Του Γιάννη Γορανίτη
Η εφαρμογή FiD είναι το πρώτο smartphone application που συσχετίζει την καταγραφή των συναισθημάτων και τη μείωση του άγχους σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μεθοδολογία και τα αποτελέσματά του app είναι τεκμηριωμένα επιστημονικά, ενώ σχετική έρευνα στην Ιατρική σχολή Αθηνών αποδεικνύει και στατιστικά τη συμβολή της στη μείωση του άγχους σε δείγμα ελληνικού πληθυσμού.
Ο στόχος της εφαρμογής είναι να βοηθήσει τους χρήστες να μειώσουν το άγχος τους. Αυτό επιδιώκεται μέσα από μία διπλή λειτουργικότητα: αφενός ο χρήστης αυτοκαταγράφει τα συναισθήματά του και τα συνδέει με σκέψεις που κάνει και γεγονότα που συμβαίνουν στην καθημερινότητα του, μία διαδικασία που προάγει την αυτοεπίγνωση και τον κάνει να επιθυμεί τη λύση στα προβλήματά του και τη βελτίωση της ζωής του.
Αφετέρου, η εφαρμογή παρέχει εβδομαδιαία ανατροφοδότηση βασισμένη στην αυτοκαταγραφή και επιπρόσθετη δυνατότητα συμβουλευτικής καθοδήγησης από επαγγελματίες ψυχολόγους που ανήκουν στην ομάδα ειδικών της εφαρμογής, με ελάχιστο κόστος. Η εφαρμογή FiD είναι διαθέσιμη για συσκευές με λειτουργικό Android και διατίθεται δωρεάν μέσω της ιστοσελίδας www.feelidentity.com και του Play store της Google.
Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας
Είχαμε την ευκαιρία να θέσουμε ορισμένες σχετικές ερωτήσεις στον εμπνευστή της εφαρμογής, ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή Χάρη Πίσχο. «Η ιδέα μου ήρθε πριν μερικά χρόνια, μέσα από την κλινική μου εμπειρία ως ψυχολόγος, καθώς έβλεπα τους θεραπευόμενους να αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων», μας είπε ο κ. Πίσχος.
«Άρχισα να σκέφτομαι πώς θα μπορούσα να βοηθήσω γενικότερα τον πληθυσμό, και ειδικά όσους δεν κάνουν ψυχοθεραπεία, σε αυτή την έλλειψη συναισθηματικής επίγνωσης. Ανέκαθεν είχα στο μυαλό μου τη σύνδεση της τεχνολογίας με την ψυχική υγεία. Έψαξα λοιπόν τη βιβλιογραφία και είδα ότι παγκοσμίως δεν υπήρχε άλλη εφαρμογή για smartphone που να έχει επιστημονικό υπόβαθρο και ερευνητικό αποτέλεσμα για τη μείωση του άγχους.
»Στη βιβλιογραφία ανακάλυψα και άλλες ανάγκες που μπορεί να καλύψει η εφαρμογή FiD, όπως η παροχή υποστηρικτικών κατευθύνσεων σε ευάλωτους πληθυσμούς που κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές, παροχή υπηρεσιών με χαμηλό κόστος, εύκολη πρόσβαση σε υποστηρικτικές παρεμβάσεις, προαγωγή της ψυχικής υγείας και πρόληψη ψυχιατρικών διαταραχών. Μοιραστήκαμε τους κοινούς μας στόχους με την εταιρία CWA και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μαζί την εφαρμογή FiD».
Ενθουσιώδης υποδοχή από το κοινό
Η ανταπόκριση του κοινού, σύμφωνα με την ομάδα του FiD είναι ενθουσιώδης. Είναι ενδεικτικό ότι στο τέλος του Ιουνίου 2017, αριθμούσε περισσότερους από 1.500 εγγεγραμμένους χρήστες, ενώ οι συνολικές εγγραφές στα ημερολόγια των εν λόγω χρηστών ξεπέρασαν τις 4.500. Οι χρήστες προέρχονται κατά από όλες τις ηλιακές ομάδες, ενώ το 61,8% τους είναι γυναίκες.
Όσον αφορά τη διασφάλιση της ανωνυμίας, μας εξηγεί ότι οι εγγραφές των χρηστών είναι κωδικοποιημένες και ότι οι δημιουργοί της δεν μπορούν να έχουν γνώση της φύσης των δεδομένων που μοιράζονται οι χρήστες. Έχουν βέβαια τη δυνατότητα να δουν ανωνυμοποιημένα στατιστικά της έκφρασής τους σχετικά με το συναίσθημα που βιώνουν.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί στην ασφάλεια και την ιδιωτικότητα των δεδομένων των χρηστών, καθώς αξιοποιείται υψηλού επιπέδου κωδικοποίηση της βάσης δεδομένων και καθολική χρήση ασφαλών επικοινωνιακών καναλιών για τη μετάδοση της πληροφορίας. Όπως μας δήλωσαν χαρακτηριστικά οι υπεύθυνοι της εφαρμογής: «Η ιδιωτικότητα των χρηστών διασφαλίζεται με τη συλλογή μόνο της απολύτως απαραίτητης πληροφορίας για τη λειτουργικότητα της εφαρμογής και τη ρητά προαιρετική καταχώρηση της υπόλοιπης. Επιπλέον, συντάχθηκαν αυστηρές πολιτικές για τη διασφάλιση της πρόσβασης στην πληροφορία: οι διαχειριστές έχουν την ελάχιστη δυνατή πρόσβαση σε μη κωδικοποιημένα δεδομένα, ενώ οι ψυχολόγοι αποκτούν πρόσβαση μόνο σε όση πληροφορία οι χρήστες επιθυμούν να τους δώσουν. Ο κλιμακούμενος σχεδιασμός του πληροφοριακού συστήματος που υποστηρίζει την εφαρμογή εξυπηρετεί στην απρόσκοπτη λειτουργικότητα της εφαρμογής ακόμα και με απρόσμενα μεγάλη αύξηση χρήσης της και επιτεύχθηκε με καταμερισμό της λειτουργικότητας στις συσκευές των χρηστών και τη χρήση πόρων τεχνολογιών διαδικτυακού σύννεφου».
Ψυχική υγεία και τεχνολογία
Ο κ. Πίσχος θεωρεί ότι η χώρα μας δεν έχει κάνει τα απαιτούμενα βήματα για την αξιοποίηση της τεχνολογίας στον τομέα της ψυχικής υγείας, σε αντίθεση με πολλές χώρες του εξωτερικού. «Μόνο αποσπασματικές ενέργειες έχουν γίνει, οι οποίες δεν έχουν την υποστήριξη του χώρου της ψυχικής υγείας αλλά και του κράτους», δήλωσε χαρακτηριστικά.
«Το σημείο που χρειάζεται να δοθεί έμφαση είναι η εμπιστοσύνη της επιστημονικής κοινότητας και του κοινού στις καινοτόμες εφαρμογές και την τεχνολογία. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται έρευνα, συνέπεια και αποτελεσματικότητα. Η τεχνολογία δεν απειλεί την ψυχική υγεία αλλά μπορεί να προσφέρει ουσιαστικές και ανακουφιστικές λύσεις στους περισσότερους τομείς. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι χρειάζεται και κεφάλαιο, το οποίο αναζητούμε για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε περαιτέρω την εφαρμογή FiD ώστε να καταστεί υποστηρικτική σε περισσότερους ευάλωτους πληθυσμούς».
Στην ερώτηση μας για το αν υφίσταται κίνδυνος να υποκαταστήσουν τα apps την ψυχoθεραπεία ή/ και την αγωγή, ο Χάρης Πίσχος μας είπε: «Η εφαρμογή FiD δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ψυχοθεραπεία. Αυτό που επιδιώκουμε, επιτυχώς μέχρι τώρα, είναι να αποτελέσει το πρώτο βήμα ώστε ο χρήστης να παρατηρήσει τον εαυτό του, να γνωρίσει τις συμπεριφορές και τις συνήθειές του και να διακρίνει τις περιπτώσεις που χρειάζεται καθοδήγηση από την ομάδα ειδικών της εφαρμογής. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί από τους ειδικούς, μέσα από την αυτοκαταγραφή, ότι κάποιος χρήστης αντιμετωπίζει οξύ πρόβλημα, τότε του συστήνεται να επισκεφθεί έναν ψυχολόγο ή να επισκεφθεί ένα νοσοκομείο».
