Μια διαδικασία που χρησιμοποιεί το σώμα για να παραμείνει ζεστό σε κρύο καιρό θα μπορούσε μια μέρα να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για την παχυσαρκία.
Οι επιστήμονες έχουν χαρτογραφήσει, για πρώτη φορά, τις ακριβείς νευρικές οδούς που ενεργοποιούν το καφέ λίπος ή τον καφέ λιπώδη ιστό (BAT), ένα εξειδικευμένο λίπος που παράγει θερμότητα. Οι χαμηλές θερμοκρασίες ενεργοποιούν το καφέ λίπος, βοηθώντας το σώμα στη διαδικασία διατήρησης της θερμοκρασίας και το «κάψιμο» θερμίδων.
«Εδώ και καιρό εικάζεται ότι η ενεργοποίηση αυτού του τύπου λίπους μπορεί να είναι χρήσιμη για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και των σχετικών μεταβολικών παθήσεων», δήλωσε ο Preethi Srikanthan, MD, ενδοκρινολόγος και καθηγητής ιατρικής που επέβλεψε την έρευνα στο UCLA School of Medicine. «Η πρόκληση ήταν να βρεθεί ένας τρόπος επιλεκτικής διέγερσής του».
Το καφέ λίπος είναι διαφορετικό από το λίπος που συνήθως συνδέεται με την παχυσαρκία και που συσσωρεύεται γύρω από την κοιλιά, τους γοφούς και τους μηρούς. Αυτό είναι λευκό λίπος το οποίο αποθηκεύει ενέργεια ενώ το καφέ το καίει. Αυτό συμβαίνει επειδή τα καφέ λιποκύτταρα έχουν περισσότερα μιτοχόνδρια, ένα μέρος του κυττάρου που παράγει ενέργεια.
Η διαδικασία της έρευνας
Μετά την ανατομή του λαιμού οκτώ ανθρώπινων πτωμάτων, ο Srikanthan και η ομάδα του εντόπισαν τους κλάδους του συμπαθητικού νεύρου στο λίπος πάνω από την κλείδα, όπου είναι αποθηκευμένη η μεγαλύτερη αποθήκη καφέ λίπους στους ενήλικες. Έβαψαν τα νεύρα, πήραν δείγματα και τα είδαν στο μικροσκόπιο.
Διαπίστωσαν ότι τα νεύρα από το καφέ λίπος ταξίδευαν στο τρίτο και τέταρτο κρανιακό νεύρο του εγκεφάλου, εκεί όπου βρίσκονται δέσμες νευρικών ινών που ελέγχουν το ανοιγοκλείσιμο και ορισμένες κινήσεις των ματιών.
Σε μια προηγούμενη μελέτη, η βλάβη σε αυτά τα νεύρα φάνηκε να εμποδίζει έναν χημικό ιχνηθέτη να φτάσει στο καφέ λίπος. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι η αλλαγή αυτής της παροχής νεύρων θα μπορούσε να αλλάξει τη δραστηριότητα του καφέ λίπους, οδηγώντας ενδεχομένως σε νέες θεραπείες για την παχυσαρκία και τις μεταβολικές ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2», υποστήριξε ο Srikanthan.
Η ενεργοποίηση του καφέ λίπους μέσω φαρμακευτικών σκευασμάτων
Το καφέ λίπος έχει ήδη συνδεθεί με τουλάχιστον μία σημαντική ανακάλυψη στη θεραπεία της παχυσαρκίας. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη δραστηριότητα του καφέ λίπους. Αυτά ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων γνωστών ως αγωνιστές υποδοχέα πεπτιδίου-1 (GLP-1) τύπου γλυκαγόνης. Λειτουργούν μιμούμενα την ορμόνη GLP-1, η οποία απελευθερώνεται στο έντερο και τον εγκέφαλο ως απόκριση στην κατανάλωση γλυκόζης (τροφές ή ποτά με ζάχαρη).
«Οι αγωνιστές GLP-1 έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν τη δραστηριότητα του καφέ λίπους, σε τρωκτικά και ανθρώπους, αλλά πιθανότατα έμμεσα, μέσω ενεργοποίησης συγκεκριμένων περιοχών στον εγκέφαλο», εξήγησε ο Varman Samuel, MD, PhD, αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Yale και επικεφαλής ενδοκρινολογίας για το Σύστημα Υγείας στο Connecticut.
Η επιστημονική βιβλιογραφία διχάζεται σε αυτό, αλλά υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να υποστηρίξουν περαιτέρω έρευνες, είπε ο Srikanthan. Η ομάδα του έχει ξεκινήσει μια μελέτη για να εξετάσει αυτή τη σύνδεση.
Ανοίγοντας την πόρτα σε μελλοντικές θεραπείες παχυσαρκίας
Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο ελέγχει την απόκριση του σώματος στο στρες, καθοδηγεί τη δραστηριότητα του καφέ λίπους. Τώρα που οι επιστήμονες του UCLA αποκάλυψαν τα ακριβή νεύρα που συνδέουν το καφέ λίπος με το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, στοχεύουν στο να βρεθούν τρόποι να διεγερθούν αυτές οι οδοί για να ενεργοποιηθεί το καφέ λίπος, χωρίς να ενεργοποιηθούν άλλα όργανα (όπως η καρδιά και το στομάχι) που συνδέονται επίσης με αυτό.
Οι μέθοδοι για να γίνει αυτό θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, ηλεκτρική διέγερση ή θερμοθεραπεία, σύμφωνα με τη μελέτη.
Ωστόσο, υπάρχει λόγος να μετριαστούν οι προσδοκίες. «Οι αποθήκες καφέ λίπους, ενώ είναι ιδιαίτερα ενεργές μεταβολικά, είναι αρκετά μικρές», είπε ο Samuel. «Έτσι, η συνολική συμβολή στην ενεργειακή ισορροπία ολόκληρου του σώματος στους ανθρώπους θα είναι πιθανότατα μικρή».
Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι η πληροφόρηση για το αν η ενεργοποίηση του καφέ λίπους θα μπορούσε να προκαλέσει «σήματα» που βοηθούν στο συντονισμό του ενεργειακού μεταβολισμού ολόκληρου του σώματος.
