Αν και η επιστημονική κοινότητα μας καθησυχάζει ότι ο μεταπνευμονοϊός HMPV, που αυτή τη στιγμή επεκτείνεται και εκτός Κίνας, δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία, η εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων στην Ελλάδα χθες κινητοποίησε ειδικούς και απλούς πολίτες.
Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, αφορά έναν άντρα 71 ετών, ο οποίος, δυστυχώς, μέσα στη μέρα παρουσίασε επιδείνωση και νοσηλεύεται στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ασθενής αρχικά μετέβη σε ιδιωτική κλινική, στη συνέχεια, στις 3 Ιανουαρίου εισήχθη για νοσηλεία στο νοσοκομείο Παπανικολάου, το Σάββατο υποβλήθηκε σε PCR τεστ και τη Δευτέρα τα αποτελέσματα έδειξαν ότι είναι θετικός στον ιό HMPV.
Η εξέλιξη της υγείας του 71χρονου δεν κρίθηκε η επιθυμητή και οι γιατροί αναγκάστηκαν να τον μεταφέρουν στη Β’ ΜΕΘ του νοσοκομείου Παπανικολάου με βαριά συμπτώματα, ενώ τώρα η κατάστασή του κρίνεται κρίσιμη και λόγω ηλικίας. Στη συνέχεια, επιβεβαιώθηκε ως κρούσμα και η σύζυγός του.
Τι είναι αυτό που μπορεί να μας ανησυχεί
Οι συνειρμοί εύκολα γίνονται και το γεγονός ότι τόσο το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στη χώρα μας όσο και του μεταπνευμονοϊού τώρα, εκδηλώθηκαν στη Θεσσαλονίκη μπορεί να προκαλέσει αρνητικές συσχετίσεις. Πιο ανησυχητικό, και πιθανώς βάσιμο, είναι το γεγονός ότι και αυτήν τη φορά ένας ιός ξεκινά από την Κίνα, μία χώρα που δεν μας έχει πείσει ότι δίνει στη δημοσιότητα όλα τα στοιχεία και τα δεδομένα.
Ο υπουργός Υγείας παρά ταύτα, παραμένει καθησυχαστικός. Μιλώντας στον Αντέννα, ο Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε ότι γίνεται προσπάθεια να διαπιστώσουμε εάν υπάρχει κάποια μετάλλαξη του ιού, επειδή έχει την ιδιότητα να μεταλλάσσεται εύκολα και θέλουμε να δούμε εάν έχει κάποια χαρακτηριστικά πιο επικίνδυνα.
Ο ιός HMPV κυκλοφορεί διεθνώς εδώ και δεκαετίες, με αποτέλεσμα να έχει ήδη δημιουργηθεί μια μορφή ανοσίας στους πληθυσμούς, ακριβώς από τις προηγούμενες μολύνσεις. Έτσι, σε αντίθεση με τον νέο κορονοϊό, ο ΗMPV δεν θεωρείται πανδημικός ιός.
Μία αρκούντως καθησυχαστική ανακοίνωση εξέδωσε χθες, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), σχετικά με τον ανθρώπινο μεταπνευμονοϊό (HMPV).
Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΠΟΥ, δεν υπάρχει καμία αναγκαιότητα για να επιβληθούν περιορισμοί στα ταξίδια και τις εμπορικές δραστηριότητες λόγω του HMPV, καθώς ο κίνδυνος παραμένει χαμηλός, αφού ο συγκεκριμένος ιός παρατηρείται τακτικά σε περιόδους αυξημένης δραστηριότητας των ιώσεων του αναπνευστικού.
Οι ειδικοί του ΠΟΥ καλούν επίσης τους πολίτες να λαμβάνουν τα ενδεδειγμένα μέτρα προστασίας και να τηρούν τα ατομικά μέτρα υγιεινής, καθώς και τις υγειονομικές υπηρεσίες των χωρών να συνεχίσουν την επιδημιολογική επιτήρηση.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, σε πολλές χώρες του βόρειου ημισφαιρίου υπάρχει αυτή την εποχή, αυξητική τάση στις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Η έξαρση αποδίδεται συνήθως στις εποχικές επιδημίες αναπνευστικών παθογόνων, όπως η γρίπη, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και άλλοι κοινοί αναπνευστικοί ιοί, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου μεταπνευμονοϊού (HMPV) και των πνευμονιών από μυκόπλασμα.
Η ανακοίνωση του ΠΟΥ καταλήγει με την επισήμανση ότι επί του παρόντος, σε ορισμένες από αυτές τις χώρες στο εύκρατο βόρειο ημισφαίριο, τα ποσοστά γρίπης (ILI) ή/και οξείας αναπνευστικής λοίμωξης (ARI) έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες και είναι πάνω από τα βασικά επίπεδα, ακολουθώντας τις συνήθεις εποχικές τάσεις.
Εμείς ζητήσαμε από την κ. Βασιλική Γεωργακοπούλου, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Επιμελήτρια Β, Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματά μας αναφορικά με τον HMPV.
Τα συμπτώματα του μεταπνευμονοϊού
Για τα συμπτώματα του ανθρώπινου μεταπνευμονοϊού η κ. Γεωργακοπούλου αναφέρει ότι περιλαμβάνουν: Βήχα, πυρετό, καταρροή ή βουλωμένη μύτη, πονόλαιμο, συριγμό και, σε μερικές περιπτώσεις, δύσπνοια.
«Ο HMPV μεταδίδεται με άμεση επαφή με κάποιον που τον έχει μέσω σταγονιδίων (π.χ. από βήχα) ή από το άγγιγμα πραγμάτων που έχουν μολυνθεί από τον ιό. Ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός είναι παρόμοιος με τον RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός). Ανήκει στο ίδιο γένος – ή επιστημονική ομάδα– με τον RSV (πνευμοϊός) και μπορεί να προκαλέσει παρόμοια συμπτώματα. Η ηλικία αιχμής για σοβαρή ασθένεια από HMPV είναι μεταξύ 6 και 12 μηνών.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι:
Άτομα ηλικίας <5 ετών (ιδιαιτέρως πρόωρα βρέφη) ή >65 ετών. Άτομα με χαμηλή άμυνα (από καταστάσεις όπως HIV, καρκίνος ή αυτοάνοσες διαταραχές ή από φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα). Ασθενείς με χρόνια υποκείμενα νοσήματα με προεξάρχοντα το άσθμα και τη ΧΑΠ».
Ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός (hMPV) είναι ένας αναπνευστικός ιός που προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα, όπως βήχα, πυρετό, ρινική συμφόρηση και πονόλαιμο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ευάλωτες ομάδες, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες λοιμώξεις, όπως βρογχιολίτιδα ή πνευμονία, συμπληρώνει η πνευμονολόγος.
Ομοιότητες με την COVID-19
Ο hMPV και ο SARS-CoV-2 (ιός που προκαλεί την COVID-19) είναι και οι δύο αναπνευστικοί ιοί και μεταδίδονται μέσω σταγονιδίων από βήχα ή φτέρνισμα. Ωστόσο, ο hMPV είναι γνωστός από το 2001 και συνήθως προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα σε σύγκριση με την COVID-19. Επιπλέον, ο hMPV δεν έχει προκαλέσει πανδημία, όπως ο SARS-CoV-2, λέει η γιατρός.
Φόβος μεταλλάξεων
Όπως και άλλοι ιοί, ο hMPV μπορεί να υποστεί μεταλλάξεις. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μεταλλάξεις του hMPV έχουν οδηγήσει σε αυξημένη μεταδοτικότητα ή σοβαρότητα της νόσου. Οι υγειονομικές αρχές παρακολουθούν συνεχώς την εξέλιξη του ιού για τυχόν σημαντικές αλλαγές.
Ευάλωτες ομάδες
Οι ομάδες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από hMPV περιλαμβάνουν:
- Παιδιά κάτω των 5 ετών.
- Ηλικιωμένους άνω των 65 ετών.
- Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Άτομα με χρόνιες παθήσεις, όπως άσθμα ή Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Συμπτώματα που χρήζουν προσοχής
Ενώ τα συμπτώματα του hMPV είναι συνήθως ήπια, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε:
- Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή.
- Υψηλό πυρετό που δεν υποχωρεί.
- Συνεχή ή επιδεινούμενο βήχα.
- Συριγμό κατά την αναπνοή.
Αντιμετώπιση
Δεν υπάρχει ειδική αντιική θεραπεία για τον hMPV. Η αντιμετώπιση είναι κυρίως υποστηρικτική, μας λέει η κ. Γεωργακοπούλου και περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση.
- Επαρκή ενυδάτωση.
- Χρήση αντιπυρετικών και αναλγητικών για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
- Σε περιπτώσεις σοβαρής λοίμωξης, μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία για υποστήριξη της αναπνοής.
Προτροπές προς το κοινό
Είναι σημαντικό να τηρούνται τα βασικά μέτρα υγιεινής για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού:
- Συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό.
- Χρήση αντισηπτικών διαλυμάτων.
- Αποφυγή στενής επαφής με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
- Κάλυψη του στόματος και της μύτης με τον αγκώνα ή με χαρτομάντιλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα.
- Χρήση μάσκας σε πολυσύχναστους χώρους, εάν κρίνεται απαραίτητο.
Εάν εμφανιστούν συμπτώματα που επιδεινώνονται ή δεν υποχωρούν, συνιστάται η άμεση επικοινωνία με επαγγελματία υγείας.»
