Του Clark Neily
Πριν από έναν χρόνο, ο George Floyd δολοφονήθηκε από ένοπλα όργανα του κράτους. Ο εργοδότης τους, η αστυνομία της Μινεάπολης, αρχικά απέδωσε τον θάνατο του Φλόυντ σε “ιατρικό περιστατικό” για το οποίο οι αστυνομικοί τον μετέφεραν στο νοσοκομείο. Καθώς όμως η 17χρονη Darnella Frazier αποτύπωσε το φρικτό αυτό περιστατικό σε βίντεο - και ίσως μόνο για τον λόγο αυτό - ξέρουμε τι πραγματικά συνέβη: ο Τζωρτζ Φλόυντ βρισκόταν υπό κατάσταση βίαιης ασφυξίας για σχεδόν δέκα λεπτά ενώ φώναζε τη μητέρα του, και οι περαστικοί παρακαλούσαν να παρέμβουν.
Το πιο αξιοσημείωτο σε αυτή την τραγωδία δεν είναι η κατάφωρη κατάχρηση εξουσίας, αλλά το γεγονός ότι ένας από τους αστυνομικούς, κλήθηκε όντως να λογοδοτήσει. Και μετά από έναν χρόνο οργισμένων και συχνά βίαιων διαδηλώσεων, αυτό παραμένει το βασικό ζήτημα σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας στην Αμερική: η λογοδοσία.
Όπως επανειλημμένα έχουν εξηγήσει οι ερευνητές του Cato, καθώς και άλλοι, οι αστυνομικοί δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους αποτελεσματικά χωρίς την εμπιστοσύνη και την στήριξη των κοινοτήτων που υπηρετούν. Η εμπιστοσύνη όμως του κοινού έναντι της αστυνομίας, βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και αυτό υπονομεύει έντονα τη δυνατότητα των αστυνομικών να επιτελέσουν το σημαντικότερο μέρος της δουλειάς τους, που δεν είναι η επίδοση οδικών κλήσεων, η επίλυση οικογενειακών διαφορών ή οι συλλήψεις για μικροπαραβάσεις όπως η κατοχή μικροποσοτήτων ναρκωτικών, αλλά το να κρατούν τις γειτονιές ασφαλείς έναντι της βίας και των κλοπών.
Γιατί είναι τόσο χαμηλή η εμπιστοσύνη του κοινού; Χωρίς αμφιβολία υπάρχουν πολλοί λόγοι, όπως η υπερποινικοποίηση, οι φυλετικές διακρίσεις στην επιβολή του νόμου και η χρήση των αστυνομικών για την συγκέντρωση εσόδων μέσω προστίμων, τελών και κατασχέσεων. Η πιο διαβρωτική όμως δυναμική, είναι η ευρέως διαδεδομένη - και απολύτως ακριβής – εικόνα, ότι οι αστυνομικοί αντί να διέπονται από πολύ υψηλά πρότυπα λογοδοσίας, στην πραγματικότητα αυτά τα επίπεδα είναι πολύ χαμηλά. Και ποιο είναι το θεμέλιο αυτής της πολιτικής της σχεδόν μηδενικής λογοδοσίας για τους αστυνομικούς; Το δικαστικό δόγμα της υπό προϋποθέσεις ασυλίας (qualified immunity).
Όπως εξηγήσαμε, όταν το Cato ξεκίνησε την εκστρατεία του για την εξάλειψη της υπό προϋποθέσεις ασυλίας πριν από περισσότερα από τρία χρόνια, το δόγμα αυτό είναι παράνομο και όχι μόνο αποθαρρύνει την υποβολή μηνύσεων για παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών που υπό άλλες συνθήκες θα ευσταθούσαν, αλλά συστηματικά επιτρέπει σε αστυνομικούς που παραβιάζουν δικαιώματα πολιτών, να αποφεύγουν τη λογοδοσία ακόμη και για τις πιο κατάφωρες πράξεις κατάχρησης εξουσίας, όπως την κλοπή χρημάτων κατά την εκτέλεση ενός εντάλματος έρευνας, τη βίαιη επίθεση στο καταγγέλλον θύμα ενός περιστατικού οικογενειακής βίας σε μια δημόσια πισίνα, και τον πυροβολισμό ενός δεκάχρονου αγοριού στο πίσω μέρος του ποδιού, κατά τον αμελή πυροβολισμό εναντίον ενός οικογενειακού σκύλου που δεν αποτελούσε απειλή.
Είναι απίστευτο το γεγονός ότι το Ανώτατο δικαστήριο ενέκρινε τις αποφάσεις των χαμηλότερων δικαστηρίων σε όλες αυτές - και σε πολλές άλλες εξίσου κατάφωρες - υποθέσεις τον προηγούμενο Ιούνιο, λιγότερο από ένα μήνα μετά την αστυνομική δολοφονία του Τζωρτζ Φλόυντ μέρα-μεσημέρι στους δρόμους της Μινεάπολης. Το μήνυμα ήταν σαφές: Μην προσβλέπετε στο Ανώτατο Δικαστήριο για να καθαρίζει τη ζημιά που έκανε με την ασύνετη επιδρομή του στη δικαστική νομοθέτηση.
Προς τιμήν του, το Κογκρέσο φαίνεται να έχει λάβει το μήνυμα αυτό και έχει δημόσια δεσμευτεί να ψηφίσει κάποιου είδους νομοθεσία στο ομοσπονδιακό επίπεδο για τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας. Παρ? όλα αυτά, βρισκόμαστε στην πρώτη επέτειο του θανάτου του Τζωρτζ Φλόυντ και ακόμη το Κογκρέσο δεν έχει κάνει τίποτα. Όσο κι αν αυτό εξοργίζει όμως, παραμένει καλύτερο από τη συνήθη εναλλακτική της αποφυγής των δύσκολων ζητημάτων μέσω της ψήφισης ενός κατά βάση άχρηστου καλαθιού επιφανειακών μέτρων, που παρουσιάζονται ως μεταρρυθμίσεις.
Όχι όμως αυτή τη φορά. Τώρα υπάρχει μια άνευ προηγουμένου σύγκλιση πολιτικών, ακτιβιστών και στοχαστών από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, που κατανοούν ότι η λογοδοσία είναι το κλειδί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κοινού στην αστυνομία και ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική λογοδοσία χωρίς την κατάργηση - ή έστω την ουσιαστική μεταρρύθμιση - της παράνομης ασπίδας της υπό όρους ασυλίας.
Φυσικά, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα σήμερα για να φέρουμε τον Τζωρτζ Φλόυντ πίσω στη ζωή. Αυτό όμως που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε είναι οτιδήποτε περνά από το χέρι μας, για να εκδιώξουμε τους εναπομείναντες Derek Chauvin από τις τάξης της αστυνομίας και να διασφαλίσουμε ότι για την παραβίαση του κάθε δικαιώματος - του κάθε δικαιώματος - θα υπάρχει αντιμετώπιση. Ποτέ δεν είχαμε μια καλύτερη ευκαιρία να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη του κοινού στην αστυνομία διασφαλίζοντας μια συνεπή, ουσιαστική και δίκαιη λογοδοσία. Θα πρέπει να ντρεπόμαστε, αν χαραμίσουμε αυτή την ευκαιρία. #EndQualifiedImmunity
--
Ο Clark Neily είναι αντιπρόεδρος του Cato Institute για θέματα ποινικής δικαιοσύνης.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 25 Μαΐου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
