Όταν το καθεστώς αναπηρίας των ατόμων δεν αναγνωρίζεται στο εξωτερικό, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στους ειδικούς όρους και την προτιμησιακή μεταχείριση, όπως δωρεάν και/ή κατά προτεραιότητα πρόσβαση, μειωμένες τιμές ή προσωπική βοήθεια, κατά την επίσκεψή τους σε άλλα κράτη μέλη.
Για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, η Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία τυποποιημένης Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας. Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας θα χρησιμεύει ως αναγνωρισμένη απόδειξη αναπηρίας σε ολόκληρη την ΕΕ, παρέχοντας ισότιμη πρόσβαση σε ειδικούς όρους και προτιμησιακή μεταχείριση στις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, σε μεταφορές, πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσεία, κέντρα αναψυχής και αθλητισμού ή πάρκα αναψυχής. Θα εκδίδεται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές και θα συμπληρώνει τις υφιστάμενες εθνικές κάρτες ή τα υφιστάμενα εθνικά πιστοποιητικά.
Ο νόμος για την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας και την Ευρωπαϊκή Κάρτα Στάθμευσης βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης. Η Κάρτα θα παρέχει έναν εύκολο τρόπο να αποδείξετε το καθεστώς αναπηρίας σας, όταν επισκέπτεστε άλλη χώρα της ΕΕ – και να λάβετε σχετικές ειδικές συνθήκες ή προνομιακή μεταχείριση σε ένα ευρύ φάσμα υπαρχουσών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των εκπτώσεων πολιτισμού, αναψυχής, αθλητισμού, μεταφοράς ή εμπορικών εκπτώσεων.
Το τελικό κείμενο της νομοθεσίας συμφωνήθηκε το 2024. Εκτιμούμε ότι η Κάρτα θα είναι πλήρως λειτουργική μέχρι το 2028.
Στις, 14 Οκτωβρίου 2024, το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε την τελική έκδοση του κειμένου της Οδηγίας για την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας και την Ευρωπαϊκή Κάρτα Στάθμευσης, ξεπερνώντας τα τελευταία γραφειοκρατικά εμπόδια.
«Χαιρόμαστε που, επιτέλους, ξεπεράστηκαν τα τελευταία εμπόδια. Ελπίζουμε τώρα να δούμε την ίδια φιλοδοξία και ταχύτητα από τις χώρες της ΕΕ να αρχίσουν να εκδίδουν και να αποδέχονται τις κάρτες», δήλωσε ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος ΕΣΑμεΑ και EDF.
Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία και η ΕΣΑμεΑ χαιρέτησαν την πολιτική συμφωνία επί των κειμένων τον Απρίλιο. Ωστόσο, η τελική νομική έγκριση καθυστέρησε λόγω της ανάγκης μετάφρασής της σε 27 γλώσσες.
Αυτή η τελική έγκριση σημαίνει ότι το κείμενο μπορεί να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και ότι αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για να αρχίσουν οι χώρες της ΕΕ να εκδίδουν τις κάρτες. Σημαίνει επίσης ότι οι κάρτες θα πρέπει να γίνουν πραγματικότητα το αργότερο έως το 2028. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ μπορούν (και πρέπει) να αρχίσουν να τις εκδίδουν και να τις δέχονται νωρίτερα.
Επόμενο στάδιο η εθνική εφαρμογή των νόμων και οι πρακτικές επιπτώσεις, και το ευρωπαϊκό αναπηρικό κίνημα θα συνεργαστεί με τους συμμάχους του για την επίτευξη φιλόδοξων εθνικών νόμων που θα περιλαμβάνουν επίσης:
- Ειδική χρηματοδότηση για την υλοποίηση των καρτών.
- Ελαχιστοποίηση των εξαιρέσεων που γίνονται στο πεδίο εφαρμογής των καρτών.
- Φιλοδοξία να προχωρήσουμε πέρα από την αρχική ιδέα και να διασφαλίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας μπορεί να παρέχει προσωρινή πρόσβαση σε υποστήριξη για άτομα με αναπηρία.
Υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξη των απαραίτητων τεχνικών απαιτήσεων, για παράδειγμα για τις ψηφιακές εκδόσεις της κάρτας.
Το Συμβούλιο Περιβάλλοντος της 14ης Οκτωβρίου ενέκρινε το νομοθετικό - το τελικό «πολύγλωσσο» κείμενο της οδηγίας, το οποίο είχε εγκριθεί από την Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων στις 9 Οκτωβρίου. Η καθυστέρηση στην έγκριση είχε να κάνει με τη μετάφραση της οδηγίας. Η πολιτική έγκριση του περιεχομένου είχε ήδη πραγματοποιηθεί πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές.
Βελτίωση της Ευρωπαϊκής Κάρτας Στάθμευσης
Για πολλά άτομα με αναπηρία, οι μεταφορές με ιδιωτικό όχημα παραμένουν η καλύτερη ή μοναδική δυνατότητα μετακίνησης και ανεξάρτητης κυκλοφορίας τους, διασφαλίζοντας την αυτονομία τους. Οι προτεινόμενες βελτιώσεις στην ισχύουσα Ευρωπαϊκή Κάρτα Στάθμευσης θα επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρία να έχουν πρόσβαση στα ίδια δικαιώματα στάθμευσης που είναι διαθέσιμα σε άλλο κράτος μέλος. Η κάρτα θα έχει δεσμευτική κοινή μορφή που θα αντικαταστήσει τις εθνικές κάρτες στάθμευσης για άτομα με αναπηρία και θα αναγνωρίζεται σε ολόκληρη την ΕΕ.
Πώς θα διατίθενται και με τι χρέωση
Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας θα εκδίδεται σε φυσική μορφή ή, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, σε ψηφιακή μορφή, ενώ θα εκδίδεται και θα ανανεώνεται δωρεάν. Ανάλογα με τη χώρα, η αντικατάσταση σε περίπτωση απώλειας ή καταστροφής της κάρτας μπορούν να χρεωθούν.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Κάρτα Στάθμευσης για άτομα με αναπηρία θα εκδίδεται σε φυσική μορφή. Οι χώρες της ΕΕ ενθαρρύνονται επίσης να εκδίδουν την κάρτα σε ψηφιακή μορφή και μπορούν να επιλέξουν να χρεώνουν τέλος για τα διοικητικά έξοδα έκδοσης και ανανέωσης της κάρτας.
