Το μεγαλύτερο «πιάτο» ραδιοτηλεσκοπίου στον κόσμο, με διάμετρο 500 μέτρων, το γιγάντιο κινεζικό τηλεσκόπιο FAST (Aperture Spherical Radio Telescope), γνωστό και ως «Μάτι του Ουρανού», ετοιμάζεται να αρχίσει επίσημα τη λειτουργία του και να προσφέρει πρόσβαση σε αστρονόμους από όλο τον κόσμο.
Θα μπορεί να συλλέγει ραδιοκύματα μέσω μίας επιφάνειας διπλάσιας σε έκταση από το έως τώρα μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο που έχει διάμετρο 305 μέτρων. Η αυξημένη ευαισθησία του FAST θα επιτρέψει την ανίχνευση μυστηριωδών κοσμικών φαινομένων, όπως οι γρήγορες ραδιοεκλάμψεις (FRB), οι περιστρεφόμενοι αστέρες νετρονίων (πάλσαρ) και οι συγκρούσεις ανάμεσα σε μαύρες τρύπες. Ακόμη, θα χρησιμοποιήσει ραδιοκύματα για τον εντοπισμό εξωπλανητών.
Το τηλεσκόπιο, κόστους περίπου 171 εκατομμυρίων δολαρίων, που χρειάστηκε δέκα χρόνια για να κατασκευαστεί και άρχισε να υποβάλλεται σε δοκιμές το 2016, έχει ήδη κάνει κάποιες δοκιμαστικές παρατηρήσεις. Έχει, μάλιστα, ανακαλύψει, κιόλας, 130 αχνά πάλσαρ (έναντι 200 που έχει βρει το Αρεσίμπο από το 1968 μέχρι σήμερα), καθώς και μία σπάνια επαναλαμβανόμενη εκατοντάδες φορές FRB.
Το τηλεσκόπιο βρίσκεται σε μία πολύ απομονωμένη τοποθεσία της νοτιοδυτικής Κίνας, σε μία έκταση με μέγεθος 30 ποδοσφαιρικών γηπέδων, κάτι που έχει φέρει δυσκολίες στη στελέχωσή του με επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό.
Το 500 μέτρων «πιάτο» του αποτελείται από 4.450 επιμέρους πάνελ αλουμινίου. Αν και έχει μικρότερη ανάλυση σε σχέση με τις μεγάλες διατάξεις των ραδιοτηλεσκοπίων (που συνδυάζουν περισσότερα από ένα «πιάτα»), είναι μοναδικό σε ευαισθησία για τα δεδομένα της ραδιοαστρονομίας διεθνώς.
Την ευθύνη λειτουργίας του FAST έχουν τα Εθνικά Αστρονομικά Παρατηρητήρια της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών. Η χρηματοδότησή του έγινε αποκλειστικά από την κινεζική κυβέρνηση.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
