Γράφουν οι Gavin Brown, Richard Whittle και Stuart Mills*
Αν είχατε επενδύσει 100 λίρες (122 δολάρια) στο κρυπτονόμισμα Luna πριν από έναν μήνα, ίσως να αισθανόσασταν σχετικά σίγουροι ότι είχατε αναλάβει ένα εύλογο ρίσκο. Αλλά η αξία του Luna έκτοτε μειώθηκε δραστικά - τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, αυτές οι 100 λίρες αξίζουν περίπου 4 πέννες (ή 5 σεντς του δολαρίου).
Το Luna δεν ήταν σε καμία περίπτωση το μόνο θύμα αυτή την εβδομάδα όπου τα κρυπτονομίσματα είδαν την αξία τους να μειώνεται κατά 30%. Κάποια έχουν ανακάμψει σε κάποιο βαθμό, αλλά η συνολική απώλεια σεπτά ημερών άνω των 500 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ (410 εκατομμύρια £), προκαλώντας υπαρξιακά ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της αγοράς.
Αυτό το κραχ πυροδοτήθηκε πιθανώς από μια «επίθεση» στο stablecoin Terra (UST), το οποίο υποτίθεται ότι έχει ισοτιμία με το δολάριο ΗΠΑ, αλλά επί του παρόντος ανταλλάσσεται έναντι μόλις 18 σεντς. Το «συντροφικό» της νόμισμα της, το Luna, κατέρρευσε στη συνέχεια.
Μια επίθεση αυτού του είδους είναι εξαιρετικά περίπλοκη και περιλαμβάνει την τοποθέτηση πολλαπλών συναλλαγών στην αγορά των κρυπτονομισμάτων σε μια προσπάθεια να ενεργοποιηθούν συγκεκριμένα αποτελέσματα – τα οποία μπορούν να αποδώσουν στον «επιτιθέμενο» σημαντικά κέρδη.
Σε αυτήν την περίπτωση, αυτές οι συναλλαγές προκάλεσαν την πτώση του Terra, η οποία με τη σειρά της οδήγησε σε πτώση και το “συντροφικό” του νόμισμα Luna. Μόλις αυτό έγινε αντιληπτό προκλήθηκε πανικός ο οποίος με τη σειρά του πυροδότησε αποσύρσεις από την αγορά και περαιτέρω πανικό. Ορισμένα, αλλά όχι όλα τα σταθερά νομίσματα βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην πρόσληψή τους από το κοινό και την εμπιστοσύνη που εμπνέουν – και μόλις αυτά κλονιστούν, μπορούν να σημειωθούν έντονες μειώσεις αξίας.
Το σημαντικότερο είναι ότι οι πρόσφατες μεγάλες μειώσεις αξίας στα κρυπτονομίσματα έθεσαν υπό αμφισβήτηση το πόσο σταθερά είναι όντως τα stablecoins. Εξάλλου, έχουν σχεδιαστεί για να έχουν πρακτικά μηδενική διακύμανση διατηρώντας μια «δέσμευση» έναντι κάποιου άλλου υποκείμενου στοιχείου ενεργητικού.
Ωστόσο, τα φαινόμενα που παρατηρήθηκαν αυτή την εβδομάδα εξαπλώθηκαν σε ολόκληρο τον χώρο των κρυπτονομισμάτων, και δημιούργησαν απώλειες μίας ημέρας ανάλογες, ή και χειρότερες από μια «μαύρη Τετάρτη» για τα κρυπτονομίσματα (τη Μαύρη Τετάρτη του 1992 οι κερδοσκόποι οδήγησαν σε κατάρρευση την αξία της λίρας). Ακόμη και το κορυφαίο stablecoin Tether έχασε τη σταθερή του ισοτιμία, πέφτοντας στα 95 σεντς το δολάριο, καταδεικνύοντας ίσως την ανάγκη για ρύθμιση. Γιατί αν τα stablecoins δεν είναι σταθερά, τότε πού είναι ο ασφαλής χώρος των κρυπτονομισμάτων;
Εμπιστοσύνη προς τα κρυπτονομίσματα
Η αντίδραση των επενδυτών θα κρίνει το μέλλον των κρυπτονομισμάτων. Έχουμε ήδη δει πανικό και απόγνωση, με κάποιους να συγκρίνουν αυτό το κραχ με ένα παραδοσιακό bank run. Όμως, στα bank run, οι πελάτες συνήθως ανησυχούν ότι η τράπεζά τους δεν θα είναι σε θέση να τους δώσει πίσω τα χρήματά τους, και όχι ότι τα χρήματά τους έχουν γίνει άχρηστα.
Μια πιο ακριβής σύγκριση είναι με τα κραχ του χρηματιστηρίου όπου οι επενδυτές ανησυχούν ότι οι μετοχές που κατέχουν μπορεί να χάσουν την αξία τους. Και μέχρι στιγμής, η αντίδραση σε αυτή τη συντριβή των κρυπτονομισμάτων υποδηλώνει ότι ένα μεγάλο τμήμα των κατόχων κρυπτονομισμάτων βλέπει τις επενδύσεις του με παρόμοιο τρόπο.
Παρά την ιστορική αστάθεια των τιμών, υπάρχει μια βασική υπόθεση που παρατηρείται συχνά στη συμπεριφορά των επενδυτών: ότι η τιμή των ενεργητικών θα αυξηθεί και θα συνεχίσει να το κάνει. Σε αυτό το σενάριο ο επενδυτής δεν θέλει να χάσει. Βλέπει το περιουσιακό στοιχείο να αυξάνει την αξία του, το θεωρεί «σίγουρο» και μετά επενδύει.
Ωφελούμενος συχνά από αρχικές επιτυχίες, ο επενδυτής μπορεί στη συνέχεια να βάλει περισσότερα χρήματα. Συνδυάστε το αυτό με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον φόβο να χάσει κανείς «αναπόφευκτα» κέρδη και οι επενδύσεις συνεχίζονται.
Με απλά λόγια, πολλοί θα είναι αυτοί που έχουν επενδύσει σε κρυπτονομίσματα επειδή πίστευαν ότι αυτό θα τους έκανε πλουσιότερους. Αυτή η πεποίθηση αναμφίβολα έχει κλονιστεί.
Ένα άλλο όμως κίνητρο για να επενδύσει κανείς σε κρυπτονομίσματα μπορεί να είναι η πίστη στον επαναστατικό τους χαρακτήρα, η ιδέα ότι τα κρυπτονομίσματα θα αντικαταστήσουν τελικά τις παραδοσιακές μορφές χρηματοοικονομικής συναλλαγής.
Για αυτούς τους επενδυτές, η οποιαδήποτε αύξηση της αξίας ενός κρυπτονομίσματος είναι μια απόδειξη της αυξανόμενης ισχύος των κρυπτονομισμάτων έναντι του παραδοσιακού χρήματος. Αντιστοίχως όμως, μια σημαντική πτώση στην αξία των κρυπτονομισμάτων δεν είναι απλώς μια νομισματική απώλεια, αλλά ιδεολογική.
Ταυτόχρονα όμως, αυτή η ιδεολογική στάση δημιουργεί μια ομάδα επενδυτών που είναι πολύ λιγότερο πιθανό να πουλήσει ενόψει μιας απότομης πτώσης. Και είναι αυτή η ομάδα που μπορεί ακόμη να προσφέρει ελπίδα στον κλάδο των κρυπτονομισμάτων.
Σε καθιερωμένα χρηματιστηριακά κραχ, μιλάμε για επιστροφή στη «θεμελιώδη αξία». Η θεμελιώδης αξία των κρυπτονομισμάτων θεωρείται συχνά μηδενική. Ωστόσο, ίσως υπάρχει τουλάχιστον μια κάποια θεμελιώδης αξία που βασίζεται στην πίστη. Το μέγεθος της δεξαμενής επενδυτών που κατέχουν κρυπτονομίσματα επειδή πιστεύουν στο μακροπρόθεσμο μέλλον τους και η υπόσχεση για ένα νέο χρήμα, μπορεί να καθορίσει αυτή τη θεμελιώδη αξία των κρυπτονομισμάτων.
Πράγματι, αν θεωρήσουμε τους επενδυτές κρυπτονομισμάτων ως διαφορετικές ομάδες με διαφορετικά κίνητρα, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις συμπεριφορές που βλέπουμε. Οι επενδυτές μπορούν ίσως να παρηγορηθούν από το γεγονός ότι μπορεί ήδη να έχουμε δει τα χειρότερα από αυτό το κραχ και ότι να έρχονται καλύτερες στιγμές. Αλλά όπως θα σας πει ο οποιοσδήποτε οικονομικός σύμβουλος, στα κρυπτονομίσματα, όπως και σε οποιαδήποτε άλλη αγορά, τίποτα δεν είναι εγγυημένο.
*Ο Gavin Brown είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ. Ο Richard Whittle είναι Συνεργάτης Πολιτικής CAPE στο UCL. Ο Stuart Mills είναι Μέλος της Επιστήμης Συμπεριφοράς στο London School of Economics and Political Science.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 16 Μαϊου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του CapX.co και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
