Του Γιάννη Γορανίτη
Ο υπερφιλόδοξος enterpreneur Elon Musk μοιάζει να μην αρκείται στα σχέδια του για την κατάκτηση των δρόμων με τα οχήματα της Tesla, την εξερεύνηση του διαστήματος μέσω των projects της SpaceX, τη μεταμόρφωση των επίγειων μεταφορών με τα υπερηχητικά βαγόνια της Hyperloop, αλλά και την οικουμενική υιοθέτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Όπως ο ίδιος αποκάλυψε σε συνέντευξή του στο Vanity Fair, ο επόμενος στόχος του είναι η «συγχώνευση» του ανθρώπινου εγκεφάλου με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Όπως τόνισε, το βήμα προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να γίνει έγκαιρα, ώστε η ΑΙ να μην καταστήσει τους ανθρώπους κατώτερα όντα. Ο Musk άλλωστε έχει κατ' επανάληψη προειδοποιήσει για τους κινδύνους που ενέχει για την ανθρωπότητα η ταχύτατη ανάπτυξη συσκευών και εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης. Ουδέποτε βέβαια ισχυρίστηκε ότι πρέπει να ανακοπεί η πρόοδος, αλλά ότι αντίθετα πρέπει να ενταθεί με ταυτόχρονη όμως μέριμνα για την προστασία της ανθρωπότητας.
Η ιδέα του φαντάζει βγαλμένη από σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, αλλά μήπως το ίδιο δεν ισχύει και για το τρένο που τρέχει με 1.200 χλμ./ώρα, το αυτοκίνητο που οδηγείται χωρίς οδηγό και την πόλη που θα χτιστεί στον πλανήτη Άρη; Είπαμε, η φαντασία (του Musk) δεν έχει όρια.
Πώς θα δικτυωθεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος;
Αναλυτικές λεπτομέρειες για το σχέδιο με την κωδική ονομασία «Neuralink» δεν έχουν γίνει γνωστές. Όπως ο ίδιος ο Elon Musk δεσμεύτηκε μέσω Twitter, την επόμενη εβδομάδα θα δημοσιεύσει ένα εκτενές άρθρο για το θέμα.
Απ' όσα αποκάλυψε στη συνέντευξή του, στόχος του project είναι η ανάπτυξη μιας μετεξελιγμένης τεχνολογίας νευρωνικών δικτύων με στόχο την καλύτερη διασύνδεση μεταξύ ανθρώπων και μηχανών. Αυτό πιθανότατα θα συμβεί μέσω της εμφύτευσης μικροσκοπικών συσκευών (πιθανώς ηλεκτροδίων) στον εγκέφαλο, τα οποία θα «διαβάζουν» τα μηνύματα που μεταφέρονται στους νευρώνες.
Στη συνέχεια, θεωρητικά πάντα, τα μηνύματα αυτά θα αποκωδικοποιούνται και θα αξιοποιούνται για την επικοινωνία και τη διεπαφή με συσκευές και εφαρμογές. Παράλληλα, θα υπάρχει η δυνατότητα βελτίωσης ανθρώπινων δεξιοτήτων όπως η συγκέντρωση, η μνήμη και η αντίληψη. Μια επίσης θεωρητική, μελλοντική αξιοποίηση της τεχνολογίας «Neural lace» είναι η διατήρηση της συνείδησης ακόμη και μετά τον θάνατο.
Αν θέλουμε να υπεραπλουστεύσουμε, θα λέγαμε ότι στο μέλλον θα μπορούμε να κάνουμε download και upload τις σκέψεις και τα όνειρά μας. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Musk σε μια πρόσφατη ομιλία του στο Ντουμπάι: «οδεύουμε στη συγχώνευση των βιολογικών πληροφοριών και των ψηφιακών πληροφοριών».
Για ιατρική χρήση
Το φουτουριστικό σχέδιο που αναμένεται να αποκαλυφθεί τις επόμενες ημέρες, δεν έχει όμως μόνο μελλοντικές προοπτικές. Η ομάδα του Musk θα ξεκινήσει την υλοποίηση με γνώμονα τις ανάγκες της ιατρικής κοινότητας. Άλλωστε τα εγκεφαλικά εμφυτεύματα χρησιμοποιούνται ήδη στην ιατρική –π.χ. συστοιχίες ηλεκτροδίων και άλλα εμφυτεύματα αξιοποιούνται για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις της νόσου του Πάρκινσον, της επιληψίας, και άλλων νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
Τα εμφυτεύματα όμως που θα απαιτούνται για τις διεργασίες που έχει κατά νου ο Musk είναι σαφώς πιο περίπλοκα και εξελιγμένα και προς το παρόν ουδείς γνωρίζει τις επιπτώσεις και τις μακροχρόνιες συνέπειες αυτής της διαδικασίας. Εκτός από τα προφανή ιατρικά ζητήματα, η ιδέα του Musk εγείρει προβληματισμούς νομικής και ηθικής φύσης.
Ο ίδιος πάντως, υπερφίαλος ως συνήθως, αισιοδοξεί ότι τα πρώτα λειτουργικά δείγματα του interface που θα επιτρέπει τη διεπαφή του ανθρώπινου εγκεφάλου και των μηχανών, δεν θα αργήσουν περισσότερα από τέσσερα-πέντε χρόνια.
Η στελέχωση της νέας εταιρείας
Η εταιρεία Neuralink βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής της. Συστάθηκε τον περασμένο Μάρτιο στο Delaware και πλέον λειτουργεί στην Καλιφόρνια ως εταιρεία ιατρικών ερευνών.
Ήδη πάντως έχει στελεχωθεί με έμπειρους επιστήμονες και ερευνητές. Μεταξύ αυτών, η Dr. Venessa Tolosa, εξειδικευμένη σε θέματα νανοτεχνολογίας και εύκαμπτων ηλεκτροδίων, ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης Timothy Gardner, ο οποίος έχει μελετήσει εκτενώς τα νευρωνικά δίκτυα των ωδικών πτηνών, και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο, Phillip Sabes, επίσης εξειδικευμένο στα νευρωνικά δίκτυα.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal συνιδρυτής της εταιρείας είναι ο Max Hodak, ιδρυτής της Transcriptic και ερευνητής της Ιατρικής σχολής του Duke University. Εκεί δημιούργησε ένα interface διάδρασης μηχανής-εγκεφάλου που δοκιμάστηκε σε πιθήκους. Για να δούμε αν σύντομα θα το δοκιμάσει και σε ανθρώπους…
Εδώ ο Elon Musk εξηγεί τον αφορισμό του: «οι άνθρωποι είναι ήδη cyborgs».
Photo by Justin Sullivan/Getty Images/Ideal Image