Tράπεζες: Γιατί αυξάνουν κατά 10 δισ. τις θέσεις τους σε ομόλογα
Shutterstock
Shutterstock

Tράπεζες: Γιατί αυξάνουν κατά 10 δισ. τις θέσεις τους σε ομόλογα

Αυξάνουν τις θέσεις τους σε ομόλογα οι ελληνικές τράπεζες και ειδικά σε ελληνικά κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ήδη από το τελευταίο τρίμηνο του 2023 κι έχουν τώρα, ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο ως αντιστάθμισμα στις μειώσεις επιτοκίων κι ένα αυξημένο σταθερό έσοδο, από τόκους ομολόγων.

Το πλούσιο χαρτοφυλάκιό τους φθάνει τώρα τα 62 δισ. ευρώ σε σταθερούς τίτλους πάσης φύσεως από τα οποία τα 39,5 δισ. ευρώ, είναι ελληνικά κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του δημοσίου.

Πρόκειται για σχεδόν δέκα δισ. ευρώ αύξηση, στην αξία των χαρτοφυλακίων τους σε ελληνικούς τίτλους, μέσα σε ένα τρίμηνο! Παρόλο που στην αύξηση αυτή, πρέπει πλέον να μετρήσουμε και την άνοδο της τιμής τους, αφού τα ελληνικά ομόλογα κυρίως, αλλά όχι μόνον έχουν ανατιμηθεί, τα αυξημένα χαρτοφυλάκια μεγάλωσαν με αγορές ομολόγων των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες έχουν πάρει τα μέτρα τους.

Τι σημαίνει αυτό; Οι σταθεροί τίτλοι, αποτελούν φυσική αντιστάθμιση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων στις μεταβολές των επιτοκίων, καθώς επηρεάζονται τόσο οι καταθέσεις, όσο και τα επιτόκια των δανείων, από τα οποία τα περισσότερα είναι με κυμαινόμενα επιτόκια. Οι ελληνικές τράπεζες δεν το έκρυψαν ότι έχουν αυξήσει τις θέσεις τους για να αντιμετωπίσουν το ρίσκο των μειούμενων επιτοκίων της ΕΚΤ.

Αλλά με αυτόν τον τρόπο αύξησαν τα έσοδά τους από τους τόκους των ομολόγων, ενώ καθώς αγοράζουν επιλέξιμους τίτλους από την ΕΚΤ, τα ομόλογα αυτά, μπορούν να αποτελέσουν μαγιά ρευστότητας αν τη χρειαστούν, καταθέτοντας τα ομόλογα στην ΕΚΤ έναντι δανείων που μπορούν να πάρουν.

Βεβαίως, σε αυτήν τη φάση δεν έχουν ανάγκη, καθώς η ρευστότητα που διαθέτουν, είναι αρκετά μεγαλύτερη από τη ζήτηση για νέα δάνεια. Στην πορεία ωστόσο, τα έσοδα από τα επιτόκια των σταθερών τίτλων, θα αναπληρώνουν μέρος των εσόδων από τη μείωση των επιτοκίων και τον περιορισμό του περιθωρίου NIM στα επιτόκια.

Το άλλο όφελος από τις κινήσεις που έκαναν οι ελληνικές τράπεζες, είναι ότι τους βγήκε η αγορά ομολόγων και ειδικά των ελληνικών, που είναι τα περισσότερα από αυτά που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.

Έτσι η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και η επανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, έφερε το πρώτο όφελος με άνοδο της τιμής τους και μείωση των spreads σε σχέση με τα γερμανικά κρατικά bund. Το δεύτερο όφελος ήρθε μετά, με την ΕΚΤ να κάνει παύση στην άνοδο των επιτοκίων και πλέον να προετοιμάζει τις αγορές, για την αντίστροφη κίνηση με μειώσεις, από τον Ιούνιο.

Έτσι αυξάνεται το ποσοστό των τίτλων που μπορούν οι ελληνικές τράπεζες αν θέλουν να πουλήσουν, χωρίς να χάσουν κεφάλαια, μετά από άνοδο της αξίας των ελληνικών και άλλων ομολόγων. Οι ελληνικές τράπεζες αποτιμούν ένα μέρος των ομολόγων τους στην εύλογη αξία, ενώ διατηρούν το μεγαλύτερο μέρος με αποτίμηση σταθμισμένου κόστους. Κάποιες από αυτές με ιδιαίτερα μεγάλες θέσεις, πήραν και κάποια κέρδη από trading (Εθνική Τράπεζα, που αγόρασε κι άλλα ομόλογα ενώ είχε ήδη πολλά και Eurobank).

Πως διαμορφώνονται τα χαρτοφυλάκια

Να σημειωθεί ότι ενώ τα εποπτικά όργανα της ΕΚΤ τσεκάρουν και ζητούν ισορροπημένες θέσεις στα κρατικά ομόλογα για να να μην είναι σε μεγάλο ποσοστό κρατικά ομόλογα του κράτους που είναι η έδρα της τράπεζας, ωστόσο οι αγορές ελληνικών τίτλων, αποδείχθηκαν πολύ επωφελής στρατηγική για τις τράπεζες. Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank και Εθνική Τράπεζα, αύξησαν αρκετά τις θέσεις τους.

Όλες οι ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν με αυξημένες θέσεις σε ομόλογα, με τη λήξη της χρονιάς. Οι θέσεις τους ανά τράπεζα έχουν ως εξής:

ALPHA BANK

Η ALPHA BANK, έχει ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο ομολόγων που φθάνει τα 16,1 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 7,2 δισ. ευρώ είναι ελληνικά κρατικά ομόλογα ενώ έχει και θέσεις σχεδόν 900 εκατ. ευρώ σε έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου. Διαθέτει επίσης και επιπλέον 7,7 δισ. ευρώ επιλέξιμων από την ΕΚΤ τίτλων, από τα οποία περίπου 1,8 δισ. ευρώ είναι ελληνικά εταιρικά ομόλογα.

Επίσης, στα επιλέξιμα ομόλογα είναι 4,1 δισ. ευρώ κρατικών ομολόγων άλλων χωρών, 600 εκατ. ευρώ στο ευρωομόλογο του ESM και 1,2 δισ. ευρώ σε άλλα ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας. Συνολικά 13,6 δισ. ευρώ ομολόγων στα 16,1 δισ. ευρώ που διαθέτει, κατατάσσονται ως υψηλής ποιότητας και ταχείας ρευστοποίησης, αν χρειαστεί. Να σημειωθεί ότι ο μέσος χρόνος λήξης του χαρτοφυλακίου της τράπεζας είναι τα τρία έτη.

Τράπεζα Πειραιώς

H Τράπεζα Πειραιώς αύξησε το χαρτοφυλάκιό της σε ομόλογα στα 13,6 δισ. ευρώ. Τα ελληνικά ομόλογα και τα έντοκα γραμμάτια του δημοσίου είναι πλέον 9,5 δισ. ευρώ, ενώ τα ελληνικά ομόλογα που αποτιμώνται ως μακροχρόνια επένδυση, φθάνουν πλέον τα 8,3 δισ. ευρώ. Ένα μικρό ποσοστό του χαρτοφυλακίου περίπου 300 εκατ. ευρώ, είναι θέση trading.

Εκτός από τα 9,5 δισ. ευρώ ελληνικών τίτλων, η Πειραιώς, έχει 2,6 δισ. ευρώ κρατικών ομολόγων Ευρωζώνης και 1,5 δισ. ευρώ σε άλλα ομόλογα. Η τράπεζα είχε καθαρό έσοδο από τα ομόλογα 447 εκατ. ευρώ, το 2023.

EUROBANK

Η EUROBANK στο τέλος του 2023 διατηρούσε χαρτοφυλάκιο 15,1 δισ. ευρώ ομολόγων από τα οποία περίπου 600 εκατ. ευρώ ήταν βραχυχρόνιες θέσεις trading. Συνολικά, σε περίπου 5,9 δισ. ευρώ είχαν αυξηθεί οι θέσεις της σε ελληνικούς τίτλους, ενώ το μεγαλύτερο μέρος συνολικά 11 δισ. ευρώ, η τράπεζα αποτιμούσε σε σταθμισμένο κόστος και το υπόλοιπο στην εύλογη αξία.

Μετά τη μεγαλύτερη θέση της που είναι στα ελληνικά κρατικά ομόλογα, η τράπεζα έχει και μεγάλες θέσεις σε ομόλογα Ευρωζώνης περίοπου 2,27 δισ. ευρώ και ακολουθούν τα εταιρικά ομόλογα περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Επίσης, έχει περίπου 1,06 δισ. ευρώ θέσεις σε αμερικανικά ομόλογα και περίπου 1,66 δισ. ευρώ σε τραπεζικά ομόλογα άλλων τραπεζών.

Εθνική Τράπεζα

Η Εθνική διαθέτει το μεγαλύτερο σε αξία χαρτοφυλάκιο ομολόγων 17,2 δισ. ευρώ στο οποίο περιλαμβάνονται οι περισσότεροι ελληνικοί τίτλοι. Έχει σε ελληνικά κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του δημοσίου, τίτλους αξίας 13+3 δισ. ευρώ.

Στο χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνεται και τμήμα trading 400 εκατ. ευρώ. Επίσης, η ΕΤΕ έχει 500 εκατ. ευρώ σε μετοχές, 1,3 δισ. ευρώ σε σταθερά assets και διάφορα άλλα περιουσιακά στοιχεία 10 δισ. ευρώ. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί καθαρή διατραπεζική θέση 2,8 δισ. ευρώ.