Στις πιο δαπανηρές εκλογές στην αμερικανική ιστορία, οι Ρεπουμπλικάνοι ανέτρεψαν την κυριαρχία της Γερουσίας, αύξησαν πιθανότατα την επιρροή τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων και επανέφεραν τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Το λεγόμενο «κόκκινο κύμα» που αναμενόταν να χτυπήσει τις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 ήρθε δύο χρόνια αργότερα και το κίνημα MAGA είναι πλέον η κυρίαρχη δύναμη στην αμερικανική πολιτική.
Ο Τραμπ έχει μια άνευ προηγουμένου εντολή να αναδιαμορφώσει τη ζωή και την πολιτική της Αμερικής και είναι ο πρώτος Ρεπουμπλικανός που κερδίζει τη λαϊκή ψήφο από το 2004. Σκοπεύει να είναι ένας ακτιβιστής και μετασχηματιστικός πρόεδρος. Τώρα οι Αμερικανοί και ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει να προετοιμαστούν για τις παγκόσμιες επιπτώσεις στην Ουκρανία, τη Ρωσία, την Κίνα, το Ισραήλ και το Ιράν.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, περισσότεροι από 71 εκατομμύρια οπαδοί του Τραμπ παρέμειναν πιστοί στο κίνημα MAGA παρά τις ποινικές καταδίκες και τις παραπομπές του, τη ρητορική μίσους και τα ψέματα.
Ο Τραμπ κέρδισε την προεδρία με τη βοήθεια των ψηφοφόρων της εργατικής και μεσαίας τάξης, στο ζωτικό κέντρο του πολιτικού φάσματος, περιφρονώντας ανοιχτά το πολίτικο κατεστημένο.
Αδύναμο κέντρο
Τι σημαίνει η επιστροφή του Τραμπ για τον δικό του εθνικιστικό αυταρχισμό;
Η νίκη του Τραμπ δείχνει πόσο αδύναμο και άτονο έχει γίνει το κέντρο σε σύγκριση με την έξαρση του εξτρεμισμού. Η σιωπηλή πλειοψηφία που κάποτε συσπειρωνόταν για να υποστηρίξει τη λαϊκή ατζέντα του Ρόναλντ Ρίγκαν, για παράδειγμα, είναι τώρα μια φαινομενικά ανήθικη πλειοψηφία που αδιαφορεί για τα κακουργήματα του Τραμπ και το αποκαλυπτικό όραμά του για τη χώρα.
Είναι πλέον σαφές ότι το κέντρο των αναποφάσιστων είναι μικρότερο από ποτέ. Οι ψηφοφόροι της Αριστεράς απογοητεύτηκαν από την υποστήριξη της Κάμαλα Χάρις στην κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Ισραήλ. Ορισμένοι σκόπευαν να μην ψηφίσουν ή να ψηφίσουν υποψηφίους άλλων μικρότερων κομμάτων.
Επιπλέον, οι Ρεπουμπλικανοί φλερτάρουν εδώ και χρόνια με τους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης και των διάφορων μειονοτήτων, και τα μηνύματά τους αποδίδουν. Ακόμα και μικροί αριθμοί μαύρων και λατινοαμερικάνων ψηφοφόρων προσθέτουν πραγματικά κέρδη.
«Κάντε τον εξτρεμισμό μεγάλο ξανά»
Η «μηχανή» των Ρεπουμπλικάνων έχει κατανοήσει μια βασική αλήθεια: τα κόμματα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν το κέντρο βάρους τους με τη μετατόπιση του «παραθύρου του Overton», το οποίο υποστηρίζει ότι το κέντρο δεν είναι σταθερό για πάντα - είναι απλώς ένας μετρητής των νέων άκρων.
Μετά από μια δεκαετία αναταραχής που τροφοδοτήθηκε από τον Τραμπ, η ενσωμάτωση του εξτρεμισμού έχει γίνει αποδεδειγμένη συνταγή για τη νίκη στις εκλογές. Το βασικό ερώτημα που ανέδειξε η αναμέτρηση Τραμπ-Χάρις ήταν: Μπορεί ο προσεκτικός κεντρισμός να νικήσει τον παρανοϊκό λαϊκισμό;
Στην Αμερική του 2024, δεν θα μπορούσε.
Μετά το 1945, το κέντρο περιλάμβανε τον τεράστιο αριθμό ψηφοφόρων που απέρριψαν τον κομμουνισμό και τον φασισμό, ενώ αγκάλιασαν το κράτος πρόνοιας και τον καπιταλισμό της πλήρους απασχόλησης.
Αυτός ο μεσαίος «ή τρίτος δρόμος» - που επιδίωξαν πολιτικοί όπως ο Τόνι Μπλερ ή ο Μπαράκ Ομπάμα - κέρδιζε τις εκλογές. Αλλά σήμερα, το κέντρο έχει επισκιαστεί από την αφοσίωση σε έναν χαρισματικό ηγέτη.
Όταν τα άκρα παύουν να αποτελούν κόκκινες γραμμές, τα λογικά κόμματα μπορούν μόνο κατά διαστήματα να κερδίσουν. Αυτό σημαίνει ότι τα εξτρεμιστικά κινήματα γίνονται όλο και πιο ισχυρά. Το τι θα συμβεί σε τέσσερα χρόνια δεν το ξέρει κανείς. Αλλά ακόμη και μετά την αποχώρηση του, ο Τραμπ θα ζει ψηλά στο συντηρητικό Πάνθεον, έχοντας αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη εκτίμηση μεταξύ των υποστηρικτών του από αυτή του Ρίγκαν ή του Μπάρι Γκολντγουότερ, του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή που υπήρξε σημαιοφόρος των συντηρητικών για μια ολόκληρη γενιά.
Αρνητική ψήφος
Οι αμερικανικές εκλογές στράφηκαν στην αρνητική ψήφο. Το μόνο πραγματικό ερώτημα ήταν ποιανού ο φόβος θα υπερίσχυε;
Οι Δημοκρατικοί φοβόντουσαν για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών. Οι Ρεπουμπλικάνοι φοβόντουσαν τα όσα υποστηρίζουν οι θεωρίες συνωμοσίας γύρω από το μεταναστευτικό, όπως η θεωρία της «μεγάλης αντικατάστασης».
Οι Ρεπουμπλικάνοι κατάφεραν να μετατρέψουν την ασφάλεια των συνόρων σε θέμα που άπτεται της σύγκρουσης των πολιτισμών, και αναμφίβολα θα αναδυθεί ακόμη πιο ψηλά στις μελλοντικές εκλογές. Το Gallup έδειξε ότι το 55% των Αμερικανών επιθυμεί τώρα τη δραστική μείωση των επιπέδων μετανάστευσης, μια σημαντική αύξηση από το 41% μόλις πέρυσι.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι οι μόνες. Αυτό που ξεκίνησε ως οργή για τους Σύρους πρόσφυγες στη Γερμανία έχει μετατραπεί σε μια τεράστια αντιμεταναστευτική αντίδραση σε όλη την Ευρώπη. Το αντιμεταναστευτικό συναίσθημα αυξάνεται και στον Καναδά, παρά το γεγονός ότι είναι ένα από τα πιο φιλόξενα έθνη όσον αφορά τη μετανάστευση.
Η άνοδος του αντιμεταναστευτικού συναισθήματος
Οι μελλοντικοί υποψήφιοι των Ρεπουμπλικανών θα είναι σχεδόν σίγουρα δηλωμένοι αντίπαλοι της μετανάστευσης, δεδομένης της εμφατικής επιστροφής του Τραμπ. Αξιοποίησε το θέμα αυτό σε μια εποχή που οι μετανάστες και η ασφάλεια των συνόρων έχουν γίνει ισχυρά σύμβολα των τεράστιων αλλαγών που επέφερε η παγκοσμιοποίηση.
Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν, ο αείμνηστος Πολωνός κοινωνιολόγος, έχει περιγράψει την τεχνολογική πρόοδο που ορίζει τον παγκόσμιο καπιταλισμό ως «ρευστή νεωτερικότητα».
Υποστηρίζει ότι η συνεχής αλλαγή ανταμείβει τους πλούσιους και την κινητικότητα. Η εργατική μεσαία τάξη δεν βρίσκεται σε χειρότερη θέση σε απόλυτους όρους, αλλά μένει πίσω καθώς η τάξη των δισεκατομμυριούχων προελαύνει και οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν να προστατεύσουν τους παραδοσιακούς θεσμούς του κράτους πρόνοιας.
Για τους ψηφοφόρους του Τραμπ, ο «εσωτερικός εχθρός» ήταν η πιο ισχυρή αφήγηση για τον συνασπισμό MAGA. Δόθηκε μεγάλη έμφαση στην ξενοφοβία κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της εκστρατείας του, όταν ένας κωμικός στη συγκέντρωση του Τραμπ στο Madison Square Garden αναφέρθηκε στο Πουέρτο Ρίκο ως «νησί των σκουπιδιών».
Η ισχύς της ρευστής νεωτερικότητας συνεχίζει να υποβαθμίζει τους θεσμούς των προηγμένων κοινωνιών και να ανταμείβει τους παραβάτες. Δεν είναι υπερβολή να υποθέσουμε ότι αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τόσο την Αμερική όσο και τη μεταπολεμική φιλελεύθερη διεθνή τάξη.
Ένα σκοτεινό μέλλον
Ένα πρώτο συμπέρασμα από αυτές τις εκλογές είναι ότι έχει επικρατήσει μια ακόμη πιο σκοτεινή, πιο αποκαλυπτική μορφή του κινήματος MAGA (Make America Great Again). Σε μια πρόσφατη συγκέντρωση, ο Ίλον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ενώθηκε με τον Τραμπ στη σκηνή φορώντας ένα μαύρο καπέλο MAGA, δηλώνοντας: «Δεν είμαι απλώς MAGA, είμαι σκοτεινός MAGA».
Στη διαστρεβλωμένη άποψη του Τραμπ, μια εκλογική ήττα θα ήταν απόδειξη νοθείας, αλλά μια νίκη είναι θρίαμβος της βούλησης. Στην Αμερική σήμερα, οι θεωρίες συνωμοσίας φαίνεται να προσελκύουν ψήφους.
Είναι δύσκολο να υποτιμήσει κανείς τον αντίκτυπο της τοξικότητας του Τραμπ στην αμερικανική πολιτική ζωή. Με τη νέα του θητεία, ο Τραμπ πήρε το πράσινο φως να εφαρμόσει τις περισσότερες - αν όχι όλες - από τις πιο ακραίες πολιτικές του, από τους δασμούς μέχρι την εδραίωση μιας απολυταρχικής προσέγγισης της προεδρικής εξουσίας.
Ο Τραμπ έχει ήδη υποσχεθεί να διώξει «στο μέγιστο βαθμό του νόμου» τους πολιτικούς του εχθρούς. Έχει απειλήσει να χρησιμοποιήσει αμερικανικά στρατεύματα για να συγκεντρώσει 15 εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες. Είναι δεδηλωμένη πρόθεσή του να ασκήσει τεράστιο προεδρικό προνόμιο δίνοντας χάρη στους «πατριώτες» που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο τον Ιανουάριο του 2021 από «την πρώτη κιόλας ημέρα».
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η αμερικανική συνταγματική τάξη θα παραμείνει ανέπαφη.
*O Daniel Drache είναι Ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου York στον Καναδά - Ο Marc D. Froese είναι Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Burman του Καναδά. Το άρθρο τους αναδημοσιεύεται αυτούσιο μέσω άδειας Creative Commons στο Liberal από τον ιστότοπο TheConversation.com.
