Του Γιάννη Γορανίτη
Ανεμογεννήτρια πόλης; Ακούγεται παράδοξο, κι όμως πρόκειται για μια καινοτομία που κέρδισε το ιδιαίτερου κύρους James Dyson Award για το 2018. Το O-Wind είναι μια μικρών διαστάσεων ανεμογεννήτρια που σχεδιάζεται ώστε να αξιοποιεί τους ανέμους ανεξαρτήτως κατεύθυνσης. Η διαφοροποίηση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι συμβατικές ανεμογεννήτριες έχουν δυνατότητα αξιοποίησης ανέμων μόνο από μία κατεύθυνση.
Η χρησιμότητά της είναι προφανής για περιοχές που δεν έχουν διαθέσιμες μεγάλες εκτάσεις για την εγκατάσταση και τη λειτουργία παραδοσιακών ανεμογεννητριών μεγάλων διαστάσεων. Ακόμη πιο χρήσιμές ενδέχεται να αποδειχθούν για τα αστικά κέντρα, όπου δυνητικά επιτρέπουν ακόμη και στους ενοίκους πολυκατοικιών να παράγουν το ηλεκτρικό ρεύμα με μηδαμινό κόστος και χωρίς να μολύνουν το περιβάλλον.
Έμπνευση από τη NASA
Δημιουργοί του O-Wind είναι δύο μεταπτυχιακοί φοιτητές του Lancaster University: ο 36χρονος Nicolas Orellana και ο 24χρονος Yaseen Noorani. Όπως δήλωσαν, πηγή έμπνευσης ήταν ένα σχέδιο της NASA να κατασκευάσει μπάλες, οι οποίες με τη βοήθεια της αιολικής ενέργειας θα μπορούσαν να εξερευνήσουν τον Άρη. Το πρωτότυπο λειτούργησε σε δοκιμαστικό επίπεδο, αλλά απέτυχε στον αφιλόξενο κόκκινο πλανήτη.
Οι δύο φοιτητές, λοιπόν, διατήρησαν τη βασική, αλλά μετάλλαξαν την ιδέα στα μέτρα τους. Σχεδίασαν μια ανεμογεννήτρια που λειτουργεί πολυκατευθυντικά, αξιοποιώντας μεταβαλλόμενους ανέμους απ' όλες τις κατευθύνσεις, ιδέα που μετά από πολυάριθμες δοκιμές μετεξελίχθηκε στο concept που συμμετείχε στο διαγωνισμό της Dyson.
Πρακτικά, πρόκειται για μια κατασκευή σφαιρικού σχήματος που αποτελείται από έναν στρόβιλο και έναν σταθερό άξονα περιστροφής. Οι αεραγωγοί εισόδου είναι μεγαλύτεροι από τους αεραγωγούς εξόδου, με αποτέλεσμα να δημιουργείται διαφορά πίεσης και κατά συνέπεια κίνηση του στροβίλου. Το άνοιγμα των οπών σε όλη την επιφάνεια επιτρέπει την εισροή τόσο κάθετων όσο και οριζόντιων ανέμων.
Μικρό κι ευέλικτο
Οι διαστάσεις του είναι τόσο μικρές που επιτρέπουν την τοποθέτησή του ακόμη και στο μπαλκόνι ενός διαμερίσματος. Είναι ενδεικτικό ότι η σφαιρική κατασκευή έχει διάμετρο μόλις 25 εκατοστών. Με αυτό τον τρόπο, οι κάτοικοι των αστικών κέντρων θα μπορούσαν όχι απλώς να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες, αλλά και να πωλούν το παραγόμενο ρεύμα στο δίκτυο.
Οι κριτές του διαγωνισμού αναρωτήθηκαν αν οι προσδοκίες είναι υπερβολικές, αλλά οι δύο φοιτητές διευκρίνισαν ότι η καινοτόμος αρχιτεκτονική της ανεμογεννήτριας επιτρέπει την άμεση συλλογή αιολικής ενέργειας, ακόμη και σε απάνεμες ημέρες σε περίκλειστα αστικά τοπία.
Ήταν πάντως επιφυλακτικοί στην πρόβλεψη για εμπορική παραγωγή της συσκευής. Όπως δήλωσαν, θα απαιτηθούν περίπου πέντε χρόνια έως ότου οριστικοποιηθεί ο σχεδιασμός και τελειοποιηθεί ο τρόπος παραγωγής και συγκέντρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν παύει να αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη ιδέα που θα μπορούσε να λύσει πολλά ενεργειακά προβλήματα, αλλά και να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της παραγωγής ενέργειας.
