Μπορεί να καταγράφεται ως κατάρρευση τραπεζών, αλλά στην πραγματικότητα δεν πρόκειται περί αυτού, αλλά για το σκάσιμο της φούσκας των cryptos από τη φρενήρη άνοδο των επιτοκίων και ήδη, τόσο οι επενδυτικοί οίκοι και οι αναλυτές της Wall Street, όσο και ειδικοί στην Ελλάδα δεν βλέπουν καμιά σύνδεση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες και στην περίπτωσή μας ακόμα περισσότερο με τις ελληνικές. Σχετικές είναι οι αναλύσεις της JP Morgan, της UBS και οι δηλώσεις του καθηγητή Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, Παναγιώτη Πετράκη.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν υψηλότατους δείκτες ρευστότητας, μεγάλες καλύψεις στα δάνειά τους και έχουν περιορίσει σημαντικά τα κόκκινα δάνειά τους. Έχοντας υψηλά ίδια κεφάλαια και ρευστότητα κι έχοντας περάσει την πολύχρονη περιπέτεια των δανείων αυτών, μετά την αύξηση των κεφαλαίων τους και την πολιτική αύξησης επιτοκίων της ΕΚΤ, έχουν υποχρεωτικά περιορίσει το δανεισμό των νοικοκυριών.
Έχουν στραφεί κυρίως στις φερέγγυες επιχειρήσεις και κατευθύνουν το μεγαλύτερο μέρος των δανείων τους σε επενδυτικές χρηματοδοτήσεις όπως το Ταμείο Ανάκαμψης, που είναι ευνοϊκές για τους δανειολήπτες και μπορούν να εξυπηρετηθούν. Έτσι για παράδειγμα:
*Η Eurobank που ανακοίνωσε τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα 2022, θα δώσει φέτος μόλις 100 εκατ. ευρώ δάνεια σε νοικοκυριά. Έχει μειώσει τα κόκκινα δάνεια σε 5,2% του συνόλου κι έχει αυξήσει τις καλύψεις των δανείων στο 74,6% με κεφαλαιακή επάρκεια 15,2% (Fully Loaded CET1). Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι στο 73,1% και ο δείκτης ρευστότητας LCR στο 172,9%.
*H Τράπεζα Πειραιώς που προηγήθηκε και ανακοίνωσε πρόσφατα αποτελέσματα, έχει μειώσει το ποσοστό των κόκκινων δανείων στο 6,8% του συνόλου μετά από συνολικές διαγραφές κόκκινων δανείων 3,87 δισ. ευρώ το 2021 και 320 εκατ. ευρώ το 2022, αυξάνοντας τις καλύψεις στο 54,1% των δανείων. Η καθαρή πιστωτική επέκταση 550 εκατ. ευρώ στο τελευταίο τρίμηνο του 2022 ήταν ουσιαστικά επιχειρηματικά δάνεια.
Ο δείκτης ιδίων κεφαλαίων FL CET1 αυξήθηκε πέρυσι σε 11,5% και τα υγιή δάνεια έφθασαν συνολικά τα 28,6 δισ. ευρώ. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι στο 62% και ο δείκτης ρευστότητας LCR στο 201%.
*Καθώς αναμένονται τα αποτελέσματα της Alpha Bank και της Εθνικής Τράπεζας οι οποίες επίσης έχουν υγιείς δείκτες κι έχουν βελτιώσει τα κεφάλαια και τη ρευστότητά τους μειώνοντας τα κόκκινα δάνεια, να θυμηθούμε ότι ένας από τους δείκτες που ουσιαστικά αποτελεί γενικό τεστ ακραίων καταστάσεων για τη ρευστότητα των τραπεζών, είναι ο δείκτης LCR (Liquidity Cover Ratio). Αφορά στο ποσοστό των περιουσιακών στοιχείων υψηλής ρευστότητας που κατέχουν οι τράπεζες αν υπάρξουν έντονες διαταραχές (αναλήψεις και bank run) οι οποίες θα οδηγήσουν σε έντονες εκροές εντός 30 ημερών.
Είναι ένας ακόμα από τους δείκτες (πέραν του δείκτη δανείων προς καταθέσεις, όπου ως γνωστόν οι ελληνικές τράπεζες έχουν περισσότερες καταθέσεις σε σχέση με τα δάνεια που έχουν δώσει) στους οποίους οι ελληνικές τράπεζες, αριστεύουν.
Ο δείκτης άρχισε να χρησιμοποιείται για κάλυψη 100% από το 2019 από την ΕΚΤ. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για τις ελληνικές τράπεζες έδειξαν για όλες δείκτη LCR πολύ μεγαλύτερο από 100%. Είδαμε ότι η Eurobank έχει 172,9% και η Πειραιώς 201%. Με στοιχεία εννεαμήνου οι δείκτες κάλυψης ρευστότητας για τις δύο τράπεζες είναι:
*Η Alpha Bank είναι στο 167%
*Η Εθνική Τράπεζα είναι στο 250,5%
*Η Alpha Bank μείωσε στο εννεάμηνο 2022, τα κόκκινα δάνεια στο 8% και αύξησε τις καταθέσεις της κατά 1,6 δισ. ευρώ στα 50,1 δισ. ευρώ, ενώ ο δείκτης ιδίων κεφαλαίων FL CET1 αυξήθηκε σε 12,1%. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι στο 78% και ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας LCR στο 167%.
*Η Εθνική Τράπεζα αύξησε τα υγιή δάνεια κατά 1,3 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο 2022 στα 26,5 δισ. ευρώ συνολικά. Τα κόκκινα δάνεια είναι συνολικά στο 1,8 δισ. ευρώ δηλαδή στο 5,9%. Η κάλυψή τους είναι η καλύτερη στην Ελλάδα στο 83%. Ο δείκτης ιδίων κεφαλαίων FL CET1 είναι στο 15,2%. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι στο 56%.
Συνεπώς, η πίεση για αναλήψεις που τσάκισε την αμερικανική SVB και μετά τη Signiature, ακόμα κι αν δεν υπάρχει λόγος να εκφραστεί, δεν μπορεί να επηρεάσει τις ελληνικές τράπεζες, γιατί έχουν τα κεφάλαια.
Στην πραγματικότητα, η κατάρρευση της SVB και της Signature Bank, (που δεν ήταν συστημικές τράπεζες) είναι ακόμα ένα, αλλά πιο σοβαρό πλέον επεισόδιο από το σκάσιμο της φούσκας των cryptos το οποίο όμως προκλήθηκε στο αδυνατισμένο σύστημα κρυπτονομισμάτων και τεχνολογικών εταιρειών - τραπεζών που συνδέονται με αυτές, εξ αιτίας της δραματικής και υπερβολικά γρήγορης ανόδου των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες.
Η άποψη αυτή αναδύεται ξεκάθαρα από τις νέες προβλέψεις της Goldman Sachs που αναμένει ότι η Fed θα ανακόψει την άνοδο των επιτοκίων, ενώ στις αγορές διάχυτη είναι η εντύπωση ότι η Fed, η ΕΚΤ και πιθανόν όλες οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες δεν πρόκειται να ανακοινώσουν νέα αύξηση επιτοκίων τουλάχιστον για ένα διάστημα ενός δύο μηνών, ώστε να δώσουν την ευκαιρία στο σύστημα να απορροφήσει τους κραδασμούς.
Γιατί όμως δεν υπάρχει καμιά σύνδεση με τις τράπεζες στην Ευρώπη και την Ελλάδα; Η πρώτη τράπεζα που κατέρρευσε η SVB στην πραγματικότητα «έσκαγε από ρευστότητα», με 175,4 δισ. δολάρια καταθέσεων τα οποία δεν είχε σε ποιον να δανείσει για να πληρώσει τόκους στους καταθέτες και να βγάλει κέρδος από τόκους. Οι καταθέτες της ήταν όλοι σχεδόν εταιρείες τεχνολογίας με μεγάλους λογαριασμούς που ξεπερνούσαν το όριο προστασίας των καταθέσεων που είναι τα 250.000 δολάρια.
Η SVB έχοντας να πληρώσει τόκους στους καταθέτες που ήταν σχεδόν αποκλειστικά εταιρίες τεχνολογίας, επένδυσε το 56% των καταθέσεων σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου κυρίως μακροπρόθεσμα, όταν η Bank of America έχει σε ομόλογα το 28% (το μισό ποσοστό) από τη ρευστότητά της.
Η τράπεζα έχανε από την πτώση των ομολόγων τα οποία υποχωρούσαν καθώς η Fed αύξανε τα επιτόκιά της. Υποχρεώθηκε να πουλήσει με ζημιά ομόλογα 21 δισ. ευρώ.
Καθώς η Moody’s την υποβάθμισε και η αγορά άρχισε να ανησυχεί και οι εταιρείες να κάνουν μεγάλες αναλήψεις η τράπεζα κατέρρευσε, ενώ αν δεν υπήρχε πίεση από αναλήψεις η τράπεζα δεν θα είχε πρόβλημα καθώς με τη λήξη των ομολόγων θα έπαιρνε τα κεφάλαιά της πίσω. Το πολύ να είχε μικρές ζημιές από τόκους πελατών έναντι τόκων των ομολόγων ή μικροζημιές από πολύ μικρότερες πωλήσεις.
Το πρόβλημα της Signature είναι απολύτως σχετικό με της SVB. Το 30% του ντεπόζιτου είναι cryptos. Επίσης, είχε καταθέσεις από την εταιρεία Circle τη μητρική ενός stable coin, που είχε καταθέσεις και στην SVB. Με ζημιές στα cryptos και τον τεχνολογικό κλάδο να έχει προβλήματα ειδικά μετά την κατάρρευση της SVB ήταν αναμενόμενο να την πάθει, καθώς όλοι ήξεραν ότι έχει «ξανοιχτεί» στο χώρο αυτό.
Είναι πολύ θετικό που η αμερικανική κυβέρνηση δεν επέτρεψε να επεκταθεί το πρόβλημα και κάλυψε σχεδόν όλες τις καταθέσεις. Η μεγαλύτερη ασφάλεια στις τράπεζες είναι η εμπιστοσύνη. Δεν υπάρχει θέμα μετάδοσης στην Ευρώπη λοιπόν, αλλά αυτό αφορά ασφαλώς τις τράπεζες κι όχι την ύφεση που είναι δεδομένη με τις Κεντρικές Τράπεζες να αυξάνουν έτσι τα επιτόκια. Τα επιτόκια και η ύφεση είναι το πρόβλημα κι αυτά δεν μπορείς να πεις ότι δεν είναι μεταδοτικά.
