Του Γιάννη Γορανίτη
Περίπου ένας στους δέκα Έλληνες πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη, με την αύξηση των κρουσμάτων να καταγράφεται έντονη τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αντίστοιχη είναι η τάση και για τις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου. Τουλάχιστον το 10% των συνανθρώπων μας, λοιπόν, καλούνται να ζήσουν με μία πάθηση, η οποία εκτός των άλλων παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα ότι οι δείκτες της πρέπει να καταγράφονται και να καταμετρώνται καθημερινά –ενδεχομένως και αρκετές φορές την ίδια ημέρα.
Παρά την πρόοδο της επιστήμης, οι διαβητικοί έχουν ελάχιστα εργαλεία στα χέρια τους για να παρακολουθούν συστηματικά το σάκχαρό τους. Το πλέον αποτελεσματικό είναι τα γνωστά εργαλεία μέτρησης που λαμβάνουν δείγμα αίματος τρυπώντας ελαφρά το δάχτυλο. Μια διαδικασία που έχει απλοποιηθεί αρκετά μεν, δεν παύει να αποτελεί ένα δυσάρεστο καθήκον δε. Σε αυτό το πρόβλημα έρχεται να δώσει λύση η high-tech πρόταση μιας επιστημονικής ομάδας από τη Νότια Κορέα.
Φακός επαφής μετράει τη γλυκόζη;
Οι ερευνητές παρουσίασαν πριν λίγες ημέρες την (δοκιμασμένη) ιδέα τους: Ένας μαλακός φακός επαφής που μετράει τα επίπεδα γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο. Το πετυχαίνει λαμβάνοντας δείγμα από τα δάκρυα (παράγονται διαρκώς, δεν χρειάζεται να κλάψετε!) και το στέλνει ασύρματα σε συνεργαζόμενη φορητή συσκευή.
Με αυτό τον τρόπο, ο ασθενής μπορεί να παρακολουθεί συστηματικά –πρακτικά, ανά πάσα στιγμή– τα επίπεδα γλυκόζης και να μοιράζεται τα σχετικά αποτελέσματα με τον γιατρό του. Οι ειδικοί, βέβαια, θεωρούν ότι οι μετρήσεις της γλυκόζης στα δάκρυα δεν είναι εξίσου αξιόπιστες με τις αντίστοιχες μετρήσεις στο αίμα. Ο Jang-Ung Park, καθηγητής μηχανικής στο Εθνικό Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Ν. Κορέας και επικεφαλής της μελέτης, αντιτείνει ότι μετρώντας διαρκώς τα επίπεδα σακχάρου μειώνονται οι πιθανότητες σφάλματος.
Με τη βοήθεια της νανοτεχνολογίας
Δεν είναι η πρώτη φορά που επιστήμονες επιχειρούν κάτι αντίστοιχο. Το 2014, στα εργαστήρια της Google είχε ξεκινήσει η υλοποίηση ενός αντίστοιχου φακού επαφής, ενώ και μια εταιρεία στην Κίνα είχε εξαγγείλει αντίστοιχο project. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι η ενσωμάτωση του ανιχνευτή της γλυκόζης στον φακό, τον καθιστούσε είτε εντελώς άκαμπτο, είτε πολύ εύθραυστο, με αποτέλεσμα να είναι επικίνδυνος για την υγεία των ματιών του ασθενούς.
Το πρόβλημα αυτό φαίνεται ότι ξεπερνιέται με τη βοήθεια της νανοτεχνολογίας. Η ομάδα σχεδίασε και κατασκεύασε μια εύκαμπτη LED οθόνη που ενσωματώνεται στον φακό, αλλά και ένα σύστημα μικροσκοπικού ηλεκτρικού κυκλώματος και κεραίας εκπομπής, τα οποία επίσης συνάπτονται στον φακό επαφής, χωρίς να είναι καν διακριτά με γυμνό μάτι. Με αυτό τον τρόπο, γίνεται εφικτή η συλλογή και η αποστολή των δεδομένων.
Αν μάλιστα τα επίπεδα σακχάρου είναι υψηλότερα από το κανονικό, η οθόνη LED εκπέμπει ένα «μη παρεμβατικό» φως, ώστε να ειδοποιήσει τον ασθενή. Εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να στρέψει τον φακό προς την αντίθετη κατεύθυνση –είναι άλλωστε πλήρως εύκαμπτος– προκειμένου να ειδοποιήσει κάποιον τρίτο.
Έρχονται οι δοκιμές σε ανθρώπους
Πριν βιαστείτε να ζητήσετε τη συσκευή από το φαρμακοποιό σας, να επισημάνουμε ότι απέχει αρκετά από την εμπορική υλοποίησή της. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, μόλις ολοκληρώθηκε η δοκιμή σε κουνέλια (με απόλυτη επιτυχία), και αναμένεται η δοκιμαστική διάθεσή της σε ανθρώπους.
Αναλυτικές λεπτομέρειες για τον καινοτόμο φακό επαφής που μετράει τα επίπεδα σακχάρου, μπορείτε να διαβάσετε στη σχετική δημοσίευση του επιστημονικού περιοδικού Science Advances.
