Είμαστε ανίκανοι να στηρίξουμε αποτελεσματικά οικονομικές δραστηριότητες στις οποίες η χώρα μας έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Πόσο μάλλον να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. Εδώ δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το παρόν. Ο κλάδος της ιχθυοκαλλιέργειας είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Όταν η Νορβηγία έχει γίνει πλούσια από τον σολομό, εμείς παλεύουμε να κρατήσουμε ανοικτή την συζήτηση για την τσιπούρα και το λαβράκι. Δεν έχουμε αυταπάτες. Και χρυσάφι να βρούμε θα το κάνουμε σκραπ.
Τι μας λείπει; Γιατί την ώρα που οι άλλοι ταξιδεύουν στο φεγγάρι εμείς σκάβουμε λάκκους στο βάλτο; Οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι ένα μοναδικό παράδειγμα ανικανότητας. Ο κλάδος πέρασε από πολλά στάδια χρεοκοπίας, παρά το γεγονός ότι παράγεται ένα προϊόν που θα μπορούσε να κατακτήσει τις αγορές. Γιατί; Πρόκειται για μια μικρογραφία της ίδιας της ιστορίας της κακής επιχειρηματικότητας.
Αρχικά ο κλάδος αναπτύχθηκε από δικηγόρους και λογιστές που έτυχε να απολαμβάνουν την εύνοια του κράτους και έτσι εισέπραξαν τα κρατικά κονδύλια. Στη συνέχεια ανακάλυψαν τον τροχό, ότι οι επιδοτήσεις δεν κτίζουν επιχειρήσεις. Αλλά η εργασία των ανθρώπων, η καινοτομία, οι επενδύσεις. Και όταν έφτασε η ώρα της αλήθειας, η πίεση των υποχρεώσεων έφερε πίεση στις τιμές του προϊόντος και αυτό στο τέλος οδήγησε στη χρεοκοπία και τις υγιείς επιχειρήσεις. Δεν μπορεί κανείς να συναγωνιστεί εκείνον που πουλάει κάτω από το κόστος…
Οι ιχθυοκαλλιέργειες θα μπορούσαν να είναι ένας από τους πυλώνες ανάπτυξης της χώρας, όπως είναι στη Νορβηγία ο σολομός. Αλλά για να συμβεί αυτό χρειάζεται να υπάρχουν σοβαροί επενδυτές, να συνδεθούν οι εταιρείες με τα Πανεπιστήμια, να προσπαθήσουν οι άνθρωποι να σκεφτούν καινοτόμες λύσεις και να βοηθήσει και η ίδια η κοινωνία. Το κέρδος του άλλου είναι και δικό μας κέρδος.
Μας λείπει η αίσθηση ότι ανήκουμε σε μία κοινωνία που οι ενέργειες μας αλληλεπιδρούν στους άλλους ανθρώπους. Η αντιμετώπιση των διαφόρων θεμάτων είναι ευκαιριακή. Οι λύσεις περιστασιακές. Όχι! Δεν έχουμε διάθεση να ξεκινήσουμε μια ατελείωτη γκρίνια. Αλλά να σημειώσουμε ότι τα πράγματα εξακολουθούν να πηγαίνουν στραβά. Αυτά που συζητούσαμε πριν από είκοσι χρόνια τα συζητάμε και σήμερα.
Γι αυτό διαλέξαμε ως παράδειγμα τις ιχθυοκαλλιέργειες. Επειδή ακριβώς τα ίδια λέγαμε και πριν είκοσι χρόνια. Με μία διαφορά. Ότι όσο περνάει ο καιρός τόσο βουλιάζουμε περισσότερο στο βούρκο. Μέχρι που δεν θα μπορεί να μας τραβήξει κάποιος στην επιφάνεια. Απέτυχαν τα μνημόνια, μας μένει ακόμη μία ευκαιρία: Η πιθανή επιτυχία των πολιτικών αυτής της κυβέρνησης.
Ως πιθανότητα υπάρχει. Η μέχρι σήμερα όμως εμπειρία μας δείχνει ότι η πιθανότητα αυτή δεν είναι μεγάλη. Θα συνεχίσουμε να έχουμε ως μέτρο σύγκρισης τις ιχθυοκαλλιέργειες! Είναι σαν να λέμε ότι η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας καταγράφει ζημίες από το πετρέλαιο, παρά το γεγονός ότι το πετρέλαιο στη δική τους έρημο είναι πιο εύκολο από το να βρει κανείς κοτρόνες στην ελληνική γη…
Θανάσης Μαυρίδης
