Ο Warren Buffett είχε πει κάποτε ότι μόνο όταν αποσυρθούν τα νερά της παλίρροιας διαπιστώνεις ποιοι κολυμπούσαν γυμνοί. Δεν είχε στο μυαλό του τους Βρετανούς διαχειριστές όταν το είπε, αλλά σήμερα βλέπουμε τις απροσδόκητες ζημιές που προκαλεί ο κύκλος σύσφιξης των κεντρικών τραπεζών το 2022.
Μετά από ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια τα τελευταία χρόνια είναι σχεδόν αναπόφευκτο ότι η πολύ ταχεία άνοδος των επιτοκίων δημιουργεί στρες στις αγορές. Υψηλά επίπεδα χρέους και κεντρικές τράπεζες που δεν αγοράζουν πλέον ομόλογα είναι συνδυασμός που μπορεί να «χτυπήσει» σε ευάλωτα σημεία, εντείνοντας τη μεταβλητότητα στις αγορές και το άγχος στους επενδυτές. Όμως, οι πιθανότητες ότι θα οδηγήσουν σε ευρύτερη μετάδοση του σκέλους της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 είναι χαμηλές.
Η συζήτηση στις κεντρικές τράπεζες για το σωστό ρυθμό επιτοκιακών αυξήσεων θα ενταθεί τους επόμενους μήνες, αυξάνοντας τις αναταράξεις στις αγορές. Η κούρσα του 5,7% που έκανε ο δείκτης S&P500 στην αρχή της εβδομάδας πυροδοτήθηκε εν μέρει από αισιοδοξία ότι το σημείο μεταστροφής της Fed θα έρθει νωρίτερα.
Μετά από μια δύσκολη χρονιά με πολλά «χτυπήματα» στις αγορές, οι επενδυτές ελπίζουν και πάλι οτι τα πρόσφατα σημάδια επιβράδυνσης της ανάπτυξης θα ωθήσουν τη Fed και τις άλλες μεγάλες κεντρικές να αφήσουν το γκάζι των επιτοκιακών αυξήσεων. Αυτό, εν μέρει, εξηγεί το νέο ριμπάουντ στις μετοχές και τα ομόλογα.
Μετά από ένα άγριο Σεπτέμβριο και απώλειες 9,3%, ο δείκτης S&P500 κέρδισε σχεδόν 6% σε δύο ημέρες. Οι αποδόσεις στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα υποχώρησαν 33 μονάδες βάσης τον Οκτώβριο από τα υψηλά του προηγούμενου μήνα.
Τις τελευταίες ημέρες οι προσδοκίες για το πόσο υψηλα θα οδηγήσει τα επιτόκια η Fed στη μάχη της με τον πληθωρισμό έχουν υποχωρήσει λόγω ενδείξεων οτι η οικονομια των ΗΠΑ επιτέλους αρχίζει να επιβραδύνεται. Η αγορά των futures βλέπει το επιτόκιο της Fed να κορυφώνεται στο 4,5% το 2023 από 4,7% πριν μια εβδομάδα.
Οι αγορές οσμίζονται ότι πλησιάζει ένας δισταγμός από πλευράς Fed. Aν κάνει μια παύση, η πίεση στις αγορές θα μειωθεί και μπορεί τελικά να επέλθει μια επιβράδυνση της οικονομίας στα μέσα του κύκλου αντί για ύφεση.
Οι αγορές έχουν αντιδράσει στις προσδοκίες μεταστροφής της Fed αρκετές φορές αυτήν τη χρονιά για να απογοητευτούν μετά και να ακολουθήσουν νέα χαμηλά. Αυτό εξηγεί γιατί πολλοί επενδυτές δεν εμπιστεύονται το τελευταίο ριμπάουντ των αγορών.
Αυτήν τη φορά ήταν τα φρέσκα στοιχεία από τον κλάδο μεταποίησης και την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ που τροφοδότησαν τις ελπίδες ότι η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας θα κάνει τη Fed να κατεβάσει ταχύτητα στις τιμωρητικές αυξήσεις επιτοκίων.
Η μικρότερη της αναμενόμενης αύξησης επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα της Αυστραλίας και η απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να αποσύρει το σχέδιο μείωσης φόρων ήταν επίσης σημάδια ότι οι κυβερνήσεις και οι νομισματικές αρχές αρχίζουν να αντιδρούν στην εξασθένηση της οικονομίας και στην αστάθεια των αγορών.
Ωστόσο, πολλοί εκφράζουν σκεπτικισμό ότι το τελευταίο ριμπάουντ στις μετοχές και τα ομόλογα θα έχει διάρκεια. Στη UBS η εκτίμηση είναι ότι οι αγορές ήταν «υπερπουλημένες» και αντέδρασαν ανοδικά ενώ υπήρξε και κλείσιμο θέσεων από όσους είχαν σορτάρει για να κλειδώσουν τα κέρδη τους.
Στην BofA οι αναλυτές δεν έχουν δει ακόμη συμπεριφορά «τελικής παράδοσης» από τους μικροεπενδυτές, κάτι που θα σηματοδοτούσε τον πιθανό πάτο της αγοράς. Παράλληλα, το βαρόμετρο φόβου της Wall Street, ο δείκτης μεταβλητότητας VIX, δεν έχει σκαρφαλώσει σε επίπεδα που συνέπεσαν με προηγούμενα γυρίσματα της αγοράς μετά από sell off.
Σύμφωνα με την Capital Economics, οι ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ αποθερμαίνεται μπορεί να μην επαρκούν για να αισθανθεί η Fed άνετα και να κάνει μια παύση στις αυξήσεις επιτοκίων. «Τα στοιχεία δεν θα αποτρέψουν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων βραχυπρόθεσμα, αλλά ενισχύουν την άποψη μας ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει πιο γρήγορα από ότι εκτιμούν οι αξιωματούχοι της Fed» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές.
