Του Γιάννη Γορανίτη
Κουνούπια: φαινομενικά είναι αθώα, κι όμως ανήκουν στο μακράν πιο θανατηφόρο είδος στον πλανήτη. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο τα κουνούπια ευθύνονται για τη μόλυνση 700-800 εκατομμυρίων ανθρώπων με σοβαρότατες ασθένειες. Μεταξύ αυτών, η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός, ο ιός του Δυτικού Νείλου και άλλες μολυσματικές νόσοι, αλλά και φονικοί ιοί όπως ο Ζίκα.
Οι δυσκολίες πρόληψης και θεραπείας αυτών των ασθενειών, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες, έχει αναγκάσει τις κυβερνήσεις, τους διεθνείς φορείς και τους αρμόδιους επιστήμονες να στραφούν σε εναλλακτικές επιλογές. Η νεότερη και πλέον καινοτόμος είναι η αξιοποίηση των drones με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης των νόσων αυτών.
Τι θα μεταφέρουν τα drones
Η λύση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών προκρίθηκε από τον Οργανισμό για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID), έπειτα από τη διαπίστωση ότι οι ψεκασμοί αφενός δεν είναι εξίσου αποτελεσματικοί με το παρελθόν και αφετέρου ότι είναι ιδιαίτερα δαπανηροί.
Η αποδεδειγμένα αποτελεσματική μέθοδος της αναπαραγωγής στείρων αρσενικών κουνουπιών σε εργαστήρια, με στόχο να επιτεθούν και να μειώσουν τους τοπικούς πληθυσμούς κουνουπιών, είναι η προφανής εναλλακτική. Μόνο που σε περιοχές του τρίτου κόσμου οι δυσκολίες οδικής ή θαλάσσιας πρόσβασης είναι αξεπέραστες και η επιλογή της μεταφοράς τους με επανδρωμένα αεροσκάφη είναι επίσης κοστοβόρα. Γι' αυτό και επιλέχθηκε η λύση των μη επανδρωμένων.
Τα drones θα μεταφέρουν άγρια αρσενικά κουνούπια, τα οποία θα επιτίθενται στα τοπικά κουνούπια, ενώ δεν θα αναπαράγονται αφού θα έχουν προηγουμένως στειρωθεί. Η USAID φιλοδοξεί ότι με αυτή την τακτική θα μειώσει τους πληθυσμούς των επικίνδυνων κουνουπιών κατά 90 τοις εκατό.
Πώς θα εξαπλωθούν τα σωτήρια κουνούπια
Η εξειδικευμένη WeRobotics που ανέλαβε την υλοποίηση του εγχειρήματος θα κατασκευάσει ειδικά drones που θα μεταφέρουν μεν τα στειρωμένα κουνούπια, θα έχουν δε τη δυνατότητα να τα ρίπτουν ισομερώς και με το απαιτούμενο πλήθος και ταχύτητα. Η πρόκληση βέβαια είναι η ασφαλής μεταφορά των στειρωμένων κουνουπιών, καθώς η συνύπαρξή τους στο ίδιο κάνιστρο μεταφοράς ενδέχεται να αποβεί μοιραία για τα ίδια.
Γι' αυτό τον λόγο θα αξιοποιήσουν το τέχνασμα της ολιγόωρης «νάρκωσης» σε ένα προψυγμένο δοχείο σε θερμοκρασίες μεταξύ 4°C και 8°C, ώστε να χωρέσουν στον ίδιο χώρο χωρίς να αλληλοεξοντωθούν. Προκειμένου να επανέλθουν ομαλά, θα περνούν από έναν λιγότερο ψυχρό προθάλαμο, ώστε να ξυπνήσουν και να είναι έτοιμα να πετάξουν. Στη συνέχεια θα απελευθερώνονται σταδιακά, καθώς το drone θα πετάει πάνω από την προκαθορισμένη περιοχή.
Όλα αυτά ίσως ακούγονται ελαφρώς αστεία. Κι όμως η υπόθεση είναι άκρως σοβαρή και για πρώτη φορά η λύση σε ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα θα μπορούσε να δοθεί μέσω της τεχνολογίας των drones.
Κοινωνικές δράσεις της WeRobotics
Η πρώτη δοκιμαστική εφαρμογή του concept θα γίνει σε περιοχές της Νότιας Αμερικής που πλήττονται ήδη ή απειλούνται ιδιαίτερα από την εξάπλωση του ιού Ζίκα μέσω των κουνουπιών μέχρι τα τέλη του έτους. Από τις αρχές του 2018, το πρόγραμμα θα επεκταθεί και στην Κεντρική Αμερική, ενώ εξετάζονται και άλλες περιοχές.
Η εταιρεία διαφέρει αρκετά από τους κολοσσούς του κλάδου αλλά και αρκετά startups, καθώς δίνει έμφαση σε κοινωνικές και φιλανθρωπικές δράσεις. Για παράδειγμα, έχουν χρησιμοποιήσει drones για να χαρτογραφήσουν δρόμους στο Νεπάλ, για να παραδώσουν φάρμακα στο Περού και να συντονίσουν ανθρωπιστικές προσπάθειες στην Καραϊβική μετά το πέρασμα τυφώνων. Εφόσον οι δοκιμαστικές πτήσεις των drones με τα κουνούπια αποδειχθούν επιτυχείς, θα επεκταθούν και σε άλλους τύπους μολυσματικών ασθενειών και ιών.
