Δεν ζούμε επουδενί ένα νέο 2008, οι τράπεζες είναι πολύ πιο ασφαλείς από τότε και σε μερικές εβδομάδες οι αγορές θα ηρεμήσουν όταν αποκρυσταλλωθεί η κατάσταση, λέει στο Liberal ο αναλυτής του Bruegel, Ζολτ Ντάρβας. Δεν αποκλείει εξαγορά της Credit Suisse από την UBS.
Στο μέτωπο της αμερικανικής τραπεζικής κρίσης, ο γνωστός οικονομολόγος δεν αποκλείει να βρεθούν στο μάτι του κυκλώνα κι άλλες μικρές τράπεζες των ΗΠΑ, με πυροκροτητή την αυξητική πορεία των επιτοκίων, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν θεωρεί ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια οικονομική κρίση.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Τα μέτρα που έλαβε η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας και το «σωσίβιο» των 54 δισ δολαρίων είναι αρκετά για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στις αγορές;
Το ποσό είναι αρκετά μεγάλο λογικά αργά ή γρήγορα θα καθησυχάσει τους επενδυτές. Η Credit Suisse έχει ανακοινώσει ότι θα αγοράσει δικά της ομόλογα, αξίας, 30 δισεκατομμυρίων, προκειμένου να αυξήσει την εμπιστοσύνη και να προσθέσει ρευστότητα στην αγορά. Και αυτό το νέο είχε καταρχήν, θετική απήχηση.
Η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, όπως και άλλοι τραπεζικοί φορείς, δεν βλέπουν κίνδυνο μετάδοσης της τραπεζικής κρίσης από τις ΗΠΑ και την Ελβετία, στο χρηματοπιστωτικό τομέα της ευρωζώνης. Ποια η γνώμη σας;
Ναι, συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Η Credit Suisse είναι μια συγκεκριμένη περίπτωση και τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε εισροές καταθέσεων σε άλλες τράπεζες – πιθανότατα από καταθέτες που αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους από την Credit Suisse. Ενώ οι αγορές παραμένουν νευρικές, οι απώλειες συνεχίζονται και οι τιμές των μετοχών των τραπεζών κινούνται πτωτικά, αναμένω ότι σε μερικές εβδομάδες η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί, καθώς η κατάσταση της Credit Suisse θα αποκρυσταλλωθεί . Δεν θα απέκελισα την εξαγορά της από την UBS.
Θα μπορούσαν τα προβλήματα στην Credit Suisse καθώς και οι χρεοκοπίες τραπεζών των ΗΠΑ να είναι η αρχή μιας παγκόσμιας κρίσης ; Μπορεί να ξαναζήσουμε ένα 2008 ή μα παραλλαγή του;
Καθόλου. Το 2008, πολλές τράπεζες κατείχαν τοξικά περιουσιακά στοιχεία, όπως στεγαστικά υψηλού κινδύνου, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα. Το 2008, η ρύθμιση του τραπεζικού συστήματος ήταν χαλαρή, ενώ από τότε έχει γίνει πολύ πιο αυστηρή και σήμερα οι τράπεζες οφείλουν να έχουν πολύ περισσότερα κεφάλαια και ρευστότητα σε σχέση με τότε. Σημαντικές συστημικές τράπεζες, όπως η Credit Suisse, πρέπει να διαθέτουν ακόμη περισσότερα κεφάλαια από τις μη συστημικές. Το 2008, η εμπιστοσύνη στα περισσότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατέρρευσε. Στον αντίποδα, σήμερα βλέπουμε καταθέσεις να κατευθύνονται από την Credit Suisse προς την UBS ή προς την Deutsche Βank.
Η εικόνα που περιγράφετε αφορά την ευρωπαική τραπεζική αγορά. Αναφορικά με την κρίση στις ΗΠΑ, κάποιοι προειδοποιούν ότι μπορεί να δούμε και άλλα «λουκέτα» σε αμερικανικές τράπεζες. Ποια η γνώμη σας;
Η αλήθεια είναι ότι η Silicon Valley Bank ακολουθούσε ένα ριψοκίνδυνο επιχειρηματικό μοντέλο: Εξυπηρετούσε ως επί το πλείστον νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας, οι οποίες είχαν καταθέσεις στην SVB και δανείζονταν από αυτήν. Επένδυε το ήμισυ του ενεργητικού τους σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ σταθερού επιτοκίου. Καθώς πέρυσι τα επιτόκια στις ΗΠΑ αυξήθηκαν, η αξία αυτών των ομολόγων μειώθηκε σημαντικά, ενώ την ίδια στιγμή οι νεοσύστατες επιχειρήσεις επένδυαν τις καταθέσεις τους σε ένα αβέβαιο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Καθώς όμως η SVB άρχιζε να πουλήσει τα κρατικά ομόλογα που είχε στην κατοχή της, υπέστη σημαντικές απώλειες από αυτό, τροφοδοτώντας κύματα δυσπιστίας και επιταχύνοντας τις εκροές καταθέσεων. Οι υπόλοιπες τράπεζες που αντιμετώπισαν προβλήματα στις ΗΠΑ ήταν σχετικά μικρές. Κάποιες σχετίζοντα με την γεμάτη ρίσκα αγορά των crypto. Δεν συντρέχει πανικός για τις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες.
Επιπλέον, τόσο η FED, όσο και η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας, όπως και οι εποπτικές αρχές ανταποκρίθηκαν γρήγορα και αποφασιστικά. Αυτό δείχνει ότι το πάθημα της παγκόσμιας κρίσης του 2008 έγινε μάθημα, όσον αφορά την άμεση αντίδραση και τα γρήγορα.
Είναι ασφαλείς όλες οι αμερικανικές τράπεζες;
Κάποιες άλλες μικρότερες τράπεζες των ΗΠΑ μπορεί επίσης να βρεθούν σε μπελάδες – αυτό είναι αναπόφευκτο εν μέσω σημαντικών αυξήσεων στα επιτόκια. Επίσης, σε αυτό το στάδιο, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς το μέλλον της Credit Suisse (ακόμα και αν είναι καλά κεφαλαιοποιημένη). Όποιο όμως και αν είναι το αποτέλεσμα των παρταπάνω, βλέπω ως εξαιρετικά απίθανο να εξελιχθούν σε μια νέα παγκόσμια οικονομική κρίση.
Παρ’ όλα αυτά, οι αγορές παραμένουν νευρικές. Εκτιμάτε ότι δεν έχουμε ακόμη δει την πλήρη έκταση της ζημιάς από την τραπεζική κρίση;
Οι αγορές αντιδρούν συχνά υπερβολικά, τόσο στα καλά όσο και στα κακά νέα. Αναμένω πως σε ένα με δύο μήνες οι αγορές θα ηρεμήσουν, όσο θα ξεκαθαρίζει η κατάσταση της Credit Suisse και των ευάλωτων περιφερειακών τραπεζών των ΗΠΑ.
Η Credit Suisse έχει μια «αμαρτωλή» ιστορία σκανδάλων και ξεπλύματος μάυρου χρήματος. Θα λέγατε ότι έχει ταρακουνηθεί ο ρόλος της Ελβετίας ως τραπεζικού προορισμού;
Όχι. Δεν αναμένω τεράστιες απώλειες καταθέσεων στην Credit Suisse. Εξάλλου, η UBS τα πηγαίνει αρκετά καλά.
* Ο Ζολτ Ντάρβας είναι αναλυτής του ινστιτούτου Bruegel.
