Σε μια εποχή όπου η πληροφορία είναι διαθέσιμη αλλά συχνά διάσπαρτη και δύσκολα προσβάσιμη, η ανάγκη για αξιόπιστα και εύκολα επεξεργάσιμα δεδομένα γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου ο δημόσιος διάλογος πολλές φορές διεξάγεται χωρίς τη στήριξη σε αριθμητικά στοιχεία, η ύπαρξη μιας συγκροτημένης και οργανωμένης βάσης δεδομένων μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την ενίσχυση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της τεκμηριωμένης ανάλυσης.
Σε αυτό το κενό ήρθε να απαντήσει η πλατφόρμα Greece in Numbers, ένα φιλόδοξο εγχείρημα που συγκεντρώνει και παρουσιάζει δεδομένα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία μέσα από ένα εύχρηστο και κατανοητό περιβάλλον. Με περισσότερα από 650 γραφήματα και 6.000 μεταβλητές, η πλατφόρμα επιδιώκει να προσφέρει σε δημοσιογράφους, αναλυτές, επιχειρηματίες, ερευνητές και το ευρύ κοινό μια αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης.
Ο Διευθυντής και Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Μανόλης Γαλενιανός, μιλά στο Liberal για το όραμα πίσω από την πρωτοβουλία, τις προκλήσεις της συλλογής και ανάλυσης δεδομένων, καθώς και για το πώς το Greece in Numbers μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα.
Συνέντευξη στη Χριστίνα Κοντίνη
Kύριε Γαλενιανέ, ποια είναι η αναγκαιότητα που σας οδήγησε στη δημιουργία της πλατφόρμας Greece in Numbers; Η απουσία συγκροτημένων βάσεων δεδομένων ή η πενιχρή παρουσίαση τους σε μια εύκολα επεξεργάσιμη μορφή;
Ο βασικός στόχος του Greece in Numbers είναι να διευκολύνει την πρόσβαση στα δεδομένα που περιγράφουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα συχνά δεν αναφέρεται στα δεδομένα, ακόμα και όταν υπάρχουν δημόσια διαθέσιμα δεδομένα τα οποία αφορούν το θέμα της συζήτησης, κάτι που ήταν ιδιαιτέρως έντονο κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους. Πιστεύουμε ότι αυτό οφείλεται, εν μέρει τουλάχιστον, στη δυσκολία εύρεσης και ερμηνείας των δεδομένων.
Το Greece in Numbers διευκολύνει την πρόσβαση στα δεδομένα με τους εξής τρόπους. Πρώτον, συγκεντρώνει δεδομένα από πολλές διαφορετικές πηγές σε ένα σημείο. Δεύτερον, οργανώνει θεματικά τα δεδομένα σε 19 ξεχωριστές κατηγορίες έτσι ώστε να μπορεί ο κάθε επισκέπτης να βρει εύκολα τα στοιχεία που τον ενδιαφέρουν. Τρίτον, παρουσιάζει τα δεδομένα με γραφήματα και διευκρινίσεις για να γίνονται εύκολα κατανοητά. Τέλος, τα δεδομένα είναι δωρεάν διαθέσιμα για αποθήκευση από κάθε επισκέπτη, είτε ως γραφήματα είτε ως αρχεία excel. Συνολικά, το Greece in Numbers παρουσιάζει 650 γραφήματα με περισσότερες από 6.000 μεταβλητές.
Από πού αντλείτε τα στοιχεία που επεξεργάζεστε; Ποιες είναι οι βασικές πηγές δεδομένων που χρησιμοποιείτε;
Αντλούμε δεδομένα από περίπου 20 διαφορετικές πηγές. Οι βασικές πηγές μας είναι η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η Eurostat και η Τράπεζα της Ελλάδος. Αλλά ένας από τους στόχους του Greece in Numbers είναι να αναδείξει στοιχεία τα οποία δεν είναι ευρύτερα γνωστά και για αυτό το λόγο έχουμε κάνει ιδιαίτερη προσπάθεια να αντλήσουμε και να οργανώσουμε δεδομένα και από πηγές πέραν των συνηθισμένων. Έτσι αντλούμε δεδομένα και από υπουργεία (Οικονομικών, Δικαιοσύνης, Μετανάστευσης, Εσωτερικών, Εργασίας), δημόσιους φορείς (Εργάνη, ΕΦΚΑ, Δημόσια Υπηρεσία Εργασίας, ΗΔΙΚΑ) και άλλους οργανισμούς από την Ελλάδα (ΣΕΤΕ, ΙΟΒΕ) και το εξωτερικό (ΟΟΣΑ, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).
Τι είδους χρήστες επισκέπτονται την πλατφόρμα σας και πώς χρησιμοποιούν τα δεδομένα που παρέχετε;
Θέλουμε να απευθυνθούμε σε χρήστες με διαφορετικά ενδιαφέροντα. Πρώτον, σε δημοσιογράφους, σχολιαστές και αναλυτές, οι οποίοι χρησιμοποιούν στοιχεία για κάποιο άρθρο ή κάποια ανάλυση. Δεύτερον, σε επιχειρηματίες, οι οποίοι χρειάζονται δεδομένα για να λάβουν κάποια επιχειρηματική απόφαση. Τρίτον, σε ερευνητές και φοιτητές, οι οποίοι χρειάζονται στοιχεία για την έρευνά τους. Τέλος, στο ευρύ κοινό, σε ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα κάποιες πτυχές της Ελλάδας. Είναι ακόμα νωρίς για να αξιολογήσουμε πόσους χρήστες έχουμε από κάθε κατηγορία, αλλά θέλουμε να απευθυνθούμε σε όλα αυτά τα διαφορετικά κοινά.
Πώς διασφαλίζετε την ακρίβεια και την αξιοπιστία των δεδομένων που δημοσιεύετε;
Η πλατφόρμα αναδημοσιεύει στοιχεία τα οποία συγκεντρώνονται και ελέγχονται από φορείς οι οποίοι είναι αξιόπιστοι, όπως αυτοί που ανέφερα νωρίτερα. Εμείς δεν έχουμε πρόσβαση στα πρωτογενή δεδομένα και, συνεπώς, δεν έχουμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε τον τρόπο με τον οποίο συλλέγονται.
Υπάρχουν σχέδια για επέκταση και αναβάθμιση της πλατφόρμας στο μέλλον, με την παροχή επεξεργασμένων δεδομένων από τον ευρύτερο χώρο της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας;
Αυτή τη στιγμή η πλατφόρμα έχει ως στόχο την παρουσίαση των δεδομένων χωρίς ερμηνεία ή περαιτέρω επεξεργασία, τις οποίες τις αφήνουμε στους επισκέπτες μας. Εξετάζουμε το ενδεχόμενο να διευρύνουμε αυτό που προσφέρουμε αλλά δεν είναι στα άμεσα σχέδιά μας. Οι άμεσες αναβαθμίσεις που σχεδιάζουμε αφορούν τον εμπλουτισμό των δεδομένων που παρουσιάζουμε και τη βελτίωση της παρουσίασης, για παράδειγμα μέσω της προσθήκης χαρτών για την παρουσίαση των δεδομένων με περιφερειακή διάσταση.
Υπάρχει συνεργασία με κυβερνητικούς φορείς ή οργανισμούς ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα;
Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κάποια συνεργασία με κυβερνητικούς φορείς ή οργανισμούς. Αλλά θέλω να σημειώσω ότι ο πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ κ. Θανόπουλος και ο διευθυντής του τμήματος ερευνών της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Χονδρογιάννης συμμετέχουν στη Συμβουλευτική Ομάδα η οποία επικουρεί το έργο του Greece in Numbers, μαζί με πολλούς διακεκριμένους ακαδημαϊκούς και ερευνητές. Ελπίζουμε ότι η συνεργασία αυτά θα έχει αμφίδρομα οφέλη.
Πώς μπορεί το «Greece in Numbers» να συμβάλει στη διαφάνεια, στην αντιμετώπιση του οικονομικού αναλφαβητισμού και στη βελτίωση της ποιότητας του δημόσιου διαλόγου;
Η βελτίωση της ποιότητας του δημοσίου διαλόγου είναι ένας από τους βασικούς μας στόχους. Ελπίζουμε ότι η διευκόλυνση της πρόσβασης στα δεδομένα θα αυξήσει τη χρήση τους στο δημόσιο διάλογο το οποίο μπορεί να αναβαθμίσει και την ποιότητά του και να βελτιώσει τη λογοδοσία και τη διαφάνεια. Φυσικά, η χρήση δεδομένων δεν οδηγεί απαραίτητα στη συναίνεση και τη συμφωνία καθώς τα δεδομένα μπορούν να ερμηνευτούν με πολλούς τρόπους και υπάρχει πάντα χώρος για καλόπιστη διαφορά απόψεων. Αλλά μια διαφωνία η οποία έχει ως βάση τα δεδομένα μπορεί να αποβεί εποικοδομητική ακόμα και αν δεν οδηγήσει στη συμφωνία.
Χρησιμοποιείτε τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη ή η ανάλυση δεδομένων για να εμπλουτίσετε τα αποτελέσματα;
Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε χρησιμοποιήσει νέες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη για τη συλλογή και οργάνωση των δεδομένων μας. Μελλοντικά, όμως, ενδεχομένως να βρούμε χρήσεις στη συλλογή και ανάλυση νέων δεδομένων.
Σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου δώσατε να παρουσιάσω αυτό το εγχείρημα.
* Ο Μανόλης Γαλενιανός είναι Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Royal Holloway.
