Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, συμβαίνει όταν διακόπτεται η ροή του αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου. Στα εγκεφαλικά κύτταρα, σταματάει η ροή οξυγόνου και γλυκόζης που χρειάζονται για να επιβιώσουν κι έτσι πεθαίνουν. Εάν δεν εντοπιστεί έγκαιρα, το εγκεφαλικό επεισόδιο, μπορεί να προκληθεί μόνιμη εγκεφαλική βλάβη και θάνατος.
Τα εγκεφαλικά είναι η πέμπτη κύρια αιτία θανάτου στους άνδρες.
Γιατί πρέπει να ενδιαφέρουν τους άνδρες τα εγκεφαλικά;
Οι περισσότεροι μεσήλικες, πιθανότατα δεν ανησυχούν για εγκεφαλικό. Εξάλλου, τα εγκεφαλικά είναι ένας κίνδυνος ο οποίος σχετίζεται με ανθρώπους μεγάλης ηλικίας.
Είναι πράγματι πιο πιθανό να συμβεί σε άνδρες άνω των 65 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα εγκεφαλικά είναι επίσης πιο πιθανό να είναι θανατηφόρα και να «χτυπούν» νωρίτερα τους άνδρες παρά τις γυναίκες.
Οι συνέπειες ενός εγκεφαλικού μπορεί να είναι καταστροφικές. Όχι μόνο ένα εγκεφαλικό μπορεί να σκοτώσει, αλλά και τα μη θανατηφόρα εγκεφαλικά μπορεί να αφήσουν ανθρώπους με οργανισμό, σοβαρά εξασθενημένο, παράλυτο ή ανίκανο να επικοινωνήσει.
Ωστόσο, τα νέα δεν είναι όλα δύσκολα. Περίπου το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων μπορούν να προληφθούν. Εάν διατρέχει κάποιος κίνδυνο, πρέπει να μάθει τα σημάδια του εγκεφαλικού και να κάνει κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής του.
Η γνώση των παραγόντων κινδύνου και των σημείων ενός εγκεφαλικού είναι το πρώτο βήμα για την πρόληψη του εγκεφαλικού.
Πώς συμβαίνει ένα εγκεφαλικό
Υπάρχουν δύο τύποι εγκεφαλικού:
Ισχαιμικό εγκεφαλικό
Το ισχαιμικό εγκεφαλικό είναι παρόμοιο με το έμφραγμα, εκτός από το ότι συμβαίνει στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου. Οι θρόμβοι μπορούν να σχηματιστούν είτε στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, στα αιμοφόρα αγγεία που οδηγούν στον εγκέφαλο ή ακόμα και σε αιμοφόρα αγγεία σε άλλα σημεία του σώματος που ταξιδεύουν στον εγκέφαλο.
Αυτοί οι θρόμβοι εμποδίζουν τη ροή του αίματος στα κύτταρα του εγκεφάλου, σταματώντας το οξυγόνο σε ένα μέρος του εγκεφάλου. Χωρίς οξυγόνο, τα εγκεφαλικά κύτταρα πρώτα παθαίνουν σοκ και μετά αρχίζουν να πεθαίνουν.
Έτσι, όσο περισσότερο μένει κάποιος χωρίς θεραπεία εγκεφαλικού, τόσο μεγαλύτερη είναι η βλάβη στον εγκέφαλό του. Το ισχαιμικό εγκεφαλικό μπορεί επίσης να συμβεί όταν η υπερβολική πλάκα (λιπώδεις εναποθέσεις και χοληστερόλη) φράζει τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου. Αυτοί είναι ο πιο κοινός τύπος εγκεφαλικού επεισοδίου. Περίπου το 80% των εγκεφαλικών είναι ισχαιμικά.
Αιμορραγικό εγκεφαλικό
Το αιμορραγικό εγκεφαλικό συμβαίνει όταν σπάσει ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι το αίμα να διαρρέει στον εγκέφαλο, προκαλώντας βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα. Αν και λιγότερο συχνά, αυτά τα εγκεφαλικά μπορεί να είναι πιο καταστροφικά. Αν και η αιτία είναι διαφορετική από ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν μπορούν να πάρουν το αίμα που χρειάζονται.
Περισσότερο από το 60% των ανθρώπων που έχουν αιμορραγικό εγκεφαλικό πεθαίνουν μέσα σε ένα χρόνο και όσοι επιβιώνουν τείνουν να είναι ανάπηροι. Οι πιο συχνές αιτίες αιμορραγικού εγκεφαλικού είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση και τα ανευρύσματα του εγκεφάλου. Το ανεύρυσμα είναι μια αδυναμία ή λεπτότητα στο τοίχωμα των αιμοφόρων αγγείων.
Ποια είναι τα συμπτώματα του εγκεφαλικού;
Τα πιο κοινά συμπτώματα ενός εγκεφαλικού είναι:
- Αδυναμία ή μούδιασμα του προσώπου, του χεριού ή του ποδιού στη μία πλευρά του σώματος
- Απώλεια όρασης ή θαμπάδα (σαν να πέφτει μια κουρτίνα) στο ένα ή και στα δύο μάτια
- Απώλεια λόγου, δυσκολία στην ομιλία ή κατανόηση του τι λένε οι άλλοι
- Ξαφνικός, σοβαρός πονοκέφαλος χωρίς γνωστή αιτία
- Απώλεια ισορροπίας ή ασταθές περπάτημα, συνήθως σε συνδυασμό με άλλο σύμπτωμα
Τι πρέπει να κάνω εάν έχω συμπτώματα εγκεφαλικού;
Πρέπει να ειδοποιηθεί το 166 εάν αν κάποιος έχει συμπτώματα εγκεφαλικού. Η άμεση θεραπεία μπορεί να σώσει τη ζωή ή να αυξήσει τις πιθανότητές για πλήρη αποκατάσταση.
Τι προκαλεί τα συμπτώματα του εγκεφαλικού
Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να προληφθούν;
Έως και τα μισά εγκεφαλικά μπορούν να προληφθούν. Πολλοί παράγοντες κινδύνου μπορούν να ελεγχθούν πριν προκαλέσουν προβλήματα.
Οι ελεγχόμενοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Υψηλή πίεση του αίματος
- Κολπική μαρμαρυγή
- Μη ελεγχόμενος διαβήτης
- Υψηλή χοληστερόλη
- Κάπνισμα
- Πολύ ποτό
- Παχυσαρκία
- Καρωτιδική ή στεφανιαία νόσο
Οι μη ελεγχόμενοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Ηλικία (Άτομα άνω των 65 ετών)
- Φύλο (Οι άνδρες έχουν περισσότερα εγκεφαλικά, οι γυναίκες έχουν πιο θανατηφόρα εγκεφαλικά)
- Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου
Ο γιατρός μπορεί να αξιολογήσει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό και να βοηθήσει στον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου.
Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά προλαμβάνονται καλύτερα με τον έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Όσο λιγότερη πίεση υπάρχει στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να σπάσουν.
Τα πιο κοινά ισχαιμικά εγκεφαλικά προκαλούνται από θρόμβους αίματος που ευθύνονται και για καρδιακές προσβολές. Για να μειωθούν οι κίνδυνοι, θα πρέπει να διατηρούνται οι αρτηρίες καθαρές από την πλάκα.
Τρόποι διατήρησης καθαρών αρτηριών
Θα πρέπει να συμβαίνουν οι παρακάτω παράγοντες:
- Άσκηση για τουλάχιστον μισή ώρα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας
- Σωστή διατροφή, κατά προτίμηση δίαιτα χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά (όπως αυτή στα επεξεργασμένα κρέατα) και υψηλή σε φρούτα και λαχανικά
- Διατήρηση κανονικού βάρους
- Όχι στο κάπνισμα. Οι καπνιστές έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό.
Μερικές φορές, οι άνθρωποι έχουν προειδοποιητικά σημάδια πριν συμβεί ένα εγκεφαλικό. Αυτά ονομάζονται παροδικά ισχαιμικά επεισόδια.
Μερικοί άνθρωποι δεν έχουν προειδοποιητικά σημάδια πριν από ένα εγκεφαλικό ή τα συμπτώματα είναι τόσο ήπια που δεν γίνονται αντιληπτά. Οι τακτικοί έλεγχοι είναι σημαντικοί για την αντιμετώπιση προβλημάτων πριν γίνουν σοβαρά.
Η αντιμετώπιση των εγκεφαλικών
Η θεραπεία εγκεφαλικού εξαρτάται από τον τύπο του. Εάν εντοπιστούν έγκαιρα, τα ισχαιμικά εγκεφαλικά μπορούν να αντιμετωπιστούν με φάρμακα που ονομάζονται θρομβολυτικά. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να διαλύσουν γρήγορα το μπλοκάρισμα, αποκαθιστώντας τη ροή του αίματος στην πληγείσα περιοχή διατηρώντας ζωντανά τα εγκεφαλικά κύτταρα.
Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Συνήθως, είναι απαραίτητο απλώς να παρακολουθείται το άτομο και να περιμένει να σταματήσει η αιμορραγία από μόνη της. Κάποιες φορές, τα αιμορραγικά εγκεφαλικά μπορούν να αντιμετωπιστούν με χειρουργική επέμβαση.
Το κύριο πρόβλημα με την αντιμετώπιση των εγκεφαλικών επεισοδίων είναι το να βρεθούν έγκαιρα. Τα θρομβολυτικά φάρμακα πρέπει να χορηγούνται εντός λίγων ωρών από τα πρώτα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού.
Καθώς αναρρώνει κάποιος μια και η αποκατάσταση του εγκεφαλικού μπορεί να είναι αργή, είναι πιθανό να χρειαστεί συνεχή θεραπεία. Το πρόβλημα είναι ότι το ένα εγκεφαλικό δημιουργεί τον κίνδυνο να συμβούν περισσότερα. Τα στεντ μπορούν επίσης να εμφυτευθούν χειρουργικά για να ανοίξει μια φραγμένη αρτηρία.
