Για τη στοχευμένη επίθεση του Ισραήλ στη Βηρυτό, απάντηση στη δολοφονία 12 παιδιών στα Υψίπεδα του Γκολάν από τη Χεζμπολάχ, μιλάει στο Liberal και τον Νικόλα Ταμπακόπουλο ο καθηγητής διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος. Ο ίδιος αναλύει το ρόλο του Ιράν στην περιοχή, τη στάση των ΗΠΑ, την κρίση μεγαλείου του Ερντογάν και τον κίνδυνο γενικότερης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή.
Περιμένατε τόσο άμεσα την απάντηση του Ισραήλ στην επίθεση της Χεζμπολάχ στα Υψίπεδα του Γκολάν που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 12 παιδιών;
Η απάντηση του Ισραήλ ήταν αναμενόμενη καθώς λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο εδώ και πολλές δεκαετίες. Όταν κάποιος του επιτίθεται απαντά με τον ίδιο τρόπο, αρκετές φορές και δυσανάλογα. Το γεγονός αυτό ίσως απαντά και στο ερώτημα αρκετών, αν πρόκειται δηλαδή να συνεχιστούν οι αντεπιθέσεις του Ισραήλ.
Πρόκειται για ένα στοχευμένο χτύπημα…
Το είδος του χτυπήματος, τα κεντρικά γραφεία δηλαδή της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό, στέλνουν ένα μήνυμα στη Χεζμπολάχ: «Ξέρουμε πού είστε για αυτό μην συνεχίζετε με τον ίδιο τρόπο». Εκτιμώ πάντως πως σε αυτήν τη φάση το Ισραήλ δεν θέλει να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο με την πολύ πιο επικίνδυνη από τη Χαμάς, Χεζμπολάχ.
Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης στην περιοχή;
Διαρκώς υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Να σας θυμίσω πως όταν έγινε η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ ενεπλάκησαν 18 χώρες με διάφορους τρόπους. Επομένως η περιοχή είναι εύφλεκτη.
Έρχονται αμερικανικές εκλογές. Ποιος ο ρόλος του αμερικανικού παράγοντα στη Μέση Ανατολή;
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να βοηθούν το Ισραήλ. Ανεξαρτήτως αν θα εκλεγεί ο Τραμπ, που έχει έντονα ισραηλινές αντιλήψεις, ή η Κάμαλα Χάρις. Και τα δύο κυρίαρχα κόμματα πιστεύουν ότι το Ισραήλ είναι ο στρατηγικός τους σύμμαχος στην περιοχή και οφείλουν να τον στηρίξουν. Οι ΗΠΑ έχουν επενδύσει σε αυτό εδώ και πολλές δεκαετίες. Το ίδιο θα συμβεί είτε εκλεγεί ο Τραμπ, είτε η Κάμαλα Χάρις.
Σε ό,τι αφορά στη Λωρίδα της Γάζας, βρισκόμαστε κοντά στο τέλος του πολέμου; Πώς θα επιδράσουν οι αμερικανικές εκλογές στην επίτευξη μιας κάποιου είδους εκεχειρίας; Πολλοί αξιωματούχοι του Ισραήλ μιλούν για εξάλειψη της Χαμάς.
Κοντά στην εξάλειψη της Χαμάς δεν είμαστε, μπορεί όμως να είμαστε κοντά στο τέλος του πολέμου. Ο οποίος θα τραβήξει, μπορεί όμως να υπάρξει μια προσωρινή λύση πριν τις αμερικανικές εκλογές. Εξαρτάται και από το μήνυμα που θα θελήσει να περάσει το Ισραήλ στην αμερικανική κοινή γνώμη. Αν θελήσει να ευνοήσει τον Τραμπ, τότε ίσως μια λύση να δοθεί μετά τις εκλογές.
Αντέχει το Ισραήλ στρατιωτικά και πολιτικά πολλά μέτωπα; Ένα με τη Χαμάς και εφόσον ανοίξει και με τη Χεζμπολάχ;
Το Ισραήλ έχει δείξει τις στρατιωτικές του ικανότητες στη Λωρίδα της Γάζας απέναντι σε έναν εχθρό ο οποίος είναι αόρατος. Δεν είναι δηλαδή τακτικός στρατός. Θεωρώ πως κυρίως για στρατιωτικούς λόγους θα ήθελε να αποφύγει να ανοίξει δεύτερο μέτωπο στην παρούσα φάση. Μπορεί να το κάνει, αλλά δεν το συμφέρει να μπει σε μια διαδικασία δύο πολέμων.
Βλέπουμε το Ιράν να στηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις είτε τη Χαμάς, είτε τη Χεζμπολάχ. Ποιος ο ρόλος του στην περιοχή;
Το Ιράν έχει επενδύσει από τη δεκαετία του 1980 στη στάση του απέναντι στο Ισραήλ. Τότε ήταν τρία κράτη απέναντι στο Ισραήλ, το Ιράν, η Συρία και το Ιράκ. Τέσσερις δεκαετίες μετά το Ιράκ και η Συρία έχουν διαλυθεί και έχει μείνει μόνο το Ιράν.
Είναι από τα λίγα κράτη στον κόσμο που είναι συγκροτημένα σε κρατική οντότητα πολλούς αιώνες. Το αναφέρω αυτό γιατί έτσι έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί, κυρίως μέσω σιιτικών πληθυσμών, συνεργασίες στην ευρύτερη περιοχή. Έχει άκρες δηλαδή στη Λωρίδα της Γάζας, στη Χεζμπολάχ, στη Συρία του Άσαντ, στους Χούθι στην Υεμένη και με το ίδιο το Ιράκ. Είναι ένα κράτος που υπάρχει από τον 16ο αιώνα, από τα παλαιότερα κράτη στον κόσμο. Αυτό του δίνει μια αυτοπεποίθηση. Η Συρία και το Ιράκ ήταν νέα κράτη, δεν είχαν το ίδιο βάθος.
Απειλές του Ερντογάν κατά του Ισραήλ και αντιδυτικό κρεσέντο. Τι θέλει να πετύχει;
Ο Ερντογάν ενισχύεται από το γεγονός ότι συμμετέχει στην καρδιά της Δυτικής Συμμαχίας και στους δυτικούς μηχανισμούς ασφαλείας διεθνώς. Από εκεί αντλεί τη δύναμή του. Δεν θέλει να φύγει από το ΝΑΤΟ, είναι το ΝΑΤΟ η δύναμή του. Αυτήν τη στιγμή προσπαθεί να καλύψει το κενό που έχει αφήσει η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία στον σουνιτικό κόσμο. Να γίνει αρχηγός του σουνιτικού Ισλάμ. Πιστεύει ότι είναι μεγάλη δύναμη.
Κρίση μεγαλείου;
Ένας Αμερικανός πρέσβης το 2010 - 2011 έγραφε σε ένα τηλεγράφημα:
«Φιλοδοξίες Rolls-Royce, αλλά μηχανή Rover»…
*Ο Άγγελος Συρίγος είναι καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής – Πάντειο Πανεπιστήμιο, βουλευτής Ν.Δ. στην Α΄ Αθηνών.
