Του Γιάννη Μαντζίκου
Η πρόσφατη κίνηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να υπογράψει μνημόνιο αμυντικής συνεργασίας για τον καθορισμό των “θαλασσίων συνόρων” με τον Πρωθυπουργό της Λιβύης Φαγιέζ αλ-Σαράζ εντάσσεται στο ευρύτερο σκηνικό της περιφερειακής έντασης στην Μέση Ανατολή και φέρνει στο προσκήνιο την χαοτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα της Βόρειας Αφρικής εδώ και αρκετά χρόνια.
Στις αρχές του 2011, λίγες ημέρες μετά το ξέσπασμα της εξέγερσης στην Τυνησία, το οποίο αποτέλεσε την αρχή της Αραβικής Άνοιξης, υπήρξε αντίστοιχη εξέγερση και στη Λιβύη, η οποίο είχε σκοπό την ανατροπή του δικτάτορα Μουαμάρ αλ-Καντάφι, ο οποίος κυβερνούσε τη χώρα από το 1969. Η εξέγερση έλαβε σύντομα μαζικά χαρακτηριστικά και εξαπλώθηκε και σε άλλες πόλεις της χώρας.
Μετά την πτώση του Καντάφι την οποία στήριξαν μεταξύ άλλων η τότε γαλλική κυβέρνηση και οι ΗΠΑ, επικράτησε χάος.
Το 2012 στις σφοδρές διαμάχες και αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα στους ισλαμιστές και τους μετριοπαθείς επαναστάτες, δολοφονήθηκε ο Αμερικανός πρέσβης Κρίστοφερ Στίβενς κάτι που επέφερε τη σταδιακή απόσυρση των Αμερικανών από την περιοχή.
Παρά το γεγονός ότι εκείνη την περίοδο έγιναν εκλογές και παρά τις προσπάθειες να διευθετηθεί πολιτικά η κατάσταση μέσω διεθνών συνεδρίων αυτό δεν καταστεί δυνατό μέχρι σήμερα. Αυτό οφείλεται στο ότι οι αντιμαχόμενες πλευρές προσπαθούν να αποκτήσουν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας. Οι ομάδες που πρόσκεινται μεταξύ άλλων στη Μουσουλμανική αδελφότητα εκτόπισαν αρχικα τη Βουλή των Αντιπροσώπων στο Τομπρούκ της Ανατολικής Λιβύης.
Η κίνηση αυτή "έκοψε" τη χώρα στα δύο δημιουργώντας δύο κέντρα εξουσίας. Από τη μια στην Τρίπολη βρίσκεται η κυβέρνηση υπό τον αλ-Σαράζ και από την άλλη αυτή του Τομπρούκ η οποία έχει ως στρατιωτικό της βραχιονα τον Χαλίφα Χαφταρ. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση Αλ-Σαραζ να διαθέτει την λεγόμενη "διεθνή" αναγνώριση όμως η επιρροή του ίδιου αλλά και των ανθρώπων του δεν ξεφεύγει εκτός της Τρίπολης σύμφωνα με αναλυτές.
Ο Χαφταρ από την πλευρά του, ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο εκστρατεία για την κατάληψη της Τρίπολης, έχοντας στο πλευρό του την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα οι οποίοι αφενός εκτιμούν ότι ο στρατηγός μπορεί να αντιμετωπίσει την επιρροή στη χώρα των ισλαμιστών, αφετέρου βρίσκονται απέναντι από την Τουρκία το Κατάρ και μέχρι πρότινος το Σουδάν. Οι χώρες αυτές στηρίζουν τη κυβέρνηση Αλ Σαραζ η οποία θεωρητικά τουλάχιστον ταιριάζει στο προφίλ της πολιτικής εκδοχής του Ισλάμ αυτού της Μουσουλμανικής αδελφότητας.
Εν μέσω αυτών, δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι η Τουρκία περιβάλλει απλά με ιδεολογικό "μανδύα" την προσπάθεια της να αποκτήσει πρόσβαση στα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου και αερίου της χώρας.
