Του Γιάννη Μαντζίκου
Την ώρα που η Βρετανία αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα λόγω Brexit και η Τουρκία βρίσκεται σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ λόγω των S-400, η είδηση ότι η βιομηχανία χάλυβα British Steel αναμένεται να περάσει σε Τουρκικό έλεγχο και δη στο μετοχικό ταμείο στρατού της Τουρκίας, δημιουργεί νέα δεδομένα.
Όταν το 2016 όταν και οι Βρετανοί πολίτες ψήφισαν υπέρ της εξόδου της χώρας από την ΕΕ, ένα από τα επιχειρήματα της καμπάνιας Vote Leave, των ακραίων υποστηρικτών του Brexit ήταν «ότι η ένταξη της ισλαμικής Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί απειλή» όποτε καλούσαν τους Βρετανούς πολίτες «θα έπρεπε να πάρουν τον έλεγχο της χώρας στα χέρια τους». Ως εκ τούτου, η περιοχή του Σκάνθορπ, έδρα της British Steel ψήφισε σε ποσοστό 68,8% υπέρ της εξόδου από την ΕΕ. Τρία χρόνια μετά, οι εργαζόμενοι της εταιρείας βλέπουν «τον μεσσία» στο πρόσωπο της τουρκικής Ataer επενδυτικού βραχίονα του τουρκικού μετοχικού ταμείου στρατού Oyak. Τα νέα μάλιστα της επικείμενης συμφωνίας ανακοίνωσε την Παρασκευή, μια εκ των ισχυρότερων υποστηρικτών του σκληρού Brexit, η Υπουργός Βιομηχανίας Αντρέα Λιντσομ μέσω του επίσημου λογαριασμού της στο Twitter.
Η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία χάλυβα στη Βρετανία τέθηκε σε υποχρεωτική ρευστοποίηση μετά από την κατάρρευση των συνομιλιών σωτηρίας μεταξύ της κυβέρνησης και των ιδιοκτητών, της επενδυτικής εταιρείας Greybull, η οποία είχε αγοράσει τη χαλυβουργεία έναντι μίας λίρας το 2016. Η πτώχευση της British Steel έθεσε εν αμφιβόλω τις θέσεις εργασίας 5.000 εργαζομένων, κυρίως στο Σκάνθορπ και ακόμα 20.000 θέσεις εργασίας στην αλυσίδα προμηθειών σημειώνει το BBC. Ειδικοί αποδίδουν την κατάρρευση της στη μείωση παραγγελιών από Ευρωπαίους πελάτες λόγω της αβεβαιότητας γύρω από το Brexit, στη διολίσθηση της στερλίνας από το δημοψήφισμα του Ιουνίου του 2016 και έπειτα, όπως και από τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας.
Εν τω μεταξύ είχαν προκύψει δύο βασικοί υποψήφιοι για την εταιρεία, η Τουρκική Ataer και αυτή της βρετανικής Liberty House, ιδιοκτησίας του Ινδού μεγιστάνα Σαντζιβ Γκουπτα. Η τελευταία προέβλεπε παρόμοιο τίμημα με της Ataer, ύψους 70 εκατ. στερλινών, αλλά με 400 περισσότερες καταργήσεις θέσεων εργασίας. Για τον λόγο αυτό φαίνεται πως το εργατικό συνδικάτο UNITE έδωσε το πράσινο φως προτιμώντας την Τουρκική πρόταση σημείωνε το σχετικό ρεπορτάζ του δικτύου Sky News. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν το deal ολοκληρωθεί, αναμένεται να προικοδοτηθεί με 300 εκατομμύρια λίρες από το Βρετανικό δημόσιο, όπως αναφέρει η εφημερίδα Financial Times.
Η τουρκική εταιρεία Ataer Holding ιδρύθηκε από το Oyak το 2015 και είναι ο μέτοχος πλειοψηφίας στην Erdemir, τη μεγαλύτερη βιομηχανία χάλυβα στην Τουρκία. Όμως σημασία έχει ποιο είναι το Oyak. Πρόκειται για το συνταξιοδοτικό ταμείο του τουρκικού στρατού, που ιδρύθηκε το 1961 και είναι πλέον ένας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας.
Τα έσοδα του Oyak ανήλθαν σε 9,8 δισ. δολάρια το 2018, ενώ η αξία των περιουσιακών στοιχείων του φτάνει τα 19,3 δισ. δολάρια αναφέρει το σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Financial Times. Ο οργανισμός αυτός σύμφωνα με τις πληροφορίες που έδωσαν τα βρετανικά μέσα προεδρεύεται από απόστρατο στρατηγό, ενώ στα διοικητικά του συμβούλια μετέχει ο ενίοτε Υπουργός Αμύνης, κάτι που δείχνει τον στενό εναγκαλισμό του ταμείου με το κράτος και εν προκειμένω με τη κυβέρνηση Ερντογάν.
Το γεγονός ότι ο τελευταίος δείχνει να απομακρύνεται από τη Νατοϊκή συμμαχία μετά την εξαγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 έχει ήδη θέσει σε συναγερμό τους στρατιωτικούς κύκλους της Βρετανίας, με τον πρόεδρο της Επιτροπής Αμύνης της Βουλής των Κοινοτήτων Τζούλιαν Λιούις να λέει στην εφημερίδα Daily Mail «καμια τέτοια εξαγορά δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς να λάβουμε υπόψη τις γεωπολιτικές εξελίξεις καθώς η βρετανική βιομηχανία χάλυβα είναι προμηθευτής του στρατού μας».
Για την εν λόγω εξαγορά αναλυτές του οίκου Fitch προειδοποιούν πως «τέτοιου είδους επιχειρήσεις (χάλυβα) είναι πιο περιοδικές και ασταθείς σε σχέση με επενδύσεις σε υπηρεσίες κοινής ωφελείας και με τους κλάδους καταναλωτικών αγαθών». Ως εκ τούτου κύκλοι με γνώση της αγοράς αναφέρουν ότι η εξαγορά της British Steel ενέχει εμπορικά συμφέροντα για την Τουρκική βιομηχανία χάλυβα καθώς δεν παράγει αρκετό χάλυβα ώστε να προμηθεύει όσα εργοστάσια ενσωματώνουν τα μέταλλα σε μορφές με υψηλότερη αξία. Εφόσον η British Steel αντιμετωπίζει το αντίστροφο πρόβλημα, με αποτέλεσμα να ζημιώνεται, θα μπορούσε να στέλνει τα μέταλλα στα εργοστάσια της Erdemir.
