Του Γιάννη Γορανίτη
Πριν μερικές ημέρες γράφαμε για το ζήτημα του εθισμού στη χρήση του κινητού και φυσικά θα συνεχίσουμε να επανερχόμαστε καθώς γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρο και φλέγον.
Πρόσφατα μάλιστα ανακοινώθηκαν τα ευρήματα μιας επιστημονικής μελέτης για τις επιπτώσεις της εξάρτησης στο ανθρώπινο σώμα. Η έρευνα που παρουσιάστηκε σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Ακτινολογίας καταγράφει σοβαρά προβλήματα ακόμη και στον εγκέφαλο των χρηστών.
Ειδικότερα, σε έφηβους χρήστες που είχαν ήδη διαγνωστεί με συμπτώματα εξάρτησης στο smartphone, καταγράφηκε αισθητή ανισορροπία στη χημική σύσταση των εγκεφάλων τους σε σύγκριση με μη εθισμένους συνομηλίκους τους. Η έρευνα έγινε με τη βοήθεια της φασματοσκοπίας μαγνητικού συντονισμού (MRS) προκειμένου να προσδιοριστούν τα επίπεδα GABA και Glx (νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο που αναστέλλουν ή επιβραδύνουν τα εγκεφαλικά σήματα, ενώ συνδέονται και με το παθολογικό άγχος).
Τα αποτελέσματα της MRS αποκάλυψαν ότι οι εθισμένοι χρήστες εμφάνιζαν σημαντικά αυξημένη αναλογία GABA προς Glx, σε σύγκριση με τους υγιείς που συμμετείχαν στην έρευνα. Ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Hyung Suk Seo πάντως, θεωρεί ότι η «ζημιά» είναι αναστρέψιμη εφόσον ο χρήστης ξεπεράσει την εξάρτηση και ακολουθήσει συστηματική ψυχοθεραπεία. Αναλυτικά εδώ.
Προφανώς, αντίστοιχους προβληματισμούς δεν έχει μόνο η επιστημονική κοινότητα αλλά και αρκετοί εμπλεκόμενοι στον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας. Δεν περιμένουμε βέβαια από τους κατασκευαστές να στραφούν κατά των ίδιων των προϊόντων τους, εκτός αν δουν το θέμα από εντελώς διαφορετική οπτική.
Όπως το είδε για παράδειγμα ένας Αυστριακός σχεδιαστής που αποφάσισε να καταπολεμήσει την εξάρτηση εκατομμυρίων χρηστών από τη συσκευή τους με μια πολύ απλοϊκή μεν. άκρως ευφυή δε λύση. Ο Klemens Schillinger παρουσίασε μια σειρά πλαστικών αντικειμένων που προσιδιάζουν σε σύγχρονα κινητά και αποκαλούνται «Υποκατάστατα».
Τι κάνουν λοιπόν τα Υποκατάστατα
Η ερώτηση θα έπρεπε να είναι τι δεν κάνουν. Γιατί δεν κάνουν το οτιδήποτε: δεν συνδέονται στο internet, δεν πραγματοποιούν κλήσεις, δεν στέλνουν μηνύματα, ούτε βγάζουν φωτογραφίες.
Θυμίζουν βέβαια εμφανισιακά τα smartphones που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Ο Klemens Schillinger όμως δεν αρκέστηκε στις εξωτερικές τους διαστάσεις. Τα εξόπλισε με μια σειρά στρογγυλών αντικειμένων από μάρμαρο (να τα περιγράψουμε ως βώλους για να μην πούμε χάντρες και παραπέμψουμε σε ιθαγενείς) τα οποία όπως λέει «κάνουν όλη τη δουλειά».
Ο χρήστης μπορεί να αγγίζει τους μαρμάρινους βώλους αποκομίζοντας την αίσθηση του swiping, του tap, του zoom και όλων των άλλων χειρονομιών που συνηθίζουμε στα πραγματικά smartphones. Σύμφωνα με τον γνωστό σχεδιαστή, οι κινήσεις πάνω στο υποκατάστατο του κινητού βοηθούν τους χρήστες να μετριάσουν τα συμπτώματα στέρησης, καθώς θυμίζουν ένα σύντομο μασάζ που εκτός τον να απασχολεί τα δάχτυλα, προκαλεί και ένα συναίσθημα χαλάρωσης. Σταδιακά λοιπόν θεωρεί ότι ο χρήστης θα μπορεί να αποχωρίζεται ευκολότερα το εξαρτησιογόνο smartphone.
Περισσότερες λεπτομέρειες για τα πέντε μοντέλα των Substitute Phones στο επίσημο site του Schillinger.
Αν και αμφιβάλλουμε ιδιαίτερα για την αποτελεσματικότητά τους (είναι σαν να προσπαθείς να κόψεις το κάπνισμα με σοκολατένια πουράκια), το προτείνουμε σε όσους νιώθουν ότι το έχουν παρακάνει με το smartphone.
