Του Pierre Lemieux
Για πολλές δεκαετίες μέχρι το 1825, η βρετανική κυβέρνηση απαγόρευε την εξαγωγή κάποιων βιομηχανικών μηχανημάτων προκειμένου να εμποδίσει τους ξένους υφαντουργούς από το να ανταγωνίζονται τους εγχώριους. Επίσης, προσπαθούσε να εμποδίσει τη μετανάστευση στο εξωτερικό ειδικευμένων βιοτεχνών που χρησιμοποιούσαν στην εργασία τους αυτές τις μηχανές (βλ. David J. Jeremy, “Damming the Flood: British Government Efforts to Check the Outflow of Technicians and Machinery, 1780-1843,” Business History Review, 51:1, 1-34.) Απ’ ό,τι φαίνεται δεν έγινε επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας σε αυτό το επεισόδιο, αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Τζο Μπάιντεν δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να τους προσθέσουν στην προστατευτική τους ατζέντα.
Η απαγόρευση των εξαγωγών είναι εξίσου προστατευτική με την παρεμπόδιση των εισαγωγών. (Λογικά όμως, ένας συνεπής συντηρητικός εθνικιστής θα ήθελε να κρατήσει τους «εθνικούς μας πόρους» στη «δική μας» υπηρεσία και θα προτιμούσε τον προστατευτισμό των εξαγωγών από τον προστατευτισμό των εισαγωγών: βλέπε σχετικά το άρθρο μου στο Regulation με τίτλο “Logic, Economics, and Protectionist Nationalists.”) Ακολουθώντας στα βήματα του Τραμπ, ο Μπάιντεν προσπαθεί να εμποδίσει τις εξαγωγές μηχανημάτων προς την Κίνα ακόμη και από ξένες μάλιστα χώρες (Stu Woo and Yang Jie, “China Wants a Chip Machine From the Dutch. The U.S. Said No,” Wall Street Journal, 17 Ιουλίου 2021):
«Κάποια από τα σημαντικότερα μηχανήματα της τεχνολογικής βιομηχανίας κατασκευάζονται δίπλα σε σιτοβολώνες στην Ολλανδία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ προσπαθεί να διασφαλίσει ότι αυτά δεν θα καταλήξουν στην Κίνα. Το Πεκίνο πιέζει την ολλανδική κυβέρνηση να επιτρέψει στις κινεζικές εταιρίες να αγοράσουν το εμβληματικότερο προϊόν της ASML Holding NV: ένα μηχάνημα που λέγεται σύστημα ακραίας υπεριώδους λιθογραφίας που είναι απαραίτητο για την κατασκευή προηγμένων μικροεπεξεργαστών.
Τα μοναδικά αυτά μηχανήματα που ζυγίζουν 180 τόνους, χρησιμοποιούνται από εταιρίες όπως η Intel Corp., η νοτιοκορεατική Samsung Electronics Co., και ο σημαντικότερος προμηθευτής της Apple Inc., η Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. για την κατασκευή μικροτσίπ που χρησιμοποιούνται από τελευταίας γενιάς έξυπνα κινητά και κυψελικό εξοπλισμό 5G, μέχρι υπολογιστές που χρησιμοποιούνται για τεχνητή νοημοσύνη.
Η Κίνα θέλει αυτά τα μηχανήματα που κοστίζουν 150 εκατομμύρια δολάρια για τους εγχώριους κατασκευαστές μικροτσίπ, ώστε ο γίγαντας των κινητών Huawei Technologies Co. και άλλες κινεζικές τεχνολογικές εταιρίες να εξαρτώνται λιγότερο από ξένους προμηθευτές...
Η στάση αυτή είναι κληρονομιά της προεδρίας Τραμπ, που πρώτη εντόπισε την στρατηγική σημασία των μηχανημάτων αυτών και επικοινώνησε σχετικά με Ολλανδούς αξιωματούχους”.
Προκειμένου να κατανοήσουμε τον κόσμο, είναι χρήσιμο να επισημάνουμε τους τρεις παραπλανητικούς όρους στις 12 λέξεις του τίτλου της Wall Street Journal. Αυτό που θέλει να πει ο τίτλος είναι ότι κάποιες κινεζικές εταιρίες (όχι «η Κίνα») θέλουν μηχανήματα από μια ολλανδική εταιρία (όχι «από την Ολλανδία») και ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ (όχι «οι ΗΠΑ») προσπαθεί να εμποδίσει την πώληση τους. Αυτές οι εταιρίες είναι ενώσεις Κινέζων, Ολλανδών και άλλων μετόχων, καθώς και Αμερικανών. Είναι αλήθεια βεβαίως πως η κινεζική κυβέρνηση έχει μεγαλύτερη ισχύ να καθυποτάσσει κινεζικές εταιρίες απ’ ό,τι, τουλάχιστον προς το παρόν, έχει η αμερικανική και η ολλανδική κυβέρνηση να παρενοχλεί κατ’ όνομα ελεύθερες επιχειρήσεις. Οι κινεζικές εταιρίες είναι εντονότερα υπό τον ζυγό της κυβέρνησης απ’ ό,τι οι ολλανδικές ή πι αμερικανικές. Επίσης, είναι αλήθεια ότι η αναγκαία λακωνικότητα ενός ειδησεογραφικού τίτλου μπορεί να δικαιολογεί παρακάμψεις, μολονότι αυτές υποστηρίζουν τη χρήση βεβαρημένου με λογικά σφάλματα λόγου.
Η ιστορία αυτή καταδεικνύει πόσο εσφαλμένη είναι η πεποίθηση πως αν απαγορευτεί σε μια δυτική εταιρία να πουλά εξοπλισμό σε κινεζικές εταιρίες αυτό θα συμβάλει στην προστασία της εθνικής ασφάλειας. Πρώτον, η ανικανότητα της κινεζικής κυβέρνησης και των προστατευόμενών της να παράγει ένα προϊόν αντίστοιχο με αυτό μιας μάλλον άσημης ολλανδικής εταιρίας - η Wall Street Journal αναφέρει ότι οι Κινέζοι κατασκευαστές είναι μια δεκαετία πίσω από τα μηχανήματα της ASML - καταδεικνύει ότι μια σοσιαλιστική οικονομία δεν μπορεί να είναι το ίδιο αποτελεσματική με μια καπιταλιστική. Μέχρι να επωφεληθούν οι κινεζικές εταιρίες από τα μηχανήματα που θα εισαγάγουν, είναι μεγάλη η πιθανότητα οι καπιταλιστές παραγωγοί να συνεχίσουν να βρίσκονται δέκα χρόνια μπροστά.
Δεύτερον, η προσπάθεια καθυπόταξης καπιταλιστικών εταιριών από τις κυβερνήσεις τους κατά το παράδειγμα των αντίστοιχων σοσιαλιστικών, θα φτάσει εν καιρώ να κάνει τις πρώτες τόσο επιχειρηματικά και τεχνολογικά προβληματικές όσο και τις δεύτερες. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Paul Navarro, ο πρώην τσάρος του εμπορίου της κυβέρνησης Τραμπ, αντιτασσόταν στη χρήση επιχειρημάτων εθνικής ασφάλειας εναντίον του ελεύθερου εμπορίου στο έργο του The Policy Game: How Special Interests and Ideologues Are Stealing America (John Wiley & Sons, p. 82) του 1984. Αυτά βεβαίως πριν συμμαχήσει με ειδικά συμφέροντα για να ληστέψει την Αμερική.
Σε κάθε περίπτωση αμφιβολίας πάντως, οι κυβερνήσεις μας οφείλουν να ιεραρχούν υψηλότερα την ελευθερία μας να συναλλασσόμαστε με όποιον θέλει να συναλλαχθεί με μας.
--
Ο Pierre Lemieux είναι οικονομολόγος στο Τμήμα Διοικητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ στο Outaouais.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 19 Ιουλίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
