Τι είναι ο δείκτης φόβου KEPE Griv, πώς λειτουργεί και ποια η χρησιμότητά του για τους επενδυτές του Χρηματιστηρίου Αθηνών; Ο καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας αναλύει στο Liberal και τον Νικόλα Ταμπακόπουλο. Ακολουθεί η συνέντευξη:
Ο δείκτης φόβου που είναι πιο γνωστός στην παγκόσμια επενδυτική κοινότητα είναι ο VIX. Τι είναι ο αντίστοιχος ελληνικός δείκτης φόβου; Τι είναι ο KEPE GRIV; Τι λαμβάνει υπ’ όψιν του; Τι υπολογίζει και πώς αποτυπώνει την ψυχολογική διάθεση των επενδυτών;
Ο δείκτης KEPE GRIV ή δείκτης «φόβου» είναι ένας δείκτης τεκμαρτής μεταβλητότητας, ο οποίος υπολογίζεται στη βάση των τιμών των δικαιωμάτων προαίρεσης του δείκτη FTSE/X.A. Large Cap. Ο δείκτης υπολογίζεται σε ημερήσια συχνότητα και δημοσιοποιείται από το ΚΕΠΕ από το 2014, με ιστορικά στοιχεία από το 2004. Αποτυπώνεται σε ποσοστό (%) και εκφράζει την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα του αντίστοιχου δείκτη (για τις επόμενες 30 ημέρες) σε ετησιοποιημένη βάση. Συνεπώς, ο δείκτης KEPE GRIV αποτυπώνει την αβεβαιότητα των συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων για την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη πορεία της ελληνικής αγοράς. Χαμηλότερες τιμές του δείκτη συνεπάγονται και χαμηλότερη αβεβαιότητα των συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων για την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη πορεία της ελληνικής αγοράς (και αντίστροφα).
Ένας ακόμα ενδιαφέρων δείκτης για την πορεία της Wall Street είναι ο CNN Business Fear & Greed Index, ο οποίος καταγράφει τη διάθεση των επενδυτών, βασισμένος σε πολύ περισσότερες μεταβλητές όπως είναι ο Κινητός Μέσος Όρος των 125 ημερών του S&P 500, ο αριθμός των μετοχών που καταγράφουν νέα υψηλά 52 εβδομάδων σε σχέση με τον αριθμό των μετοχών που καταγράφουν νέα χαμηλά 52 εβδομάδων, τη μεταβλητότητα της αγοράς και άλλα. Θεωρείτε ότι είναι επαρκής η παρακολούθηση των τιμών των δικαιωμάτων προαίρεσης του δείκτη FTSE/X.A. Large Cap ως μόνης μεταβλητής ή θα έπρεπε να γίνει παρακολούθηση και άλλων στοιχείων;
Αν και το συναίσθημα του επενδυτή δεν είναι εύκολο να μετρηθεί με ακρίβεια, υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσέγγισής του, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στη διεθνή βιβλιογραφία και αξιοποιούν εναλλακτικά μέτρα και μεθοδολογίες. Η προσέγγιση του συναισθήματος μπορεί να γίνει μέσω ερευνών με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων ή χρησιμοποιώντας δευτερογενή δεδομένα για την κατασκευή δεικτών. Τα τελευταία χρόνια, δε, χρησιμοποιούνται και εναλλακτικά μέτρα που προσεγγίζουν το συναίσθημα του επενδυτή ακόμα και με τις αναζητήσεις στο διαδίκτυο.
Μεταξύ των υφιστάμενων μέτρων, η προσέγγιση της τεκμαρτής μεταβλητότητας χρησιμοποιείται ευρύτατα για την αποτύπωση του συναισθήματος και της αβεβαιότητας στην αγορά, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον δείκτη CBOE VIX. Αντιστοίχως, η συστηµατική καταγραφή και παρακολούθηση του δείκτη KEPE GRIV μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο ανάλυσης του επενδυτικού συναισθήματος, ο οποίος, όπως κάθε δείκτης, θα πρέπει να συνεκτιμάται και να αναλύεται συνδυαστικά με άλλους δείκτες και τα υπόλοιπα διαθέσιμα δεδομένα της αγοράς στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης ανάλυσης.
Έχει το Χρηματιστήριο Αθηνών την απαραίτητη ρευστότητα και το απαιτούμενο βάθος για να θεωρήσουμε ότι ο KEPE GRIV αποτυπώνει πράγματι με ακρίβεια την αβεβαιότητα των συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων για την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη πορεία της ελληνικής αγοράς;
Ναι, υπό προϋποθέσεις. Όπως προαναφέρθηκε, ο δείκτης KEPE GRIV αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο ανάλυσης για να προσεγγίσουμε την αβεβαιότητα των συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων ως μέρος μιας ολοκληρωμένης ανάλυσης που βασίζεται σε πλήθος δεικτών και μεγεθών, λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Παρά τους πιθανούς περιορισμούς, ο δείκτης παρέχει χρήσιμη πληροφόρηση για κάποιον που τον χρησιμοποιεί στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης και πολύπλευρης ανάλυσης για τη βραχυπρόθεσμη πορεία της αγοράς.
Θα μπορούσε ο δείκτης φόβου KEPE GRIV, σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών (ATHEXGroup) να μετατραπεί σε ένα χρηματιστηριακό διαπραγματεύσιμο προϊόν, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αντιστάθμιση κινδύνου;
Ο δείκτης KEPE GRIV αποτελεί ένα «βαρόμετρο» του επενδυτικού συναισθήματος αποτυπώνοντας την αβεβαιότητα των συμμετεχόντων στην αγορά παραγώγων για την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη πορεία της ελληνικής αγοράς. Πέρα από αυτό, η πιθανή δημιουργία χρηματιστηριακών προϊόντων που σχετίζονται με δείκτες μεταβλητότητας ή τεκμαρτής μεταβλητότητας θα πρέπει να αξιολογηθεί από το ίδιο το Χρηματιστήριο Αθηνών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα χαρακτηριστικά της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς.
*Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Πρόεδρος του ΚΕΠΕ και του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
