχέτως αν είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί) θα έχουν μέλλον.
