Σε έναν κόσμο γεμάτο ανοησία, μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς. Κι όμως, ένας ακτιβιστής της ομάδας που ηγήθηκε της βίαιης επίθεσης στα κεντρικά γραφεία της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών πέρυσι, το πέτυχε αυτό με ένα tweet που κυκλοφόρησε ευρέως. Το tweet αυτό, το οποίο έχει συγκεντρώσει επτά εκατομμύρια προβολές, επιμένει: «Ένας καλός νόμος της ιστορίας λέει πως αν ποτέ βρεθείτε να αντιτίθεστε σε ένα φοιτητικό κίνημα ενώ συμπαρίστασθε με την άρχουσα τάξη, τότε κάνετε λάθος. Κάθε φορά. Σε κάθε εποχή. Ανεξαρτήτως ζητήματος».
Είναι εντυπωσιακό να βλέπει κανείς να κυκλοφορεί αυτό το συναίσθημα σε μια εποχή που φοιτητικοί όχλοι μασκοφόρων επιτίθενται σε συνομηλίκους τους, εκτοξεύουν αντισημιτικό βιτριόλι και φωνάζουν συνθήματα που ζητούν γενοκτονία. Όμως, δεδομένου ότι αυτός ο δήθεν βαθύς στοχασμός έχει κερδίσει κατά κάποιο τρόπο δημοφιλία, ας αξιολογήσουμε μερικά από τα «φοιτητικά κινήματα» που υπήρξαν πηγή (κυρίως αυταρχικής) δυστυχίας, χάους και δολοφονιών ανά τα χρόνια. Σε κάθε εποχή. Και ανεξαρτήτως ζητήματος.
Υπήρξε το φοιτητικό κίνημα που βοήθησε στην εγκαθίδρυση του καταπιεστικού καθεστώτος του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα. Το 1957, η Επαναστατική Διεύθυνση, μια οργάνωση υπέρ της εξέγερσης που προσέλκυσε μεγάλο αριθμό φοιτητών, εξαπέλυσε μια αιματηρή επίθεση στην προεδρική κατοικία κατά την οποία σκοτώθηκαν δεκάδες. Οι μαθητές χρησίμευσαν ως η πρωτοπορία του καθεστώτος του Κάστρο, καθώς αυτό απρόκλητα συνελάμβανε, βασάνιζε, επανεκπαίδευε και δολοφονούσε όσους θεωρούσε υπόπτους.
Υπήρξε το, επηρεασμένο από τον μαρξισμό, ιρανικό φοιτητικό κίνημα που βοήθησε να έρθει ο Αγιατολάχ Χομεϊνί στην εξουσία, κατέλαβε και έπιασε ομήρους στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη και τροφοδότησε την άνοδο του θρησκευτικού φανατισμού. Κατά τρόπο ειρωνικό για τους φοιτητές, μια από τις πρώτες ενέργειες του Χομεϊνί ήταν να «ισλαμοποιήσει» τα πανεπιστήμια στο πλαίσιο μιας Πολιτιστικής Επανάστασης, η οποία περιελάμβανε την εκκαθάριση μαρξιστικών και κοσμικών βιβλίων καθώς και καθηγητών.
Υπήρξαν οι Κόκκινοι Φρουροί του Μάο Τσε Τουνγκ, η με φοιτητική ηγεσία παραστρατιωτική οργάνωση που έδρασε έντονα στην Πολιτιστική Επανάσταση της Κίνας, και βοήθησε να συλληφθούν, να δεχθούν επιθέσεις, να φυλακιστούν και να δολοφονηθούν εκατομμύρια «αντεπαναστάτες». Οι παθιασμένοι αυτοί φοιτητές βοήθησαν στην εκκαθάριση των αντιπάλων του Μάο, ενώ απαιτούσαν τυφλή υποταγή από μικροεπαγγελματίες, εκπαιδευτικούς, επιστήμονες και μορφωμένους επαγγελματίες – τους οποίους βολικά απέρριπταν χαρακτηρίζοντάς τους μέλη της «άρχουσας τάξης».
Υπήρξε ο Daniel Cohn-Bendit («ο κόκκινος Ντάνι») και η εξέγερση των Γάλλων φοιτητών τον Μάιο του 1968, που ήγειρε δικαιολογημένες ανησυχίες για ενδεχόμενο εμφύλιο πόλεμο. Η εξέγερση οδήγησε σε οδομαχίες στο Παρίσι, την υποχώρηση του Γάλλου προέδρου Charles de Gaulle στη Δυτική Γερμανία σε μια συγκυρία που στιγμιαία φαινόταν ότι οι υποστηρικτές της Σοβιετικής Ένωσης θα ανέτρεπαν τη δημοκρατική κυβέρνηση της Γαλλίας, και στην τελική διάλυση της Εθνοσυνέλευσης από τον de Gaulle.
Στη συνέχεια, φυσικά, υπήρξαν και οι φοιτητές απεργίες στις ΗΠΑ της δεκαετίας του 1960. Ενώ ο εκφοβισμός των επικεφαλής των πανεπιστημίων, οι καταλήψεις κτιρίων, η βία και η επαναστατική γυμναστική έχουν κατά κάποιο τρόπο αποκτήσει μια ρομαντική χροιά, η θεσμική καταστροφή που προκάλεσαν αυτοί οι διαδηλωτές αποτυπώνεται ίσως καλύτερα με επιστολή του Mark Rudd προς τον πρόεδρο του Κολούμπια το 1968: «Ψηλά τα χέρια κα**λη-, πρόκειται για ληστεία».
Θα μπορούσα να συνεχίσω, αλλά πιάνετε το νόημα. Το άσχημο αυτό ιστορικό γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακό δεδομένου ότι τα φοιτητικά κινήματα είναι ένα σχετικά σύγχρονο φαινόμενο. Υπό το πρίσμα όλων αυτών, πώς μπορεί κανείς να διακηρύττει με έναν τόσο μη ειρωνικό τρόπο την καθολική ορθότητα των φοιτητικών κινημάτων; Λοιπόν, πρώτα απ’ όλα, πολύ σπάνια θυμόμαστε αυτές τις ιστορίες. Σε τελική ανάλυση, όσο λάθος κι αν είναι, είναι φυσικό να αντιμετωπίζουμε την παθιασμένη νεολαία ως ακίνδυνη -ακόμα κι αν το ιστορικό της λέει το αντίθετο.
Αλλά αν δούμε το παρελθόν είναι αρκετά σαφές ότι οι σημερινοί νταήδες των πανεπιστημιουπόλεων δεν βρίσκονται σε καλή παρέα ιστορικά.
*Ο Frederick M. Hess είναι διακεκριμένο στέλεχος και διευθυντής Μελετών Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο American Enterprise Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 24 Απριλίου 2024 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
