Γράφει ο Brad Polumbo
Αν χρειαστείτε ποτέ κάτι να σας υπενθυμίσει τη σημασία της ελευθερίας του λόγου, το μόνο που χρειάζεται είναι να κοιτάξετε την άλλη όχθη του ωκεανού. Το Ηνωμένο Βασίλειο που δεν έχει Πρώτη Τροπολογία, βλέπει τα δικαιώματα των πολιτών του στην ελευθερία του λόγου να διαβρώνονται σταδιακά - και μπορεί μάλιστα σύντομα να αρχίζει να φυλακίζει ανθρώπους επειδή συμπεριφέρονται ως τρολ στο διαδίκτυο.
Το νομοσχέδιο για τη διαδικτυακή ασφάλεια φαίνεται πως προβλέπει την τιμωρία εταιριών κοινωνικών μέσων που επιτρέπουν την παρενόχληση. Μπορεί όμως να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει νέες ποινές για άτομα που χρησιμοποιούν κακότροπο λόγο στο διαδίκτυο.
«Τα τρολ μπορεί να τιμωρηθούν με διετή φυλάκιση για την αποστολή μηνυμάτων ή την ανάρτηση περιεχομένου που προκαλεί ψυχολογική βλάβη σύμφωνα με τη νομοθεσία για την αντιμετώπιση του διαδικτυακού λόγου μίσους» αναφέρουν οι Times of London.
«Το Υπουργείο Πολιτισμού, Μέσων και Αθλητισμού αποδέχθηκε τις προτάσεις της Νομοθετικής Επιτροπής για τη θεμελίωση αδικημάτων στην ‘πιθανή ψυχολογική βλάβη’. Η προτεινόμενη νομοθετική αλλαγή θα μετακινήσει την εστίαση στο «επιβλαβές αποτέλεσμα» ενός μηνύματος και όχι στο αν περιέχει «απρεπές» ή «έντονα προσβλητικό» περιεχόμενο, που αποτελεί την τρέχουσα βάση εκτίμησης του ποινικού του χαρακτήρα».
Αναφέρεται επίσης ότι θα δημιουργηθούν νέα αδικήματα που αφορούν την εσκεμμένη διάδοση ψευδών πληροφοριών, που αφορά όσους «στέλνουν ή αναρτούν ένα μήνυμα το οποίο γνωρίζουν ότι είναι ψευδές με την πρόθεση να προκαλέσουν συναισθηματική, ψυχολογική ή σωματική βλάβη στο πιθανό ακροατήριο». Τα νέα αδικήματα θα περιλαμβάνουν ακόμη ποινές για ομαδικές επιθέσεις (“pile-ons”) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ομάδες χρηστών είναι συλλογικά αγενείς έναντι τρίτων στο διαδίκτυο.
Η Υπουργός Πολιτισμού Nadine Dorries αναφέρεται ότι σχεδιάζει να προσθέσει αυτές τις προβλέψεις στο νομοσχέδιο για την ασφάλεια στο διαδίκτυο όταν αυτό εισαχθεί στο Κοινοβούλιο τον επόμενο μήνα.
Αυτή η κατάφωρη προσπάθεια επιβολής λογοκρισίας στον διαδικτυακό λόγο είναι βαθιά ανησυχητική. Το κράτος δεν έχει απολύτως καμία δουλειά να τιμωρεί ανθρώπους για λέξεις που «προκαλούν σε άλλους βλάβη», για ένα τόσο υποκειμενικό και επισφαλές κριτήριο που είναι σαφές ότι απαιτεί την ακύρωσή του.
Αυτό το ασαφές κριτήριο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη φίμωση σχεδόν κάθε είδους λόγου που φαίνεται σε κάποιον προσβλητικό, και σίγουρα εμποδίζει την ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών που οδηγεί στην κοινωνική πρόοδο.
Ιδέες όπως η αναγνώριση του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, ο τερματισμός του φυλετικού διαχωρισμού και η νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφύλων θεωρούνταν όλες κάποια στιγμή «βλαβερές» από πολλούς. Αν ο υποκειμενικώς βλαβερός ή ανατρεπτικός λόγος εμποδιστεί, η πρόοδος θα εμποδιστεί και αυτή δραστικά.
Ακόμη, η τιμωρία από το κράτος της εσκεμμένης διάδοσης ψευδούς λόγου είναι βαθιά ενοχλητική. Πρώτα απ’ όλα δεν είναι ένα ζήτημα λευκού-μαύρου το να καθορίσει κανείς τι είναι «αληθές» και τι «ψευδές». Υπάρχουν εκατομμύρια αποχρώσεις του γκρίζου και έντονες διαμάχες ως προς την εγκυρότητα των δεδομένων για αμέτρητα ζητήματα.
Κανένας πολίτης που εκτιμά την ελευθερία δεν πρέπει να θέλει ένα κρατικό Υπουργείο Αλήθειας να προσδιορίζει ποιος λόγος είναι «ψευδής» και να τιμωρεί όσους τον διαδίδουν.
Και όλα αυτά θα εμποδίσουν τη διατύπωση λόγου που αμφισβητεί την καθεστηκυία τάξη ή και το ίδιο το κράτος. Εξάλλου, η ελευθερία του λόγου δεν υπάρχει για να προστατεύει τον δημοφιλή ή τον γενικώς αποδεκτό λόγο, καθώς αυτός λίγη προστασία χρειάζεται.
Αντιθέτως, οι φωνές των αντιφρονούντων και οι πληροφορίες που απειλούν την κεντρική εξουσία είναι αυτές που συντρίβονται υπό την πρόφαση της «προστασίας των ανθρώπων» από τον «επιβλαβή» λόγο.
Οι νέες προσπάθειες του Ηνωμένου Βασιλείου για λογοκρισία δεν αποτελούν εξαίρεση.
«Οι νόμοι αυτοί κατά πάσα πιθανότητα δεν θα συμβάλουν αποφασιστικά στην ασφάλεια των ανθρώπων, ενώ θα περιορίσει σημαντικά την ελευθερία του λόγου στην πράξη, καθώς και θα προκαλέσει φόβο στους ανθρώπους δεν κατανοούν πολύ καλά τον νόμο να λένε αυτά που όντως θέλουν να πουν», δήλωσε ο καθηγητής της νομικής σχολής του πανεπιστημίου της East Anglia, Paul Bernal.
«Αυτό είναι το συμπέρασμα εδώ: η κύρια συνέπεια αυτού του είδους των νόμων θα είναι ο περιορισμός της διατύπωσης θεμιτής κριτικής εναντίον των φορέων της εξουσίας».
Πράγματι αυτό θα συμβεί. Οι Αμερικανοί πρέπει να δούμε το θλιβερό αυτό παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου ως μια προειδοποίηση για τη μοίρα που μας περιμένει αν δεν υπερασπιστούμε με ζήλο τα δικαιώματά μας στην ελευθερία του λόγου.
* Ο Brad Polumbo είναι φιλελεύθερος-συντηρητικός δημοσιογράφος και ανταποκριτής πολιτικής στο Foundation for Economic Education.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 4 Νοεμβρίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
