Του Γιάννη Παλιούρη
Πολλαπλασιαστής ισχύος. Αυτές οι δύο λέξεις αρκούν για να περιγράψουν την υφή και την επίδραση της καινοτομίας στην ελληνική οικονομία, αν και εφόσον συντρέξουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πρόσφατη έκθεση της Εθνικής Τράπεζας σύμφωνα με την οποία η ελληνική οικονομία μπορεί να προσθέσει έως και 4 δισ. ευρώ, σε ορίζοντα πενταετίας, εάν οι μη καινοτόμες σήμερα βιομηχανικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις εφαρμόσουν σχέδια καινοτομίας τα επόμενα πέντε χρόνια και ταυτόχρονα δημιουργηθεί ένα περιβάλλον μεταρρυθμίσεων.
Το περιβάλλον που περιγράφεται στην έκθεση της ΕΤΕ έχει ως εξής:
Αυτή τη στιγμή η ελληνική βιομηχανία είναι ο κλάδος με το μεγαλύτερο ποσοστό του συνόλου των καινοτόμων επιχειρήσεων. Ωστόσο υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Συγκεκριμένα, το 43% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του βιομηχανικού κλάδου έχει καινοτομική δραστηριότητα έναντι 50% για την ΕΕ. Οι επιχειρήσεις αυτές κατάφεραν σημαντική αύξηση πωλήσεων την προηγούμενη 5ετία (+11,2%), επεδίωξαν δυναμικότερη ανάπτυξη και είχαν θετικότερες προοπτικές απασχόλησης σε σχέση με τις μη-καινοτόμες ΜμΕ.
Ας δούμε τι γίνεται με τις μη καινοτόμες ΜμΕ.
Το 28% εξ αυτών (15% του συνόλου) έχει ήδη εκπονήσει σχέδια καινοτομίας για την επόμενη 5ετία. Έτσι, δημιουργείται ένα ποσοστό ικανό να φέρει την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό μ.ο. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με την προώθηση των κατάλληλων μεταρρυθμίσεων εκ μέρους της πολιτείας διαμορφώνονται τρία σενάρια.
1, Εάν οι επιχειρήσεις αυτές απλά υλοποιήσουν τα σχέδια τους, το όφελος για την οικονομική δραστηριότητα του κλάδου θα είναι 0,7 δισ. ευρώ σε βάθος 5ετίας.
2. Στην περίπτωση που τα σχέδια πλαισιωθούν με χρηματοδότηση του εγχειρήματος, βελτίωση των υποδομών και της συνεργασίας επιχειρήσεων και ερευνητικής/ακαδημαϊκής κοινότητα, στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, η συνολική επίδραση της καινοτομίας θα ανέλθει στα 3,3 δισ. ευρώ.
3. Τέλος, αν στους παραπάνω παράγοντες προστεθεί ένα ισχυρό μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, τότε η συνολική θετική επίδραση της καινοτομίας στην ελληνική οικονομία θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και τα 4 δισ. ευρώ.
Το συμπέρασμα της μελέτης της ΕΤΕ είναι ξεκάθαρο: Η καινοτομία αποτελεί το κλειδί για την επίτευξη αυξημένης και ποιοτικότερης δραστηριότητας από πλευράς των βιομηχανικών ΜμΕ. Ωστόσο η επίτευξη καλύτερων επιδόσεων καινοτομίας δεν περιορίζει το όφελος μόνο στον βιομηχανικό κλάδο, αλλά θα βοηθήσει συνολικά την χώρα.
Η ΕΤΕ στην έκθεσή της κρούει μάλιστα τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι η βελτίωση του περιβάλλοντος καινοτομίας αποτελεί προϋπόθεση ώστε να μην αποτελέσει η χώρα μας ουραγό στην περιοχή των Βαλκανίων, δεδομένου ότι οι χώρες της περιοχής ήδη απολαμβάνουν το πλεονέκτημα σε αρκετά σημεία του Δείκτη Καινοτομίας.
Τέλος, η βελτίωση των επιδόσεων καινοτομίας δύναται να οδηγήσει σε βελτίωση της ικανότητας προσέλκυσης επενδύσεων υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο το θετικό αποτύπωμα της καινοτομίας στην οικονομία αλλά και την θέση της ελληνικής επιχειρηματικότητας στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας.
