Του Sam Dumitriu
Η δουλειά της Ευρωπαίας Επιτρόπου για τον Ανταγωνισμό Margrethe Vestager δεν είναι να επιλέγει νικητές. Στην πραγματικότητα, είναι ακριβώς το αντίθετο - καθήκον της είναι να εφαρμόζει τους κανόνες της Ε.Ε. που αφορούν τις κρατικές ενίσχυσης. Επιβάλλοντας στη Google όμως ένα πρόστιμο-ρεκόρ ύψους 4,3 δισ. ευρώ κάνει αυτό ακριβώς.
Ο ανταγωνισμός δεν αφορά μόνο προϊόντα (π.χ. την Coca Cola και την Pepsi) αλλά και επιχειρηματικά μοντέλα. Μπορεί ο ανταγωνισμός του πρώτου είδους να παρουσιάζεται εκτενέστερα στα εγχειρίδια, αλλά ο δεύτερος είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο σημαντικός.
Πάρτε για παράδειγμα το Spotify και τον προκάτοχο του Apple Music. Το iTunes είναι ο κύριος παίκτης σε ό,τι αφορά την αγορά κατεβάσματος μουσικής πριν να το διαταράξει η υπηρεσία του Spotify που προσφέρει απεριόριστο streaming. Και τα δύο μοντέλα δοκιμάστηκαν στην αγορά και στο τέλος η Apple υιοθέτησε το μοντέλο streaming του Spotify.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με το να στοχοποιεί το Android ευνοεί τις αυστηρώς ελεγχόμενες, κάθετα ενσωματωμένες πλατφόρμες όπως το iOS, έναντι των πιο ανοιχτών και προσαρμόσιμων, όπως το Android.
Το “πρόβλημα” με την Google
Το επιχείρημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βασίζεται στην ιδέα ότι η Google χρησιμοποιεί το Android, το λειτουργικό της σύστημα κινητών συσκευών, για να περιορίσει τον ανταγωνισμό. Υποστηρίζουν ότι το να απαιτούν από τους κατασκευαστές που θέλουν να προεγκαταστήσουν το κατάστημα Google Play (απαραίτητο για τους χρήστες Android) να προεγκαταστήσουν επίσης το Google Chrome και το Google Search δημιουργεί μια κατάσταση κλειδώματος που υποστηρίζει την έντονα επικερδή διαφημιστική τους επιχείρηση.
Ας βάλουμε στην άκρη το γεγονός ότι η ΕΕ δεν κατέταξε την Apple ως ανταγωνιστή του Android επειδή οι χρήστες χάνουν τα δεδομένα, τις επαφές και τις φωτογραφίες τους όταν μετακινούνται στο iOS από το Android, παραγνωρίζοντας την απλή εφαρμογή Move to iOS στα Android.
Ας αγνοήσουμε επίσης το γεγονός ότι η εγκατάσταση ενός εναλλακτικού φυλλομετρητή στο Android είναι εύκολη - εξάλλου, πάνω από 100 εκατομμύρια χρήστες έχουν ήδη εγκαταστήσει το Firefox Mobile. Φυσικά η Google χρησιμοποιεί το Android για να υποστηρίξει την ευρύτερη διαφημιστική της επιχείρηση. Αυτό ακριβώς τις επιτρέπει να προσφέρει το Android δωρεάν στους κατασκευαστές. Οι καταναλωτές έχουν επωφεληθεί τρομερά από αυτή την απόφαση, η οποία εξάλειψε επίσης ένα τεράστιο εμπόδιο εισόδου για τους κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων.
Πριν εμφανιστεί το ανοιχτού λογισμικού Android, οι κατασκευαστές κινητών είχαν δύο επιλογές: μπορούσαν να κατασκευάσουν το δικό τους λειτουργικό σύστημα επωμιζόμενοι μεγάλο κόστος, ή να αγοράσουν κάποιο άλλο. Η Google το άλλαξε αυτό. Παραχωρώντας δωρεάν το Android, μείωσε μαζικά το κόστος των έξυπνων κινητών. Σήμερα μπορεί κανείς να αγοράσει ένα καινούριο έξυπνο τηλέφωνο για κάτω από 50 λίρες.
Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιορίσει τη δυνατότητα της Google να προωθεί τα άλλα της προϊόντα μέσω του Android, αυτό θα μπορούσε να σημάνει τη συντριβή αυτού του χαμηλού κόστους τμήματος της αγοράς.
Παραχωρώντας το ανοιχτού λογισμικού Android, η Google επέτρεψε στους κατασκευαστές και τους καταναλωτές να προσαρμόσουν τα προϊόντα τους στο βαθμό που εκείνοι επιθυμούν. Οι εταιρείες μπορούν μάλιστα να πάρουν το Android και να δημιουργήσουν τα δικά τους συμπληρωματικά λειτουργικά συστήματα. Για παράδειγμα, η δημοφιλής ταμπλέτα της Amazon, Fire έχει το Fire OS, μια προσαρμοσμένη μορφή του Android.
Το λογικό σφάλμα της νιρβάνας
Ο ειδικός για θέματα ανταγωνισμού Geoff Manne υποστηρίζει πώς το πρόβλημα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ότι περιπίπτει στο λογικό σφάλμα της νιρβάνας. Συγκρίνουν τον ακατάστατο, περίπλοκο πραγματικό κόσμο με μια απλοποιημένη, εξιδανικευμένη εναλλακτική και το χρησιμοποιούν αυτό για να δικαιολογήσουν την παρέμβαση.
Η Επιτροπή φαντάζεται έναν κόσμο όπου η Google θα συνεχίσει να επενδύει στο Android, θα συνεχίσει να το προσφέρει δωρεάν στους προγραμματιστές, αλλά δεν θα το χρησιμοποιεί για να προωθεί το Search ή το Chrome. Νομίζουν ότι η Google βγάζει αρκετά χρήματα από τα δεδομένα και το Google Play ώστε να δικαιολογείται αυτή τους η απόφαση.
Στην πραγματικότητα, οι επιλογές της Google είναι είτε να χρεώνει τους κατασκευαστές για τη χρήση του Android, είτε να μετακινηθεί σε ένα κάθετα ενσωματωμένο μοντέλο κατά το πρότυπο της Apple, είτε να σταματήσει να επενδύει στο Android.
Βεβαίως, υπάρχουν κάποια πλεονεκτήματα στις κλειστές πλατφόρμες. Είναι καλύτερες στην αναβάθμιση της ασφάλειας και την προώθηση νέων χαρακτηριστικών. Ως χρήστης του iPhone, προσωπικά προτιμώ το σχετικά κλειστό iOS της Apple από το ανοιχτό Android της Google. Η Apple μάλιστα έχει τη μερίδα του λέοντα από τα κέρδη των έξυπνων τηλεφώνων.
Η επιβολή όμως προστίμου στην Google άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού προς όφελος των αυστά ελεγχόμενων επιχειρησιακών μοντέλων κατά το πρότυπο του iPhone. Αυτό είναι λάθος. Αυτός που πρέπει να αποφασίζει ποιο μοντέλο είναι το καλύτερο είναι ο ανταγωνισμός της αγοράς και όχι η Επιτροπή.
--
Ο Sam Dumitriu είναι συντάκτης του CapX.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 20 Ιουλίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
