Σε αντίθεση με άλλους τομείς της οικονομίας, η ψηφιακή τεχνολογία δεν έχει βοηθήσει παρά ελάχιστα τον αγροτικό κλάδο. Οι δυνατότητες όμως που προσφέρει είναι απεριόριστες και αν αξιοποιηθούν σωστά, αναμένεται να εξοικονομηθούν τεράστια ποσά και εργατοώρες, ενώ η αναβάθμιση της ποιότητας και της ποσότητας της παραγωγής θεωρείται δεδομένη. Επειδή όμως η θεωρητικολογία δεν είναι αρκετή, ας περάσουμε σε αυτούς που προχωρούν στην πράξη.
Το ισπανικό υπουργείο Γεωργίας πρωτοστατεί στην ανάπτυξη ενός προγνωστικού μοντέλου για τον έλεγχο των παρασίτων στα ελαιόδεντρα. Το μεγαλεπήβολο πρόγραμμα ξεκίνησε την περυσινή σεζόν, αλλά πλέον επικεντρώνεται στην καταπολέμηση του δάκου.
Ουσιαστικά επιδιώκει την ανάλυση δεδομένων προκειμένου να προσφέρει πρόσβαση στους ενδιαφερόμενους παραγωγούς σε προγνωστικές πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά των επιβλαβών οργανισμών. Στόχος του να επιτρέψει την προειδοποίηση για τις περιοχές και τις ημερομηνίες μεγαλύτερου κινδύνου, προκειμένου να ληφθούν τα πιο αποτελεσματικά και βιώσιμα μέτρα.
Πώς αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη;
Η καινοτομία του έργου έγκειται στην ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης, της μαθηματικής μοντελοποίησης, αλλά και μιας σειρά ειδικών αισθητήρων για την ανάλυση δημοσίων και ιδιωτικών δεδομένα, τα οποία λαμβάνονται τόσο με παραδοσιακά μέσα όσο και με drones. Μόνο στην περιοχή της Ανδαλουσίας έχουν εγκατασταθεί περισσότεροι από 4.600 σταθμοί ελέγχου, ενώ κλιματικά δεδομένα συλλέγουν οι 150 μετεωρολογικοί σταθμοί που βρίσκονται στην κάθε επαρχία. Όλα τα προαναφερθέντα τροφοδοτούν το Δίκτυο Φυτοπροστασίας και Πληροφοριών (RAIF) που θεωρείται πρότυπο και ήδη αρκετές χώρες έχουν ενδιαφερθεί για τον τρόπο λειτουργίας του.
Από την ανάλυση των data προκύπτει η κατάλληλη πρόβλεψη και η συνακόλουθη σύσταση που διαβιβάζεται στον εκάστοτε αγρότη, προκειμένου να λάβει τις σωστές αποφάσεις. Αφενός τον κατευθύνει στην επιλογή μεθόδου προστασίας και στην εφαρμογή των κατάλληλων φυτοϋγειονομικών προϊόντων και αφετέρου στη βελτίωση της βιωσιμότητας των ελαιόδεντρων και της ποιότητας των καρπών τους.
Δεν πρόκειται όμως για μια απλή ανάλυση δεδομένων, αλλά για έναν συνδυασμό ιδιαίτερα προηγμένων τεχνολογιών και μεθόδων: γενετικοί αλγόριθμοι, νευρωνικά δίκτυα, deep learning και τεχνικές βελτιστοποίησης που επιτρέπουν τη χρήση τεράστιων ποσοτήτων πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
Τόση τεχνολογία για τον δάκο;
Πράγματι, η αξιοποίηση τόσων πολλών και τόσο προηγμένων τεχνολογιών και εργαλείων φαντάζει υπερβολική μόνο και μόνο για να καταπολεμηθεί ένα παράσιτο. Κι όμως, ο δάκος είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα των ελαιοπαραγωγών σε όλη τη Μεσόγειο. Όπως εκτιμούν οι ειδικοί στην Ισπανία, τα παράσιτα δύνανται να προκαλέσουν απώλειες ύψους έως και 80% της αξίας της συγκομιδής, λόγω της ελάττωσης της παραγωγής και της μείωσης της ποιότητας του πετρελαίου. Τη διετία 2014-2015, το παράσιτο θεωρήθηκε υπεύθυνο για τις κακές αποδόσεις στην Ισπανία και την Ιταλία, καθώς καταγράφηκε μείωση της παραγωγής κατά τουλάχιστον 50%.
Η χρήση των προγνωστικών μοντέλων επιτρέπει, με σχετική ακρίβεια, τον προσδιορισμό της εξάπλωσης του δάκου έως και τέσσερις εβδομάδες πριν την πρώτη προσβολή. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί αφενός να διασωθεί μεγάλο μέρος της παραγωγής, αλλά και να βελτιωθεί η ποιότητά της. Παράλληλα, μειώνει τη χρήση φυτοφαρμάκων, προστατεύει το περιβάλλον και βοηθά στον ευρύτερο στόχο της αειφόρου γεωργίας.
Το πρόγραμμα «IA2GIP: Εφαρμοσμένη Τεχνητή Νοημοσύνη για την ολοκληρωμένη διαχείριση της μάστιγας» χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Οικονομίας, Βιομηχανίας και Ανταγωνιστικότητας της Ισπανίας σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ανδαλουσίας και το Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης Pablo de Olavide. Το project επιβλέπει ο εξειδικευμένος οργανισμός ec2ce, ο οποίος ασχολείται με την αξιοποίηση των πιο σύγχρονων τεχνολογιών σε σειρά κλάδων (ενέργεια, βιοτεχνολογία, αγροδιατροφή κ.ά. Φέτος στο πρόγραμμα συμμετέχουν περίπου 1.500 αγρότες από τις ισπανικές περιφέρειες Jaen και Cordoba.
Θα θέλαμε να κλείσουμε με την ευχή να δούμε κάτι αντίστοιχο και από το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά… (συμπληρώστε την πρόταση κατά βούληση). Το θετικό βέβαια είναι ότι η τεχνολογία δεν σταματάει στα σύνορα, οπότε αργά ή γρήγορα και οι καινοτόμοι αγρότες στη χώρα μας θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τις αδιανόητες μέχρι πρότινος ευκαιρίες.
