Τελικά δεν χρειάστηκε να περιμένουμε πολύ για να μάθουμε το τέλος του τεχνολογικού υπερθεάματος που ξεκίνησε την προηγούμενη Παρασκευή στη Silicon Valley. Τουλάχιστον όσον αφορά το άμεσο μέλλον των βασικών πρωταγωνιστών του δράματος, δηλαδή του Σαμ Άλτμαν, του διοικητικού συμβουλίου που τον απέλυσε και των εργαζόμενων της OpenAI και τις ανησυχίες των μεγάλων επενδυτών που στηρίζουν οικονομικά την επιχείρηση.
Όπως μάθαμε από τις χθεσινές ανακοινώσεις, ο Άλτμαν αναλαμβάνει και πάλι τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας χωρίς όμως να παίρνει (προς το παρόν τουλάχιστον) θέση και στο διοικητικό συμβούλιο, του οποίου η συγκρότηση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και εικάζεται πως μπορεί τελικά να είναι εννεαμελές, ίσως και με τη συμμετοχή του Άλτμαν. Από τα τέσσερα μέλη του συμβουλίου που πήραν την απόφαση να απολύσουν τον Άλτμαν παραμένει μόνο ένα, ο Άνταμ Ντ’ Άντζελο, ο οποίος φαίνεται πως διεξήγαγε εκ μέρους της OpenAI τις διαπραγματεύσεις με τη Microsoft και τους υπόλοιπους επενδυτές και υποστηρικτές της εταιρείας.
Η Έλεν Τόνερ, η Τάσα Μακόλι και (κυρίως) ο Ίλια Σουτσκέβερ δεν θα συμμετέχουν στο συμβούλιο, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου. Στο συμβούλιο δεν θα μετέχει και ο Γκρεγκ Μπρόκμαν, ο οποίος ήταν ο πρόεδρός του μέχρι τα γεγονότα της προηγούμενης Παρασκευής και αποχώρησε για να ακολουθήσει τον Άλτμαν.
Δίνουμε έμφαση στην αποχώρηση του Σουτσκέβερ, ο οποίος είναι και ο επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος της OpenAI, αφενός γιατί είναι μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες παγκοσμίως στον τομέα της έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη και αφετέρου γιατί φέρεται να έχει παίξει ενεργό ρόλο στην απόλυση του Άλτμαν και την υποβάθμιση του Μπρόκμαν, όπως είχαμε δει χθες στο Liberal.gr.
Στην θέση τους έρχονται ορισμένα πολύ γνωστά ονόματα της αμερικανικής πολιτικής και οικονομικής ζωής. Μέχρις στιγμής ξέρουμε πως πρόεδρός του θα είναι ο Μπρετ Τέιλορ, παλαιότερα ανώτατο στέλεχος της Salesforce και για πολλά χρόνια μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Twitter και στο τέλος πρόεδρός του (αυτός παρέδωσε τα «κλειδιά» της εταιρείας στον Ίλον Μασκ).
Ξέρουμε επίσης πως μέλος του θα είναι ο Λάρι Σάμμερς, επιφανής Αμερικανός οικονομολόγος που έχει διατελέσει υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ και πρύτανης του πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Λογικά θα μάθουμε περισσότερα τις επόμενες μέρες και ώρες σχετικά με την ταυτότητα των μελών. Η τελική σύνθεση του Δ.Σ. θα έχει πολύ μεγάλη σημασία γιατί θα δείξει στον κόσμο της τεχνολογίας και των αγορών την κατεύθυνση που θα πάρει στη συνέχεια η εταιρεία.
Αναφερόμαστε στην ισορροπία που θα υπάρχει – ή δεν θα υπάρχει – μεταξύ των μελών του συμβουλίου που συμφωνούν περισσότερο με τις απόψεις του Άλτμαν, αρκετών εργαζόμενων και των επενδυτών που στηρίζουν την OpenAI και όσων μοιράζονται τους προβληματισμούς και τις επιφυλάξεις των εκδιωχθέντων μελών του συμβουλίου και πολλών άλλων έξω από την εταιρεία. Όπως είχαμε δει χθες, η πλευρά Άλτμαν θέλει να προχωρήσει γρήγορα η εμπορική χρήση των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης που ετοιμάζουν οι επιστήμονες της OpenAI ενώ η άλλη πλευρά προτιμά τα προσεκτικά βήματα, καθώς φοβάται τις τυχόν ανεξέλεγκτες καταστάσεις που μπορούν να προκύψουν αν κάτι πάει στραβά.
Αν κρίνουμε από τους τίτλους των σχετικών άρθρων του αμερικανικού Τύπου, η πρώτη εντύπωση είναι πως η πλευρά του Άλτμαν και των επενδυτών έχει αποκτήσει το προβάδισμα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την εκτίμηση του Dealbook των New York Times σύμφωνα με την οποία «τα επιχειρηματικά συμφέροντα κέρδισαν έδαφος από όσους ανησυχούν για το μέλλον αυτής της τεχνολογίας» και δύο τίτλους του Barron’s. Στο άρθρο του Eric Savitz ο τίτλος είναι «Η OpenAI έγινε πεδίο μάχης μεταξύ επιστήμης και επιχειρηματιών.
Οι επιχειρηματίες κερδίζουν ενώ στην στήλη The Barron’s Daily ο τίτλος είναι «Η Microsoft και η Nvidia θα παλέψουν για τα κέρδη από την τεχνητή νοημοσύνη. Ποιος θα παλέψει για την ασφάλεια των εφαρμογών της;». Δεν αποκλείεται αυτά τα συμπεράσματα να είναι πρόωρα αλλά μέχρι στιγμής φαίνονται λογικά. Θα καταλάβουμε περισσότερα πράγματα αν μάθουμε τους ακριβείς λόγους για την απόλυση του Άλτμαν, καθώς μέχρι τώρα τα πράγματα είναι αόριστα και λογικά θα πρέπει να ξεκινήσει μία σχετική έρευνα υπό την αιγίδα του διοικητικού συμβουλίου.
Τη λύση του μυστηρίου επιθυμούν και ο κόσμος της τεχνολογίας και ο κόσμος των επενδύσεων. Εμείς δεν ξέρουμε φυσικά τι έχει συμβεί, θα αναφερθούμε όμως σε μία ανάρτηση του Ίλον Μασκ στο X (μην ξεχνάμε πως ο Μασκ είχε παίξει σημαντικό ρόλο στην ίδρυση της OpenAI και στην πρόσληψη του Σουτσκέβερ) στην οποία ανέφερε πως: «ο Σουτσκέβερ έχει πολύ καλή πυξίδα σε θέματα ηθικής» και πρόσθεσε πως «δεν θα προχωρούσε σε τόσο δραστικές κινήσεις αν δεν ένοιωθε πως αυτό ήταν απόλυτα απαραίτητο». Σχετικά με τις απόψεις της πλευράς των επιχειρηματιών, αξίζει να αναφερθούμε σε ένα άρθρο του Βινόντ Κόσλα, ενός από τους πιο πετυχημένους επενδυτές στον χώρο της τεχνολογίας, ο οποίος είναι ένας από τους χρηματοδότες της OpenAI.
Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στο «The Information» τη Δευτέρα και ανάμεσα στα άλλα περιείχε την άποψη του Κόσλα για τα μέλη του προηγούμενου διοικητικού συμβουλίου που δεν είχαν σχέση με τον κόσμο των επιχειρήσεων. Ο Κόσλα υποστήριξε πως αυτά τα μέλη έχουν ισχυρές αντιτεχνολογικές απόψεις με θρησκευτικό ζήλο και έχουν επίσης μία λανθασμένη αντίληψη για τις σύνθετες διεργασίες της τεχνολογικής πρωτοπορίας.
Είναι λοιπόν προφανές πως η τελική σύνθεση του συμβουλίου θα μας πει πολλά για το τι έχουν στο νου τους οι επενδυτές που κέρδισαν την πρώτη μάχη με τους ιδεαλιστές. Εικάζεται πως ο ισχυρότερος από όλους τους επενδυτές, ο Σατία Ναντέλα που διοικεί τη Microsoft, δεν θέλει να δώσει την εντύπωση πως ελέγχει πλήρως την OpenAI γιατί φοβάται πως αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατηγορίες εναντίον της εταιρείας του για μονοπωλιακές πρακτικές στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Από την άλλη όμως, είναι απολύτως βέβαιο πως ο Ναντέλα θα επιδιώξει να προστατέψει την επένδυσή του και να αποφύγει εκπλήξεις όπως αυτή της προηγούμενης Παρασκευής.
Υπενθυμίζουμε πως η Microsoft ελέγχει (με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει!) περίπου το 49% της OpenAI και έχει αποκτήσει δικαιώματα εμπορικής εκμετάλλευσης μεγάλου μέρους των δημιουργημάτων της. Κάτι άλλο που περιμένουμε να δούμε είναι το τι θα γίνει με τη βασική αντίφαση που ανέδειξαν όσα έχουμε παρακολουθήσει τις τελευταίες μέρες. Δηλαδή το πώς είναι δυνατόν μία εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα όπως είναι κατά βάση η OpenAI, με βασικό σκοπό την τεχνολογική πρόοδο προς όφελος της ανθρωπότητας, να δημιουργεί άλλες εταιρείες που θα εκμεταλλευθούν εμπορικά την τεχνολογική της έρευνα δίνοντας λιγότερη έμφαση στα θέματα ασφαλείας.
Ειδικά αν ο μεγάλος στόχος της OpenAI, δηλαδή το AGI («Artificial General Intelligence») μπορεί να φαίνεται κάπου μακριά στον ορίζοντα (όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της εταιρείας, η AGI είναι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που είναι εν γένει εξυπνότερα από τους ανθρώπους). Προφανώς, απλοποιούμε λίγο την κατάσταση αλλά πιστεύουμε πως δεν βρισκόμαστε πολύ μακριά από την ουσία των πραγμάτων.
Αν τις επόμενες μέρες και εβδομάδες επιβεβαιωθεί η γενική εκτίμηση για την επικράτηση των επιχειρηματικών συμφερόντων πάνω από τον σκοπό της OpenAI, είμαστε σχεδόν βέβαιοι πως αυτό θα σημάνει και την ένταση των δημόσιων συζητήσεων γύρω από το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και θα φέρει στο προσκήνιο με δύναμη τις φωνές που ζητούν τη δημιουργία διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για αυτόν τον επιστημονικό τομέα. Δεν αποκλείεται καθόλου να δούμε και την κινητοποίηση του αμερικανικού Κονγκρέσου, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια πως οι νομοθέτες θα καταφέρουν να συμφωνήσουν μεταξύ τους.
Όπως και να εξελιχθεί η κατάσταση πάντως, δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε πως ο κόσμος της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να μπήκε την προηγούμενη Παρασκευή σε μία νέα και κρίσιμη φάση.
