*Δίκτυο Epicenter
Η παρακάτω μελέτη αναλύει το πώς η υπερβολική φορολογία και οι υπερβολικοί κανονισμοί επιδεινώνουν τις πληθωριστικές πιέσεις σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Ως αποτέλεσμα μιας βαριάς κρατικής παρέμβασης, οι Ευρωπαίοι πολίτες αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος διαβίωσης, το οποίο έχει ήδη επιδεινωθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη χαλαρή νομισματική πολιτική. Μεταξύ άλλων, έχει επιβληθεί σημαντικό επιπλέον κόστος στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις στα πεδία της ενέργειας, της στέγασης, του τρόπου ζωής, των τηλεπικοινωνιών και των φαρμάκων. Κάποιες παρεμβάσεις μπορεί να δικαιολογούνται, αλλά σε πολλές περιπτώσεις τα οφέλη είναι είτε ασήμαντα, είτε άκρως υποθετικά.
Η κρίση του κόστους ζωής επηρεάζει περισσότερο τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα, επειδή μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους δαπανάται σε καθημερινά προϊόντα. Η μελέτη αυτή υπογραμμίζει τις μορφές εξοικονόμησης από τις οποίες θα μπορούσαν να επωφεληθούν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές εάν οι κυβερνήσεις αποφάσιζαν να εφαρμόσουν φιλελεύθερες πολιτικές ρυθμιστικών και φορολογικών μεταρρυθμίσεων που θα μετρίαζαν την πληθωριστική πίεση που υφίστανται οι Ευρωπαίοι.
Τομείς που διατήρησαν ένα ισχυρό επίπεδο ανταγωνισμού κατάφεραν να μειώσουν το πραγματικό κόστος εν μέσω της κρίσης του κόστους ζωής. Οι μη παραγωγικοί τομείς θα πρέπει να αναπαράγουν αυτά τα επιτυχημένα ρυθμιστικά περιβάλλοντα για να μετριάσουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Οι τομείς της στέγασης, των μεταφορών, της ενέργειας και του τρόπου ζωής επιβαρύνονται ιδιαίτερα από τους υψηλούς φόρους και τις κρατικές παρεμβάσεις. Η ενθάρρυνση του ανταγωνισμού και η μείωση των φόρων σε αυτούς τους τομείς θα παρείχε άμεση βοήθεια σε δεκάδες εκατομμύρια νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν προβλήματα σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το ενεργειακό κόστος αποτελεί ένα μεγάλο και αυξανόμενο ποσοστό των δαπανών των νοικοκυριών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι Γερμανοί, και οι Ευρωπαίοι ευρύτερα, αντιμετωπίζουν υψηλότερες τιμές ενέργειας ως αποτέλεσμα του υποχρεωτικού τερματισμού λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών. Για να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά που αγωνίζονται να ανταποκριθούν οικονομικά στα υπόλοιπα έξοδά τους μετά την τακτοποίηση των λογαριασμών ενέργειας, οι κυβερνήσεις πρέπει να διερευνήσουν τρόπους μείωσης της έμμεσης φορολογίας και χαλάρωσης των κανονισμών που επιβάλλονται στους προμηθευτές.
Στον τομέα της στέγασης, απαιτούνται τολμηρές μεταρρυθμίσεις στις χρήσεις γης και αναθεώρηση της διαδικασίας αδειών πολεοδομίας. Η ταχύτερη επεξεργασία των αδειών, σε συνδυασμό με την αύξηση της διαθεσιμότητας γης για ανάπτυξη, θα επιτρέψει και θα δώσει κίνητρα στους κατασκευαστές να ενισχύσουν την προσφορά κατοικιών σε περιοχές με υψηλή ζήτηση. Η αυξημένη προσφορά θα μειώσει το κόστος, κάτι που θα ωφελήσει ιδιαίτερα τους ενοικιαστές με χαμηλό εισόδημα.
Η μείωση του κόστους μεταφοράς είναι ένας άλλος βασικός τομέας που παρουσιάζει δυνατότητες απελευθέρωσης μεταρρυθμίσεων. Για παράδειγμα, οι Ιταλοί πληρώνουν περισσότερα για τις μεταφορές, ιδιαίτερα τις σιδηροδρομικές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, λόγω έλλειψης ανταγωνισμού, καθώς το 80% των εταιρειών μεταφορών ανήκουν στο δημόσιο ή ελέγχονται από αυτό στην Ιταλία. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στην εξάλειψη των στρεβλώσεων της αγοράς που καταπνίγουν την καινοτομία, την παραγωγικότητα και τον ανταγωνισμό μεταξύ των διαφορετικών μορφών μεταφοράς καθώς και μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών.
Οι έμμεσοι φόροι στον τομέα του τρόπου ζωής αυξάνουν τις τιμές στα ράφια και επιδεινώνουν την κατανομή του πλούτου. Αυτοί οι «φόροι αμαρτίας» χρεώνονται επιπλέον του ΦΠΑ, οδηγώντας έτσι σε υψηλές τιμές καταναλωτή, όπου οι αρχικές τιμές των προϊόντων είναι συχνά χαμηλότερες από τους φόρους που χρεώνονται σε αυτά. Για παράδειγμα, οι φόροι στο αλκοόλ στη Ρουμανία μπορούν να φτάσουν το 56% της τιμής του προϊόντος στο ράφι. Στην πραγματικότητα, αυτοί οι φόροι, οι οποίοι έχουν φθίνοντα χαρακτήρα, επηρεάζουν δυσανάλογα τους καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος αυξάνοντας χωρίς λόγο τις ημερήσιες δαπάνες.
Κατεβάστε και διαβάστε το πλήρες κείμενο της μελέτης στα αγγλικά εδώ.
--
*Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πληροφόρησης Πολιτικής EPICENTER, είναι μια ανεξάρτητη πρωτοβουλία δέκα κορυφαίων ομάδων σκέψης από όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών. Επιδίωξή του είναι να εμπλουτίζει τη συζήτηση για την ευρωπαϊκή πολιτική και να προωθεί τις αρχές μιας ελεύθερης κοινωνίας αξιοποιώντας την τεχνογνωσία των μελών του.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά την 1η Φεβρουαρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του δικτύου EPICENTER και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
