Του Γιάννη Γορανίτη
Μετά τη σωρεία αποκαλύψεων για την παραβίαση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων χρηστών του Facebook, και τις άμεσες ή έμμεσες παραδοχές του Mark Zuckerberg για τις διαρκείς απειλές κατά της ιδιωτικότητας των χρηστών (ακόμη και όσων δεν έχουν ανοίξει λογαριασμό), δεν είναι λίγοι όσοι σκέφτονται να διαγράψουν τον λογαριασμό τους.
Οι περισσότεροι όμως διστάζουν να το πράξουν λόγω αφενός της εθιστικής δύναμης του Facebook, και αφετέρου λόγω των –ενδεχομένως χρήσιμων ή ψυχαγωγικών–πτυχών της κοινωνικής δικτύωσης που προσφέρει. Πώς θα μπορούσατε λοιπόν να απολαμβάνετε τα πλεονεκτήματα της online δικτύωσης με φίλους, συγγενείς και συναδέλφους, χωρίς να νιώθετε ότι ανά πάσα στιγμή απειλούνται τα προσωπικά δεδομένα σας;
Εναλλακτικές επιλογές online κοινωνικών δικτύων υπάρχουν. Προφανώς, καμία τους δεν προσεγγίζει ούτε κατ' ελάχιστον το πλήθος των χρηστών και των όγκο των επιλογών του Facebook. Το ζήτημα είναι αν είναι αρκετά ασφαλείς και ελκυστικές, ώστε να προσελκύσουν νέους χρήστες. Σταχυολογούμε τις επικρατέστερες:
Diaspora
Ιδρύθηκε το 2010 και επιχείρησε να προσελκύσει χρήστες μέσω ενός «ελιτίστικου» συστήματος προσκλήσεων, βασισμένο σε ελεύθερο λογισμικό και ανοιχτό κώδικα, αλλά το ενδιαφέρον δεν ήταν μεγάλο. Παρότι δεν υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις και στατιστικά, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 600.000 εγγεγραμμένα μέλη, με λιγότερα από τα μισά να είναι ενεργά. Η πλατφόρμα Diaspora επιχειρεί να κάνει ένα comeback, επενδύοντας στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών. «Σας επιστρέφει τον έλεγχο των δεδομένων σας», όπως υποδεικνύει το motto της. Αυτός είναι και ο λόγος που περίπου 50.000 χρήστες την εμπιστεύτηκαν το τελευταίο διάστημα.
Οι λειτουργίες του θυμίζουν αρκετά το Facebook: επιτρέπει τη δημοσίευση status, φωτογραφιών βίντεο κ.λπ., και προφανώς τη δικτύωση με άλλους χρήστες. Υποστηρίζει ορισμένες εφαρμογές, αλλά απέχει αρκετά από τον πλούτο των apps και των παιχνιδιών που διαθέτει το Facebook (αν και αυτά αποτέλεσαν την αχίλλειο πτέρνα του). Το αξιοπερίεργο είναι ότι επιτρέπει τη σύνδεση με το προφίλ σας στο Facebook και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα.
Ello
Ένα κοινωνικό δίκτυο που απευθύνεται σε πιο «δημιουργικούς» χρήστες και καλλιτέχνες, προσφέροντας μια light εναλλακτική στο Facebook. Προς το παρόν, δεν προβάλλει διαφημίσεις, ούτε απαιτεί πραγματικό όνομα για την εγγραφή νέου χρήστη. Η εμβέλειά του είναι περιορισμένη και οι προσφερόμενες λειτουργίες και επιλογές οι απολύτως βασικές. Το freemium μοντέλο που αξιοποιεί θα εμπλουτιστεί σύντομα με πρόσθετες λειτουργίες, ορισμένες εκ των οποίων θα παρέχονται επί πληρωμή.
Το Ello ιδρύθηκε το 2012, αλλά (ακόμη) δεν κατάφερε να καθιερωθεί ως η πιο αξιόπιστη εναλλακτική κοινωνικής δικτύωσης για καλλιτέχνες, που συνεχίζουν να προτιμούν το Facebook. Ο αριθμός των ενεργών χρηστών του εκτιμάται σε λιγότερο από 1 εκατομμύριο, αν και οι ιδρυτές του έχουν κατά καιρούς ισχυριστεί ότι έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα 3-4 εκατ. χρήστες. Και πάλι όμως, η σύγκριση με το Facebook των δύο δισ. είναι άνιση.
Vero
Ο νεότερος από τους «σοβαρούς» ανταγωνιστές του Facebook, ιδρύθηκε πριν τρία χρόνια, αλλά μόλις πρόσφατα είδε αισθητή αύξηση στον αριθμό των χρηστών του: άνω των 3 εκατ., όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής του, Ayman Harari. Ο τρόπος λειτουργίας θυμίζει αρκετά το Facebook, αν και διαφοροποιείται σε επιμέρους χαρακτηριστικά: π.χ. τα μηνύματα στο timeline εμφανίζονται με χρονολογική σειρά, ενώ οι επαφές μπορούν να κατανεμηθούν σε υποκατηγορίες, ανάλογα με το τι επιθυμεί ο χρήστης να βλέπει ο καθένας από το προφίλ του.
Το Vero στοχεύει, όπως ισχυρίζεται, στην «αντιμετώπιση της ανισορροπίας που έχει διαμορφωθεί μεταξύ των συμφερόντων των πλατφορμών και των συμφερόντων των χρηστών». Γι' αυτό τον λόγο, επιλέγει το συνδρομητικό μοντέλο, αντί για το διαφημιστικό. Προς το παρόν πάντως, παρέχει δωρεάν τις υπηρεσίες της στους χρήστες που θα κατεβάσουν την εφαρμογή για iOS και Android.
