Του Frisco d'Anconia
Μερικές φορές η πρακτική της λογοκρισίας φαίνεται τόσο παλιά όσο η γραφή και φαίνεται επίσης ότι, όσο θα έχουμε συγγραφείς, θα έχουμε και κάποιον πρόθυμο να τους λογοκρίνει ή να τους φιμώσει για το δικό του προσωπικό όφελος.
Από τον αδόκητο θάνατο του Σωκράτη μέχρι τον προληπτικό έλεγχο στο διαδίκτυο, η λογοκρισία έχει ιστορικά λάβει πολλές μορφές και η αλήθεια είναι ότι μας στερεί τη γνώση και μας εμποδίζει να ευημερήσουμε ως κοινωνία.
Το πράγμα πάει παραπέρα από το τι δεν διαβάζουμε στις εφημερίδες ή δεν βλέπουμε στην τηλεόραση. Τα νέα και η ψυχαγωγία έχουν μεγάλη επιρροή στην κοινωνία μας, διαμορφώνουν απόψεις και επηρεάζουν πολυεπίπεδα τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε τον κόσμο.
Ιστορικά, το διαδίκτυο έχει χρησιμεύσει ως ασφαλές καταφύγιο για όσους θέλουν να βρουν πληροφόρηση καθώς και για όσους θέλουν να την ξεσκεπάσουν. Η συγκεντρωτική όμως πλην παγκόσμια δομή του, το έχει καταστήσει τέλειο όχημα για παρακολούθηση και λογοκρισία, επιτρέποντας την κατά βούληση τροποποίηση ή και αφαίρεσή της πληροφορίας.
Η τεχνολογία του blockchain μπορεί να θεωρηθεί το εργαλείο στο οποίο επρόκειτο να εξελιχθεί το διαδίκτυο. Η αποκέντρωση των δικτύων του blockchain δεν αναγνωρίζει εξουσία σε κανέναν, ανεξάρτητα από τον πλούτο και την κοινωνική του θέση. Αντίθετα, η εξουσία κατανέμεται αναλογικά στους συμμετέχοντες, δημιουργώντας έτσι μια ισορροπία απόψεων.
Από την συναλλαγή αξιών στην συναλλαγή πληροφοριών
Οι πρώτες εφαρμογές του blockchain επικεντρώνονταν στην συναλλαγή αξιών και όχι πληροφορίας και γνώσης.
Η μετάβαση αυτή όμως είναι σίγουρο ότι θα συμβεί, και σήμερα περίπλοκες πλατφόρμες κρυπτονομίσματος όπως το Ethereum και άλλα, επιτρέπουν στους χρήστες και τους προγραμματιστές να εξερευνούν έναν άπειρο αριθμό δυνατοτήτων χωρίς κανείς να τους λέει τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν.
Μολονότι τα δίκτυα αυτά επιτρέπουν την απόλυτη ελευθερία, πολλά ακόμη μένουν να γίνουν. Η πληροφορία που μπορεί να αποθηκευθεί σ' αυτά τα δίκτυα αντιπροσωπεύει μόλις ένα ελάχιστο κλάσμα του περιεχομένου που μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο, και μολονότι τα δίκτυα κρυπτονομίσματος κερδίζουν δυναμική, τα περισσότερα απ' αυτά απέχουν πολύ από το να είναι έτοιμα προς παραγωγή.
Το Steemit για παράδειγμα, μπόρεσε να δημιουργήσει και να συντηρήσει ένα δίκτυο στο οποίο οι συγγραφείς είναι απολύτως ελεύθεροι να γράφουν ό,τι θέλουν χωρίς να εφαρμόζεται κανενός είδους κεντρική λογοκρισία. Το Steemit δεν είναι μόνο μια πλατφόρμα όπου οι συγγραφείς είναι ελεύθεροι να εκφράζονται, αλλά και ένα μέρος όπου μπορούν να ανταμειφθούν για την εργασία τους, εξαρτώμενοι αποκλειστικά από το πόσο θετικά θα γίνει δεκτό το περιεχόμενό τους από την κοινότητα.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι το μοντέλο ανταμοιβής του Steemit το έχει καταστήσει κάπως αναξιόπιστο, δεδομένου ότι οι “φάλαινες” (οι χρήστες με μεγάλο μερίδιο) μπορούν να έχουν μεγάλη επίδραση στις αμοιβές των συγγραφέων. Αυτό μπορεί να γίνει καταψηφίζοντας περιεχόμενο που δεν τους αρέσει, ή χρησιμοποιώντας θετικές ψήφους (upvotes) για να παρακινήσουν τους συγγραφείς να τροποποιήσουν το περιεχόμενό τους.
Η Cointelegraph ζήτησε από τον Ricardo Goncalves, έναν διαπρεπή γνώστη της κοινότητας του Steemit και ιδρυτή της SteemSports και της BuildTeam, τις απόψεις του γι' αυτό το ζήτημα.
Δήλωσε τα εξής:
“Πάντα θα υπάρχουν κακοί χρήστες σε κάθε κοινότητα blockchain. Το Bitcoin για παράδειγμα έχει το ζήτημα των γιγάντων της εξόρυξης που απειλούν με αποκέντρωση της συναίνεσης ως προς το blockchain και χρησιμοποιούν την επιρροή τους για να κατευθύνουν τις αποφάσεις έτσι ώστε να εξυπηρετούν τις δικές τους ατζέντες. Κατά τη γνώμη μου αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα. Το σημαντικό είναι ότι αυτό το ζήτημα αντιμετωπίζεται χάρη στις πολλές θετικές πρωτοβουλίες και την υποστήριξη από την κοινότητα του Steem, που έχει αποδείξει ότι προτιμά να χρησιμοποιεί τη δύναμη της ψήφου για το καλό της πλατφόρμας”.
Το αρχικό ήθος του διαδικτύου
Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με το διαδίκτυο δεν θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη, και πιθανότατα θα είναι μια μακρά και επίπονη διαδικασία. Υπάρχουν όμως στον ορίζοντα κάποιες υποσχόμενες λύσεις, πολλές από τις οποίες αξιοποιούν την τεχνολογία του blockchain για να φέρουν το διαδίκτυο πιο κοντά στο αρχικό του ήθος.
Ενώ το διαδίκτυο καθαυτό έχει μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, μικρές αλλαγές μπορούν κι αυτές να επιταχύνουν την εξέλιξη και να επαναφέρουν το αγαπημένο μας διαδίκτυο στο αρχικό του όραμα (χωρίς να το καταστρέψουν στην πορεία).
Το Archain για παράδειγμα επιτρέπει την αποθήκευση σελίδων στο διαδίκτυο σε ένα δίκτυο τύπου blockchain που μπορεί να επεκταθεί σε διάφορα μεγέθη.
Η λύση που προτείνει το Archain επιτρέπει τη δημιουργία ενός αποκεντρωμένου αρχείου του διαδικτύου, δίνοντας στους χρήστες πρόσβαση σε σβησμένες σελίδες και επιτρέποντάς τους να πάνε πίσω σε μη λογοκριμένες εκδοχές του περιεχομένου που τους αφορά.
Ρωτήσαμε τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Archain, Sam Williams πώς ένα αποκεντρωμένο αρχείο για το διαδίκτυο μπορεί να βοηθήσει στον τερματισμό της λογοκρισίας.
Δήλωσε τα εξής:
“Πιστεύουμε ότι η πρόσβαση στην Ιστορία είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Διανέμοντας παγκοσμίως ένα ανοιχτό αρχείο ιστορικώς σημαντικών εγγράφων και ιστοσελίδων, θα καταστεί αδύνατη η λογοκρισία της συλλογικής μας ιστορίας από μια χώρα ή ακόμα και μια ομάδα χωρών”.
Ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων
Από την άλλη πλευρά έχουμε τα ζητήματα των πνευματικών δικαιωμάτων, ένα θέμα με πολωμένες απόψεις. Ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι κάθε πληροφορία θα πρέπει να είναι ελεύθερα προσβάσιμη, άλλοι επιμένουν ότι οι δημιουργοί θα πρέπει να ανταμείβονται για την εργασία τους. Ενώ και οι δύο απόψεις έχουν ισχυρά επιχειρήματα, η τεχνολογία blockchain μπορεί να μας βοηθήσει να φτάσουμε σε έναν συμβιβασμό όπου και οι δύο απόψεις θα εφαρμόζονται
Ο Kim Dotcom, ο επιχειρηματίας του διαδικτύου πίσω από την πλατφόρμα διαμοιρασμού αρχείων Megaupload, επινόησε μια λύση που μπορεί να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές της διαμάχης ως προς τα πνευματικά δικαιώματα. Η λύση αυτή ονομάζεται K.im και είναι μια αποκεντρωμένη πλατφόρμα στην οποία όσοι ανεβάζουν αρχεία (δηλαδή, οι πειρατές) θα μπορούν να ορίζουν μια τιμή για τα αρχεία.
Ενώ οι θεατές θα μπορούν να κατεβάζουν το περιεχόμενο, τα κανάλια, τα στούντιο και οι υπόλοιποι κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων μπορούν να αγοράσουν την ιδιοκτησία των πειρατικών αρχείων και να επωφεληθούν από τις πωλήσεις τους. Αυτό επιτρέπει την προσβασιμότητα στα αρχεία και ταυτόχρονα καλύπτει ως ένα βαθμό τις ζημιές των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων.
Ο Kim Dotcom φαίνεται να έχει πιστεύει ιδιαίτερα πολύ σ' αυτό το σχέδιο. Σε μια παλαιότερη συνέντευξή του, δήλωσε:
“Είναι το άγιο δισκοπότηρο της εφαρμογής των πνευματικών δικαιωμάτων. Είναι το δώρο μου στο Χόλυγουντ, τα κινηματογραφικά στούντιο, και σε όλους τους υπολοίπους. [...] Οι κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων μπορούν να μετατρέψουν την πειρατική κίνηση σε έσοδα και οι χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο σε όλες τις πλατφόρμες. Καθώς κάθε αρχείο είναι ένα κατάστημα, δεν έχει σημασία το πού καταλήγει”.
Ενώ όλα τα προηγούμενα σχέδια δεν συνιστούν οριστική λύση στο πρόβλημα της λογοκρισίας, παρέχουν στους πολίτες τα εργαλεία που χρειάζονται για να προστατεύονται από αυτήν, θέτοντας τα θεμέλια για ένα διαδίκτυο το οποίο κάποτε μπορεί να γίνει πραγματικά ελεύθερο και ανοιχτό.
Αναδημοσίευση από το Cointelegraph.
--
Ο Frisco Frisco d'Anconia είναι δημοσιογράφος και ακτιβιστής υπέρ των ελεύθερων αγορών στην Αφρική. Συμμετέχει στο Bitcoin από το 2011 και από το 2011 διδάσκει για το Bitcoin σε φοιτητές.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 10 Σεπτεμβρίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
